Achterste Erm, Drenthe

Laatste update 23/09/2025 door Redactie

Achterste Erm ligt in de gemeente Coevorden in de provincie Drenthe, vlak ten zuiden van Erm en gescheiden van dat dorp door de N34. Het maakt deel uit van het landelijke gebied waar veengebieden, akkers en historische boerderijen elkaar afwisselen. Nabijgelegen kernen als Schoonoord, Veenhuizen en Nieuw-Amsterdam zorgen voor voorzieningen en cultuurprogramma’s, terwijl de steden Emmen en Hoogeveen via de N34 en N381 binnen een halfuur bereikbaar zijn. Achterste Erm staat bekend om zijn karakteristieke brinkboerderijen, zijn jaarlijkse hardloop- en volleybalevenementen en de recreatieplas Ermerzand, die bezoekers aantrekt voor watersport en strandplezier.

Verklaring van de naam

De naam Achterste Erm duidt op de ligging ten opzichte van het iets noordelijker gelegen Erm. ‘Achterste’ verwijst naar de plaatsing achter de kern van Erm, terwijl ‘Erm’ waarschijnlijk is afgeleid van het Oudfriese woord ‘erm’, wat ‘laaggelegen akkerland’ betekent. In middeleeuwse oorkonden komt de benaming ‘Erme achter’ al voor als aanduiding voor een klein gehucht achter de hoofdvernatting. De naam weerspiegelt zowel de geografische relatie met Erm als de agrarische ontginning van de omringende veengebieden in de late middeleeuwen.

Geschiedenis

Achterste Erm ontstond in de veertiende eeuw toen monniken uit het nabijgelegen klooster van Assen stukken hoogveen afzanden om bemeste kleigronden te winnen. Rond 1500 lagen er al diverse boerderijen op de brinkachtige erven, met als centrale laan de huidige Dorpsstraat. De bewoners combineerden veeteelt met graanbouw en verhandelden hun oogst op markten in Coevorden en Emmen. In de negentiende eeuw kende de streek een opleving dankzij de ontginning van turf, die over smalle trekvaarten naar de Zuidelijke & Noordelijke Oosterburen vervoerd werd.

De komst van de N34 rond 1930 versterkte de verbinding met grote handelsroutes, maar sneed het gehucht ook af van directe landbouwgronden. Desondanks bleven de historische boerderijen bewoond en in gebruik. In de jaren zestig liet de gemeente Coevorden een aantal karakteristieke boerderijcomplexen als gemeentelijk monument registreren, waardoor de oorspronkelijke bebouwingsstructuur behouden bleef. De stichting Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed beschouwt meerdere erven en een klein kerkje in het omliggende Erm als rijksmonument, wat de cultuurhistorische waarde van het gebied onderstreept.

Toeristische wetenswaardigheden

In Achterste Erm en de directe omgeving wisselen kleinschalige landschapselementen, evenementen en watersport elkaar af. Het recreatiegebied Ermerzand, op fietsafstand van het centrum, bestaat uit een ondiepe plas met zandstranden en zonneweiden. Rond het water ligt het familievriendelijke recreatiepark Ermerstrand, waar onder meer een kabelwaterskibaan, een speeltuin en horeca te vinden zijn. Voor natuurliefhebbers is bij laagwater de zandplaat langs de oever een schuilplaats voor steltlopers zoals grutto’s en kieviten. Roofvogels, waaronder buizerds en bruine kiekendieven, jagen over de open wateren en weilanden.

Naast watersport biedt het gebied rond Achterste Erm ook historische en culturele verrassingen. Langs de Dorpsstraat staan veertien monumentale boerderijen die dateren van net na 1800. Hun langgevelarchitectuur met vroegere rieten kappen en keldertoegang via kleine luikjes getuigt van traditionele Drentse bouwkunst.

In de zomermaanden organiseerde de Stichting Ronde van Erm een wielerwedstrijd over landelijke wegen en het jaarlijkse beachvolleybaltoernooi op het Sportveld Erm, waarbij teams uit Drenthe en Overijssel elkaar troffen. De wielerronde was het middelpunt van het dorpsfeest dat daar omheen werd georganiseerd gedurende 25 jaren dat tot en met 2013 in Erm in de zomer een wielerronde werd gehouden. De wielerronde is verleden tijd en de stichting Ronde van Erm wordt eind 2025 opgeheven.

Voor fietsers en wandelaars is er de ‘Erm–Achterste Erm Ommetje’, een circa zeven kilometer lange route die historische erven, kleine bosschages en het water van Ermerzand met elkaar verbindt. Onderweg passeert men grafheuvels uit de vroege bronstijd die door vrijwilligers van de Drentse Archeologische Vereniging zijn gesignaleerd, en de oude turfvaarten die in natte tijden nog water voeren. Langs de route staan kunstwerken in cortenstaal door lokale beeldhouwer Machteld Kuipers, geïnspireerd op landbouwwerktuigen en de ritmiek van akkerpatronen.

Culinaire adressen in de directe omgeving verrassen met streekproducten. In het nabijgelegen Erm serveert eetcafé De Brink traditionele Drentse stamppot met hachee en ambachtelijke mosterd, en huisgebakken roggebrood met schapenkaas van de boerderij De Rolderdiep. Achterste Erm telt zelf geen horecagelegenheid, maar in Nieuw-Amsterdam aan de kop van het kanaal is Pannenkoekenhoeve Waterburcht een geliefde stop voor gezinnen die tussen fietsetappes genieten van zoete en hartige pannenkoeken. In het voorjaar organiseert de imkervereniging De Drentse Bijenhoudersbond een ‘Bloemen- en Honingdag’ op het strandje van Ermerzand, met proeverijen van lindehoning, bramenhoning en informationele demonstraties over bestuiving.

Drie minder bekende weetjes geven Achterste Erm extra karakter. Ten eerste stroomt in de winter een smal slotensysteem tussen de erven, waarin ijsliefhebbers bij vorst de ‘Achterste Erm Polderbaan’ in gebruik nemen, een door buurtbewoners geprepareerde natuurijsbaan. Ten tweede doemen bij helder weer in de lente aan de oever van Ermerzand zeldzame dotterbloemen op, een beschermde soort die slechts op enkele plekken in Drenthe groeit. Ten derde herinnert een klein monument bij de grenspaal tussen Achterste Erm en Erm aan de ‘PeelRAIL’-tramlijn die in 1901 uitgerold werd om turf snel naar Schoonoord te vervoeren en tot 1935 in bedrijf was; restanten van trambielzen liggen nog onder het gras.

Seizoensactiviteiten volgen het ritme van landschap en water. In de lente zijn er vogeltrekexcursies vanaf de observatiehut aan de noordkant van Ermerzand, geleid door de vogelwerkgroep Oosterse Vennen. Zomeravonden vullen zich met midzomerconcerten in het openluchttheater op het land naast het recreatiepark. Tijdens de oogsttijd in september is de ‘Polderfeestweek’ in Coevorden een aanrader, met streekproductenmarkt en historische oogstdemonstraties op de brink van het dorpscentrum. ’s Winters, als het landschap wit wordt, herbergt het gehucht een lokaal lopende slotenroute, waarbij sledehondenclubs demonstraties geven op bevroren vaarten.

Praktische informatie voor drie belangrijke locaties

Het recreatiegebied Ermerzand ligt aan Zandpad 1, 7843 TC Erm. De plas is dagelijks toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang; er geldt geen entreeprijs. Parkeren kan op de gratis parkeerplaats aan het Zandpad of langs de Molenweg. De dichtstbijzijnde bushalte is Erm, Zuidoever (buslijn 10 Emmen–Coevorden), op vijf minuten lopen. Google Maps: hhttps://maps.google.com/?q=Ermerzand+Erm

Recreatiepark Ermerstrand bevindt zich aan Meerweg 2, 7843 TB Erm. Het park is geopend van 10:00 tot 19:00 uur, entree bedraagt €4,00 per volwassene en €2,50 per kind tot 12 jaar. Parkeren is gratis op eigen terrein. Voor waterskibaan, speeltuin en horeca is geen voorafgaande reservering nodig. OV-bereikbaarheid via buslijn 10 (halte Erm, Zuidoever). Google Maps: https://maps.google.com/?q=Ermerstrand+Erm

Het boerderijensemble Monumentale Ermerbrug ligt aan Dorpsstraat 5, 7843 PA Achterste Erm. Vrij te bezichtigen tijdens Monumentendag (derde zaterdag van september) en op aanvraag voor groepen. Het erf is onderdeel van de gemeentelijke monumentenlijst, zonder entreeprijs. Parkeer langs de Dorpsstraat, er is ruimte voor vijftien auto’s. OV-verbinding via buslijn 10 (halte Achterste Erm, Dorpsstraat). Google Maps: https://maps.google.com/?q=Monumentale+Ermerbrug+Achterste+Erm

Bronnen

Plaats een reactie