Laatste update 24/09/2025 door Redactie
Tinallinge is een klein, schilderachtig dorp in de gemeente Westerkwartier (voorheen Winsum) in de provincie Groningen. Het ligt op een karakteristieke wierde in het open Noord-Groningse landschap, niet ver van het Reitdiepdal en de historische stad Groningen. Deze verhoogde woonheuvel biedt al eeuwen bescherming tegen hoogwater en is nog grotendeels onbebouwd, waardoor bezoekers een goed beeld krijgen van de oorspronkelijke structuur van het dorp.
Verklaring van de naam
De naam Tinallinge wordt voor het eerst vermeld in middeleeuwse bronnen. De herkomst is vermoedelijk Germaans en verwijst mogelijk naar een familie- of persoonsnaam, gecombineerd met het achtervoegsel -ing(e), wat duidt op een nederzetting of groep mensen die tot een bepaalde persoon behoorde. Het tweede deel kan verband houden met het Groningse -lo, een aanduiding voor een bos of open plek.
Geschiedenis
De wierde waarop Tinallinge ligt, wordt al sinds de prehistorie bewoond. Archeologisch onderzoek toont sporen van menselijke activiteit uit de ijzertijd en vroege middeleeuwen. Door de vruchtbare kleigrond was het gebied geschikt voor akkerbouw, terwijl de ligging nabij de voormalige Middelzee handel mogelijk maakte.
De middeleeuwse Hervormde kerk is een eenbeukige zaalkerk uit de 13e eeuw met aan de westzijde een toren met achtzijdige spits. In 1903 werd het gebouw ingrijpend gerestaureerd, waarbij onder andere de oostgevel werd vernieuwd. In het interieur bevinden zich een rijk bewerkte preekstoel uit 1660 en 18e-eeuwse gesneden herenbanken. Naast de kerk staat het voormalige catechisatielokaal (Tjarda van Starkenborghweg 13), gebouwd in 1898 in eclectische stijl.
Toeristische wetenswaardigheden
Ondanks de bescheiden omvang biedt Tinallinge interessante bezienswaardigheden en wandelmogelijkheden voor bezoekers:
- Hervormde kerk – Middeleeuws kerkgebouw met historische interieurelementen en bijzondere bouwgeschiedenis.
Adres: Tjarda van Starkenborghweg 15, 9954 PD Tinallinge
Opening: doorgaans op aanvraag of tijdens landelijke openmonumentendagen
Entree: veelal gratis, vrijwillige bijdrage welkom
Parkeren: beperkte parkeergelegenheid langs de hoofdweg
OV: bereikbaar per bus vanuit Winsum (lijn 68), halte bij dorpskern
Google Maps: https://maps.google.com/?q=Hervormde+kerk+Tinallinge - Wierdedorpenroute – Fiets- en wandelroute langs wierden in het Reitdiepgebied, zoals Baflo, Saaxumhuizen en Ezinge, met uitzichten over het Groningse landschap.
- Catechisatielokaal – Gebouw uit 1898, representatief voor de negentiende-eeuwse dorpsarchitectuur.
Nieuwe lokale tips en weetjes
- Het dorp heeft nog steeds enkele middeleeuwse verkavelingspatronen die goed zichtbaar zijn vanuit de lucht of vanaf omliggende wandelpaden.
- In de directe omgeving groeien in het voorjaar zeldzame akkerflora zoals klaproos en korenbloem, dankzij extensief beheerde akkerranden.
- Op korte afstand ligt het vogelrijke natuurgebied Schaphalsterzijl, een uitgelezen plek voor het spotten van weidevogels en ganzen in trekseizoen.
- De Tjarda van Starkenborghweg is genoemd naar een adellijke familie die eeuwenlang bestuurlijke functies bekleedde in Groningen.
- Jaarlijks vindt in het nabijgelegen Baflo een streekmarkt plaats waar veel bewoners van Tinallinge bij betrokken zijn.
Bronnen
- Gemeente Westerkwartier – https://www.westerkwartier.nl – Gebruikt voor actuele informatie over gemeentelijke indeling, bereikbaarheid en voorzieningen van Tinallinge.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl – Gebruikt voor bouw- en restauratiegegevens van de Hervormde kerk en het catechisatielokaal, inclusief jaartallen en stijlkenmerken.
- Provincie Groningen – https://www.provinciegroningen.nl – Gebruikt voor informatie over wierdenlandschap, archeologische vondsten en cultuurhistorische context van het Reitdiepgebied.