Veendam, Groningen

Laatste update 02/09/2025 door Redactie

Veendam ligt in het zuidoosten van de provincie Groningen, in het hart van de Oost‑Groninger Veenkoloniën. De plaats wordt omringd door kanalen, groenstroken en open landbouwgebied, en staat bekend als Parkstad Veendam vanwege de ruime opzet, waterpartijen en parken. Dankzij de ligging aan de N33 en goede spoorverbindingen is Veendam een aantrekkelijke uitvalsbasis voor zowel stedelijke uitstapjes als tochten door het veenkoloniale landschap.

Verklaring van de naam

De naam Veendam verwijst naar een nederzetting (dam) in een veengebied. Het dorp ontstond in de 17e eeuw als ontginningskern in het hoogveen, waarbij kanalen en wijken werden gegraven voor de turfwinning. Deze naamgeving is typerend voor de regio, waar veel plaatsen hun oorsprong vinden in de vervening.

Geschiedenis

In 1655 werd Veendam, samen met Wildervank, afgesplitst van de kerkelijke gemeente Zuidbroek en Muntendam. De eerste kerk, de Grote Kerk aan de J.G. Pinksterstraat, werd in 1662 in gebruik genomen. De plaats ontwikkelde zich langs het Oosterdiep en Westerdiep, die samen een kenmerkende vorkstructuur vormen.

De turfvaart maakte Veendam tot een belangrijk centrum voor de kustvaart; in de 19e eeuw vestigde zelfs Lloyd’s Register hier een kantoor. Na de vervening schakelde men over op landbouw, met name aardappelteelt, wat leidde tot de opkomst van de aardappelmeelindustrie. In de tweede helft van de 19e eeuw kwam daar metaalbewerking bij.

Veendam groeide uit tot een industriestad met een sterke agrarische basis. Het huidige centrum combineert historische panden met moderne voorzieningen, en telt tientallen rijks- en gemeentelijke monumenten, waaronder voormalige fabrieksgebouwen, herenhuizen en kerken.

Gemeenten en streken

  • Gemeente Veendam: Veendam, Bareveld (gedeeltelijk), Borgercompagnie (gedeeltelijk), Kibbelgaarn, Korte Akkers, Numero Dertien, Ommelanderwijk, Tripscompagnie (gedeeltelijk), Wildervank, Wildervanksterdallen, Zuidwending.
  • Streek: Oost‑Groninger Veenkoloniën, gekenmerkt door lange lintdorpen, kanalen en open akkerland.

Toeristische wetenswaardigheden

  • Veenkoloniaal Museum
    Gevestigd in een voormalig HBS‑gebouw uit 1910, met tentoonstellingen over de geschiedenis van de veenkoloniën, scheepvaart en industrie.
    Adres: Museumplein 5, 9641 AD Veendam
    Openingstijden: di–zo 13:00–17:00 uur
    Entree: € 7,50 volwassenen, € 3,50 kinderen (6–17 jaar)
    Parkeren: nabij Museumplein
    OV: trein naar station Veendam, 10 min. lopen
    Google Maps: https://maps.google.com/?q=Museumplein+5+Veendam
  • Borgerswold
    450 hectare groot recreatiegebied met waterpartijen, strandjes, fiets- en wandelpaden, kinderboerderij, sportvelden en een Toeristisch Informatiecentrum.
    Adres: Borgerswoldlaan, Veendam
    Openingstijden: vrij toegankelijk; voorzieningen volgens seizoensrooster
    Entree: gratis (activiteiten soms tegen betaling)
    Parkeren: gratis op diverse locaties rond het park
    OV: bus naar halte Borgerswold
    Google Maps: https://maps.google.com/?q=Borgerswold+Veendam
  • Julianapark en Begraafplaats bij de Grote Kerk
    Stadspark met vijvers, monumentale bomen en een historische begraafplaats (aangelegd rond 1665) met bijzondere grafmonumenten.
    Adres: J.G. Pinksterstraat, Veendam
    Openingstijden: park vrij toegankelijk; begraafplaats tijdens daglicht
    Entree: gratis
    Parkeren: in de omgeving van het park
    OV: trein naar station Veendam, korte wandeling
    Google Maps: https://maps.google.com/?q=Julianapark+Veendam
  • Cultuurcentrum vanBeresteyn
    Theater, filmhuis en muziekpodium met een breed programma aan voorstellingen en concerten.
    Adres: Museumplein 5a, Veendam
    Openingstijden: afhankelijk van programmering
    Entree: variabel per voorstelling
    Parkeren: nabij Museumplein
    OV: trein naar station Veendam
    Google Maps: https://maps.google.com/?q=vanBeresteyn+Veendam

Lokale tips en weetjes

  1. De vorkstructuur van het centrum is uniek in de Veenkoloniën en ontstond door de loop van het riviertje de Oude Ae.
  2. In de zomer vaart de museumspoorlijn STAR historische treinen tussen Veendam en Stadskanaal.
  3. De weekmarkt op het Raadhuisplein biedt op donderdag een breed aanbod aan streekproducten.
  4. In het najaar vindt het evenement Nederlands Kampioenschap Snertkoken plaats in Veendam.
  5. Langs het Oosterdiep en Westerdiep zijn diverse kunstwerken in de openbare ruimte te ontdekken, vaak met verwijzingen naar het veenverleden.

Praktische informatie

  • Parkeren: gratis en betaald parkeren in en rond het centrum; ruime gratis parkeergelegenheid bij Borgerswold.
  • OV‑bereikbaarheid: station Veendam is eindpunt van de spoorlijn naar Groningen; busverbindingen naar omliggende plaatsen.
  • Beste reistijd: voorjaar en zomer voor buitenactiviteiten; herfst voor wandelingen in parken en langs kanalen; winter voor musea en theater.

Bronnen

Google Maps

Plaats een reactie