Niezijl, Groningen

Laatste update 08/10/2025 door Redactie

Niezijl ligt in het westen van de provincie Groningen, vlak bij het Van Starkenborghkanaal en omringd door het open landschap van het Westerkwartier. Het dorp grenst aan Grijpskerk (3 km), Noordhorn (5 km), Zuidhorn (7 km), Kommerzijl (4 km), Oldehove (9 km) en Niehove (6 km). De omgeving bestaat uit polders, waterlopen en historische dorpen. Dankzij de ligging aan de N355 is Niezijl goed bereikbaar voor bezoekers die het Groningse platteland willen ontdekken.

Verklaring van de naam Niezijl

De naam Niezijl betekent ‘nieuwe sluis’. In het Gronings dialect staat ‘zijl’ voor sluis. Het dorp ontstond toen een nieuwe waterkering werd aangelegd bij het gehucht Oxwerd, als vervanging van de oude sluis Bomsterzijl. Door deze ingreep kon het water uit de omliggende landerijen beter worden afgevoerd. De nederzetting die ontstond bij de nieuwe sluis kreeg de naam Niezijl.

Geschiedenis

De oorsprong van Niezijl gaat terug tot de middeleeuwen. Rond 1421, tijdens de Sint Elisabethsvloed, bleek de bestaande sluis niet bestand tegen het water. Daarom werd een nieuwe sluis gebouwd, wat leidde tot de vestiging van het dorp. In 1562 werd Bomsterzijl definitief vervangen door Niezijl, dat uitgroeide tot een klein maar strategisch gelegen plaats.

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog lag er een schans bij Niezijl, die diende als verdedigingswerk. Deze verdween in latere eeuwen. In de 19e eeuw telde het dorp ruim 80 huizen. Na de aanleg van de Friesestraatweg in 1953 werd het rustiger. Tegenwoordig telt Niezijl ongeveer 500 inwoners.

Het dorp maakt deel uit van de gemeente Westerkwartier, die is ontstaan uit een fusie van de voormalige gemeenten Zuidhorn, Grootegast, Leek en Marum. Tot deze gemeente behoren onder andere Zuidhorn, Grijpskerk, Leek, Marum, Noordhorn, Niehove, Oldehove, Kommerzijl, Lutjegast, Doezum, Sebaldeburen, Enumatil, Niezijl en Opende.

Toeristische wetenswaardigheden Niezijl

Niezijl biedt rust, erfgoed en een karakteristiek landschap. Het dorp wordt doorkruist door het Hoerediep, een waterloop die vroeger diende voor afwatering en scheepvaart. Langs het diep liggen oude boerderijen en karakteristieke woningen.

Een bijzonder gebouw is de Hervormde Kerk Niezijl, gebouwd in 1661. De kerk heeft een dakruiter en een origineel interieur. Het orgel is afkomstig uit Eerbeek en werd in 1920 geplaatst. De kerk is in 1985 en 1990 gerestaureerd en in 1999 overgedragen aan de Stichting Oude Groninger Kerken. Het adres is Hoofdstraat 54, 9888 PB Niezijl. Bezoek is mogelijk op afspraak. Google Maps-link

Een andere bezienswaardigheid is de Niezijlster poldermolen, ook wel Zwakkenburger genoemd. Deze molen werd gebouwd in 1865 en diende voor de bemaling van de Zwakkenburger- en Ellersvelderpolder. In 2003 is de molen verplaatst naar Hoendiep Oostzijde 65, 9804 TD Noordhorn, aan het Van Starkenborghkanaal. Google Maps-link

Voor wandelaars is er een rondwandeling langs het Hoerediep, de kerk en het open landschap. Deze route is beschikbaar via allewandelroutes.nl.

Hier worden vogels gespot zoals de grutto, gele kwikstaart en buizerd. Ook groeien er planten als dotterbloem, valeriaan en moerasandoorn.

In het voorjaar bloeien de bermen met fluitenkruid en koolzaad. In de zomer zijn er fietstochten en dorpsactiviteiten. In de herfst kleuren de polders goudgeel. In de winter is het gebied populair bij wandelaars en vogelaars.

Bronnen

Plaats een reactie