Laatste update 02/09/2025 door Redactie
Spaarnwoude ligt in de gemeente Haarlemmermeer in de provincie Noord-Holland, tussen Haarlem en Amsterdam, nabij Spaarndam en tegen Velsen-Zuid aan. Het dorp ligt op de oostelijke rand van het uitgestrekte recreatiegebied Spaarnwoude, in het open veenweidelandschap langs de rivier de Spaarne. De bereikbaarheid is goed via de N200 en A9, terwijl fietsers via autoluwe paden vanuit Haarlem, Halfweg en Amsterdam-West zo het groengebied inrijden.
Verklaring van de naam
De naam Spaarnwoude verwijst naar het “woud” of bosgebied langs de Spaarne. Eeuwenlang bestond dit landschap uit natte veengronden met kreken en houtwallen, waarin ontginningen langs de Spaarne en richting Haarlemmermeer het decor bepaalden.
Geschiedenis
Het dorp Spaarnwoude is middeleeuws van oorsprong en groeide uit langs een oude dijk ten oosten van Haarlem. De middeleeuwse dorpskerk, bekend als de Stompe Toren, stamt uit de 13e eeuw en dankt haar naam aan de in later tijd verlaagde toren. Op de zuidmuur is “het vaam” gemarkeerd: de armslag van de legendarische Spaarnwouder reus Klaas van Kieten. Tot ver in de 20e eeuw was het gebied overwegend agrarisch. Vanaf de jaren zestig en zeventig werd het groengebied Spaarnwoude planmatig ingericht als recreatielandschap tussen Amsterdam, Haarlem en het havengebied van Velsen, met behoud van karakteristieke sloten, dijken en polderverkaveling.
Toeristische wetenswaardigheden
Recreatiegebied Spaarnwoude
- Omvang en landschap: Het groengebied Spaarnwoude beslaat bijna 3.000 hectare met afwisselend veenweide, polders, waterlopen en bospercelen. U vindt er gemarkeerde routes voor wandelen, fietsen en skeeleren, plus stilteplekken voor weidevogel- en rietvogelkijkers.
- Voorzieningen: Verspreid over het gebied liggen parken, speelweiden, picknickplaatsen en uitkijkpunten zoals Big Spotters Hill. Er zijn mountainbikeroutes, ruiterpaden, kano-instapplaatsen en diverse horeca op korte afstand van de routes.
Stompe Toren in het dorp Spaarnwoude
- Monument: De dorpskerk (Stompe Toren) is een fraai voorbeeld van middeleeuwse bouwkunst. Binnen en op de zuidmuur herinnert “het vaam” aan de folklore rond Klaas van Kieten.
- Bezoek: De kerk en het omringende kerkhof liggen fraai op een terprestant. Check vooraf openingstijden bij lokale beheerders bij een gepland bezoek vanuit Haarlem of Spaarndam.
Buitensport en activiteiten
- Klimmen en outdoor: In het recreatiegebied vindt u een klimpark en outdoorterreinen voor onder meer boogschieten en teamgames. De open ruimte leent zich daarnaast uitstekend voor hardlopen en kites.
- Sneeuwsport: Aan de kant van Velsen-Zuid ligt een indoor skipiste (tegenwoordig bekend als SnowWorld Amsterdam) voor ski- en snowboardlessen, het hele jaar door.
- Op en langs het water: Kanoën kan op vaarten die aansluiten op onder meer Zijkanaal C; er zijn verhuurpunten in en rond Spaarnwoude en Spaarndam.
Erfgoed en veenweide
- Monumentenroute: Het gebied telt dijken, sluisjes, fortresten en boerderijen die de geschiedenis van het Hollandse waterbeheer vertellen. Wandelroutes verbinden deze punten met vogelrijke polders.
- Informatieboerderij: De Informatieboerderij “Zorgvrij” bij Spaarnwoude geeft gezinnen en scholen inkijk in natuur, landbouw en landschap, vaak met speurtochten en kinderactiviteiten.
Evenementen
- Dance Valley: In de vallei bij Velsen/ Spaarnwoude vindt jaarlijks het dancefestival Dance Valley plaats, met extra publieksvoorzieningen en tijdelijke verkeersmaatregelen. Houd in die periode rekening met drukte op aanrijroutes vanuit Haarlem en Amsterdam.
Lokale tips
- Beste startpunt: Parkeer bij de ingangen rond Velsen-Zuid of Halfweg en kies een rondje dat Big Spotters Hill meepakt voor een panoramisch uitzicht over de polders en richting Haarlem.
- Rustige uren: Voor stilte en weidevogels: ga vroeg in de ochtend doordeweeks, zeker in het broedseizoen; vermijd evenementendagen richting Velsen.
- Skeelerrondje: Het gladde asfalt tussen Haarlem en Spaarnwoude maakt een prima skeelerlus; neem wind en open polder mee in uw planning.
- Kano kort en lang: Start een korte kanotocht bij Spaarndam en peddel richting Spaarnwoude; voor een langere tocht sluit u via Zijkanaal C aan op het grotere netwerk.
- Met de fiets: Combineer Spaarnwoude met een bezoek aan historisch Haarlem of de dijken bij Spaarndam; kies een rondje dat de N200 kruist via fietsvriendelijke oversteekpunten.