Plaatsen > Zierikzee
Zierikzee is een gemeente in de provincie Zeeland en centrumplaats voor Schouwen-Duiveland.
De geschiedenis van deze stad is lang en boeiend. Vermoedelijk in de 10de eeuw is Zierikzee ontstaan. Omstreeks 1200 kreeg de plaats stadsrechten. De eerste bevestiging daarvan vond in 1248 plaats. De 14de en 15de eeuw is de onbetwiste bloeiperiode. Zierikzee behoorde toen tot de belangrijkste steden van Holland en Zeeland.
Koopvaardij, visserij, zouthandel, lakennijverheid en landbouw zorgden ervoor dat de stad groeide en bloeide. Veel van die middeleeuwse welvaart is nog terug te vinden. Vooral de talrijke monumenten geven de stad allure.
Geschiedenis
De oudste sporen van het rijke verleden van Zierikzee dateren waarschijnlijk uit de 10e eeuw. Toen heeft een aantal boeren of vissers zich aan een kreek gevestigd die de Ee werd genoemd. De plek, aan de zuidoostzijde van Schouwen, was gunstig gelegen. De kreek die, zich door het land slingerde, lag beschermd tegen de stormvloeden. Bovendien mondde deze uit in de Gouwe, in de middeleeuwen de belangrijkste scheepvaartverbinding tussen Vlaanderen en Holland.
De Gouwe was het water dat Schouwen scheidde van Duiveland. In oostelijke richting lagen Antwerpen en het Brabantse gebied. Een van de eerste lokale machthebbers moet een zekere Zierik zijn geweest. Het werd de Ee van Zierik, oftewel Zieriks Ee. Uit die aanduiding ontstond de naam Zierikzee. De eerste bewoning moet in het westelijke stadsdeel, rond de Bailie worden gezocht waar toen het grafelijk kasteel heeft gestaan. De eerste Zierikzeeënaars deinsden niet terug voor het avontuur en voeren uit naar verre kusten en steden, van Engeland tot de Oostzee.
Naast visserij nam de koopvaardij al snel een belangrijke plaats in. De groeiende welvaart en het aanzien van Zierikzee vonden hun bekroning in het door koning Willem II aan de burgerij verleende stadsrecht, gedateerd 11 maart 1248. Dit stadsrecht volgde op een al vroeger verleende keur. Zeeland betwist het gebied tussen de graaf van Holland en Vlaanderen. Na de Guldensporenslag veroverde de Vlaamse graaf in een ommezien zeeland en een deel van Holland. Zierikzee was de enige Zeeuwse stad, die stand hield, ondanks verwoede pogingen van de Vlamingen om de stad binnen te dringen. Een zeeslag op de Gouwe bracht in 1304 de beslissing. Een gecombineerde Frans-Hollandse vloot versloeg de Vlamingen verpletterend. Zierikzee kreeg vele voorrechten en mede dankzij die privileges begon een ongekende bloeiperiode.
De stad dankt haar bloei en welvaart grotendeels aan haar strategische ligging aan het water en haar haven. Ze dreef in de middeleeuwen handel met Engeland en de Oostzee en lag aan een belangrijke handelsroute naar Vlaanderen. Het moet in het middeleeuwse Zierikzee bijzonder bedrijvig zijn geweest. De talrijke handswerklieden hadden zich verenigd in een veertigtal gilden. De belangrijkste bronnen van bestaan waren, naast de koopvaardij en de visserij, onder andere de lakenbereiding en de meekrapcultuur.Het Zierikzeese laken genoot een goede reputatie vanwege de kleurvastheid, die waarschijnlijk te danken was aan de gebruikte meekrap. Als in de tweede helft van de 13e eeuw was er sprake van belangrijke meekrapcultuur. De wortels van de meekrapplant werden in meestoven gedroogd en vermalen tot zeer gewilde rode verfstof.
Bezienswaardigheden
Zierikzee kreeg al in 1248 stadsrechten toegekend. Als sluitstuk van de Oosterschelde en van Holland werd de stad vaak aangevallen en moest ze zich goed bewapenen, vandaar de vestingen en stadspoorten. In geen enkele andere Nederlandse stad bleven zoveel stadspoorten bewaard: drie van de zes die er ooit geweest zijn. Vooral tijdens de Tachtigjarige Oorlog tegen de Spanjaarden kreeg Zierikzee het zwaar te verduren. Desondanks bleven de kostbaarste monumenten bewaard en huisvest ze maar liefst 80 procent van alle monumenten op Schouwen-Duiveland. Bij de uitschieters in de skyline hoort de Sint-Lievens Monstertoren, bijgenaamd ‘de Dikke Toren’. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat de toren 180 tot 200 meter hoog zou reiken. Maar plotse budgettaire problemen zorgden ervoor dat hij ‘slechts’ 62 meter hoog werd. Een andere blikvanger is het oude stadhuis, waar hoog boven de grond de zeegod Neptunus, gekleed in een zedig rokje en helemaal in bladgoud gehuld, dienst doet als windwijzer. De muziek van de beiaard brengt extra sfeer op de kade met haar prachtige herenhuizen en kleine, oergezellige winkeltjes. Zierikzee is echt ontwapenend tijdens de herfst.
Zierikzee staat in de top-10 van de Nederlandse monumentensteden. In Zierikzee zijn ruim 500 rijksmonumenten te vinden. Enkele voorbeelden zijn: St.Lievens Monstertoren, het Gravensteen, het Burgerweeshuis, de Gasthuiskerk, het voormalige stadhuis, de Nieuwe Kerk en het Poortencomplex aan de Oude Haven.
In Zierikzee en omgeving heerst ruimte. Het netwerk van fietsknooppunten is perfect om het eiland te verkennen. Bovendien werd in de jaren negentig van de vorige eeuw de natuur in 44 gebieden rond de Oosterschelde in haar oorspronkelijke staat hersteld. De grond werd er een stuk schraler en staat vol plassen, maar deze locaties zijn opnieuw specifieke foerageergebieden voor vogels geworden. Het grootste gebied ligt net ten westen van Zierikzee. We adviseren u vooral uw verrekijker mee te nemen.
Net buiten Zierikzee is het Watersnoodmuseum gevestigd. Het Watersnoodmuseum is het ‘Nationaal kennis- en herinneringscentrum Watersnood 1953’ en geeft een indringend beeld van de stormvloed van ’53. Het museum is gevestigd in de vier caissons die zijn gebruikt voor het sluiten van het laatste gat in de dijk bij Ouwerkerk. De eerste drie caissons vertellen over de ramp van ’53: de feiten, emoties en wederopbouw. De laatste caisson richt zich op de toekomst en waterveiligheid. Het museum is gelegen in een bijzonder krekengebied, gevormd door de ramp.