Zuidwolde, Groningen

Laatste update 01/09/2025 door Redactie

Tussen de stad Groningen en het open landschap van het Hogeland ligt het dorp Zuidwolde, in de provincie Groningen. Het maakt deel uit van de gemeente Het Hogeland, waarin ook plaatsen als Bedum, Winsum, Uithuizen, Usquert, Baflo, Warffum, Adorp en Onderdendam liggen. De omgeving wordt gekenmerkt door wierden, oude dijken, weidse akkerlanden en karakteristieke bakstenen boerderijen.

Verklaring van de naam

De naam Zuidwolde is samengesteld uit “zuid” en “wolde” (oud-Nederlands voor ‘moeras’ of ‘bos’). Het onderscheidt het dorp van andere ‘Wolde’-nederzettingen in de provincie, waarbij “zuid” de ligging ten opzichte van omliggende dorpen aangeeft.

Geschiedenis

Zuidwolde ontstond in de middeleeuwen op de oeverwallen van een bosrijk veengebied, strategisch gelegen ten oosten van de stad Groningen. Het dorp ontwikkelde zich als agrarische gemeenschap en kende eeuwenlang een hechte band met de stad, onder andere via handel in landbouwproducten.

Blikvanger van het dorp is de Hervormde Kerk, een eenbeukig gebouw met driezijdige koorsluiting en een forse westtoren onder tentdak. De toren stamt uit de 12e eeuw en is opgetrokken uit tufsteen, met rijen rondboognissen die doen denken aan de toren van Vries in Drenthe. In de 17e eeuw werd de toren verhoogd met baksteen en kregen de galmgaten spitsbogen. Het schip dateert uit de 13e eeuw en bevat nog muren van tufsteen, later deels gepleisterd. Oorspronkelijke vensters werden in de 16e eeuw vergroot en in 1651 werd een portaal aan de zuidzijde toegevoegd.

In het interieur bevinden zich een 17e-eeuwse preekstoel, een doophek, eenvoudige herenbanken en een avondmaalstafel. Het gesneden torenportaal stamt uit 1643. Het orgel werd in 1817 gebouwd door N.A. en G.W. Lohman en in 1836 uitgebreid door J. Doornbos.

Toeristische wetenswaardigheden

Hervormde Kerk Zuidwolde

  • Adres: Kerkstraat 3, Zuidwolde
  • Openingstijden: op afspraak en tijdens evenementen
  • Entree: gratis, vrijwillige bijdrage welkom
  • Parkeren: gratis in de directe omgeving
  • OV: bereikbaar per bus vanaf Groningen richting Bedum
  • Google Maps: Hervormde Kerk Zuidwolde

Fietsroute Bedumer Bos en Omgeving

  • Startpunt: dorpskern Zuidwolde
  • Lengte: ca. 25 km, langs wierden en karakteristieke boerderijen

Stadsbezoek Groningen

  • Centrum op ca. 8 km afstand, bereikbaar via fietsroute langs het Boterdiep

Lokale tips en weetjes

  • In het voorjaar en de zomer vinden in de kerk regelmatig concerten plaats dankzij de bijzondere akoestiek.
  • Langs het Boterdiep loopt een schilderachtige fietsroute naar Groningen, met uitzicht op het open polderlandschap.
  • In september wordt het dorpsfeest gehouden met markt, muziek en activiteiten voor alle leeftijden.
  • De omgeving is rijk aan vogelsoorten; in de winter overwinteren er veel ganzen op de omliggende weilanden.
  • Nabijgelegen horecagelegenheden serveren streekgerechten zoals mosterdsoep en nagerechten met Groningse stoofperen.

Minder bekende plekken

  • Aan de rand van het dorp ligt een oud kerkhof met historische grafstenen uit de 17e en 18e eeuw.
  • Restanten van oude dijktracés zijn zichtbaar in het buitengebied richting Bedum.
  • Enkele karakteristieke hallenboerderijen zijn nog in bedrijf en soms te bezoeken tijdens Open Monumentendag.

Bronnen

Plaats een reactie