Gebruik van drones in Nederland: wat toeristen moeten weten

Op deze pagina zet ik de essentie van dronegebruik in Nederland op een rij. Zo kun je zorgeloos opstijgen en iconische luchtopnames maken van polders, kastelen en waterkeringen.

Wettelijk kader en registratie

Alle dronevluchten in Nederland vallen onder de Europese regels (EU 2019/945 en EU 2019/947). De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) handhaaft de regels, terwijl de registratie verloopt via het RDW-portaal.

Elke operator met een drone vanaf 250 g of met ingebouwde camera moet zich registreren en ontvangt een uniek exploitantnummer dat zichtbaar op het toestel moet worden aangebracht. Zonder registratie is vliegen niet toegestaan.

Daarnaast is voor de open categorie een Europees basiscertificaat (A1-A3) vereist voor drones vanaf 250 g, en kan een aanvullend A2-certificaat nodig zijn bij vluchten nabij mensen.

Categorieën drone-operaties

  • Open categorie
    • Drones tot 25 kg MTOM, maximale vlieghoogte 120 m
    • Visueel zicht (VLOS) verplicht
    • Subcategorieën:
    • A1: drones < 500 g, vliegen over mensen toegestaan (niet boven groepen)
    • A2: drones < 2 kg, minimaal 30 m afstand tot mensen (of 5 m met lage-snelheidsmodus)
    • A3: drones < 25 kg, minimaal 150 m afstand tot bebouwing en mensen
      • Geen vergunning nodig bij de ILT; wel CE-label en Remote ID vanaf 1 januari 2024
  • Specifieke categorie
    • Vluchten met middelmatig risico of boven 25 kg
    • Voorafgaande vergunning via ILT op basis van een risicoanalyse (SORA)
  • Gecertificeerde categorie
    • Zeer risicovolle operaties (zoals passagiersvervoer)
    • Drone en piloot gecertificeerd, met opgelegd veiligheidsniveau

De indeling en vereisten zijn afkomstig van de Rijksoverheid en Dronezaak.nl.

Verzekering en aansprakelijkheid

Voor recreatieve vluchten is een aansprakelijkheidsverzekering niet verplicht, maar wordt zeer aangeraden om eventuele materiële schade en claims af te dekken.

Voor commerciële vluchten is een verzekering met een minimale dekking van € 1 000 000 gebruikelijk. Bewaar altijd je polis- en exploitantnummer bij de hand tijdens de vlucht.

No-fly-zones en geozones

In Nederland gelden vaste verboden en beperkingen:

  • Binnen 5 km van civiele en militaire luchthavens
  • Boven hulpdiensten in actie (traumahelicopters)
  • In natuurgebieden zoals nationale parken en Natura 2000-gebieden zonder toestemming
  • Boven drukbezochte evenementen en menigten
  • Boven stedelijk gebied soms beperkt tot 50 m hoogte
  • In militaire oefengebieden en rond kritieke infrastructuur

Actuele luchtruimkaarten en tijdelijke beperkingen check je via de PDOK-kaart, de Dronewatch-app of de Vliegveld-Richtlijnen van ILT (Links onderaan dit artikel).

Praktische tips voor dronevluchten

  • Raadpleeg voor elke vlucht een actuele kaart in PDOK of de Dronewatch-app.
  • Kies bij voorkeur een dag met rustige wind en goed zicht; windvlagen verkorten je batterijduur dramatisch.
  • Houd de drone altijd binnen visueel zicht (VLOS) en respecteer de privacy van omstanders.
  • Werk je dronefirmware en no-fly-zone-gegevens up to date.
  • Plan je vlucht tijdig: in sommige natuurgebieden en bij evenementen is vooraf toestemming nodig.

Top 5 vliegspots in Nederland

  1. Vinkeveense Plassen (Utrecht)
    Een lappendeken van talrijke eilandjes in het water biedt speelse patronen. Vlieg op 50–80 m voor maximale compositie en vang de reflecties in de plassen goed.
  2. Broek op Langedijk (Noord-Holland)
    Het ‘Rijk der Duizend Eilanden’ toont door de vele legakkers een fascinerend geometrisch patroon vanuit de lucht. Beste licht aan het gouden uur.
  3. Oosterscheldekering (Zeeland)
    De Deltawerken als dageraadshot: vlieg laag over de stormvloedkering voor dynamische lijnen en contrast tussen water en staal. Let op wind langs de kust.
  4. Vesting Bourtange (Groningen)
    Een stervormige vestingstad omringd door grachten. Rondvliegen op 40–60 m hoogte accentueert de sterpunten en het omringende landschap.
  5. Bollenstreek (Zuid-Holland)
    Van eind maart tot begin mei kleuren de tulpenvelden het landschap. Off-route bij Sassenheim vind je open luchtruim om kleurrijke akkers in rijen vast te leggen.

Bronnen