Laatste update 01/09/2025 door Redactie

In het zuidoosten van Nederland ligt de provincie Limburg, een regio die zich onderscheidt door haar glooiende landschap, rijke cultuur en bourgondische sfeer. De provincie grenst aan België en Duitsland en omvat naast de hoofdstad Maastricht ook steden als Venlo, Roermond, Sittard-Geleen, Heerlen en Weert. De streek telt 47 gemeenten, waaronder pittoreske dorpen als Thorn, Valkenburg aan de Geul, Vaals, Eijsden, Gulpen-Wittem, Beek, Meerssen en Stein. De rivier de Maas slingert zich van zuid naar noord door het landschap en vormt een belangrijke levensader voor natuur en recreatie.

Verklaring van de naam

De naam Limburg is ontleend aan het historische Hertogdom Limburg, dat ooit lag in het grensgebied tussen Maastricht, Luik en Aken. Hoewel het oorspronkelijke hertogdom in 1648 ophield te bestaan, werd de naam in 1815 opnieuw gebruikt bij de vorming van het Koninkrijk der Nederlanden. De keuze voor deze naam weerspiegelt de historische verbondenheid van de regio met omliggende gebieden in België en Duitsland.

Geschiedenis

Limburg kent een bewogen verleden. In 1794 werd Maastricht ingenomen door Franse troepen, waarmee een periode van bestuurlijke hervormingen begon. Pas toen werd Limburg als één geheel bestuurd. Bij de Belgische afscheiding in 1830 wilden veel Limburgers zich aansluiten bij België, maar in 1839 werd de provincie verdeeld in een Belgisch en een Nederlands deel. Het Nederlandse deel bleef tot 1866 onderdeel van de Duitse Bond en behield tot 1906 de titel ‘Hertogdom Limburg’. Een uniek overblijfsel uit die tijd is dat de commissaris van de Koning in Limburg nog steeds ‘gouverneur’ wordt genoemd. De Limburgse dialecten zijn bijzonder divers; zelfs binnen één gemeente kunnen grote verschillen bestaan. De Nederlandse overheid erkent het Limburgs als officiële streektaal.

Toeristische wetenswaardigheden

Limburg is een geliefde bestemming voor toeristen dankzij haar heuvelachtige landschap, historische steden en gastvrije cultuur. In het zuiden vind je het enige echte heuvellandschap van Nederland, met wandelroutes zoals het Krijtlandpad en fietsroutes door het Geuldal. Valkenburg aan de Geul trekt bezoekers met haar mergelgrotten, kasteelruïne en wellnesscentra. Maastricht biedt een mix van historie en moderne flair, met het Vrijthof, de Sint-Servaasbasiliek en het Bonnefantenmuseum.

Lokale tips en weetjes:

• In Thorn, het ‘witte stadje’, zijn de huizen witgekalkt vanwege een belastingregel uit de 18e eeuw: bewoners schilderden hun huizen wit om de grootte van hun ramen te verbergen en zo minder belasting te betalen.
• Het Schuttersfeest OLS (Oud Limburgs Schuttersfeest) is een jaarlijks cultureel evenement waarbij schutterijen uit heel Limburg samenkomen. Het vindt meestal plaats in juli en is een unieke kans om Limburgs erfgoed te ervaren.
• In Vaals ligt het Drielandenpunt, waar Nederland, België en Duitsland samenkomen. Je kunt hier wandelen, het labyrint bezoeken en genieten van panoramisch uitzicht vanaf de Wilhelminatoren.

Praktische informatie:

• Bonnefantenmuseum Maastricht: Avenue Ceramique 250, Maastricht. Geopend di–zo van 11:00–17:00. Entree €15 (volwassenen), gratis voor kinderen t/m 18 jaar. Google Maps-link
• Kasteelruïne Valkenburg: Daalhemerweg 27, Valkenburg. Geopend dagelijks van 10:00–17:00. Entree €12,50. Parkeren bij parkeerplaats Berkelplein. Google Maps-link
• Drielandenpunt Vaals: Viergrenzenweg 97, Vaals. Gratis toegankelijk. Labyrint en toren tegen betaling. Goed bereikbaar met buslijn 50 vanaf station Maastricht. Google Maps-link

Minder bekende plekken:

• Museum van de Vrouw in Echt belicht de rol van vrouwen in de samenleving door de eeuwen heen.
• In Roerdalen vind je kunstwerken in de openbare ruimte via de route ‘Kunst in de natuur’.
• Proef lokale specialiteiten zoals zoervleis, nonnevotten en Limburgse vlaai bij bakkerij Hermans in Gulpen.

Gemeenten in Limburg (Nederland)

Beek, Beesel, Bergen, Brunssum, Echt-Susteren, Eijsden-Margraten, Gennep, Gulpen-Wittem, Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Leudal, Maasgouw, Maastricht, Meerssen, Mook en Middelaar, Nederweert, Roerdalen, Roermond, Simpelveld, Sittard-Geleen, Stein, Vaals, Valkenburg aan de Geul, Venlo, Venray, Voerendaal, Weert, Horst aan de Maas, Peel en Maas.

Deze lijst weerspiegelt de huidige bestuurlijke indeling van Limburg, waarbij voormalige gemeenten zoals Haelen, Heel, Hunsel, Kessel, Maasbracht, Maasbree, Meijel, Meerlo-Wanssum, Nuth, Onderbanken, Roggel en Neer, Schinnen, Sevenum, Swalmen en Thorn zijn opgegaan in fusiegemeenten zoals Leudal, Maasgouw, Peel en Maas en Sittard-Geleen.

Bronnen

• Provincie Limburg: Gebruikt voor actuele gegevens over oppervlakte, inwonersaantal, bestuurlijke indeling en streektaal.
• Stichting OLS: Gebruikt voor informatie over het Oud Limburgs Schuttersfeest.
• Bonnefantenmuseum: Gebruikt voor openingstijden, adres en entreeprijzen museum Maastricht.
• Visit Zuid-Limburg: Gebruikt voor toeristische informatie over wandelroutes, mergelgrotten en het Drielandenpunt.