Leeuwarden, Friesland

Laatste update 30/09/2025 door Redactie

In het hart van de provincie Friesland ligt de stad Leeuwarden, die fungeert als hoofdstad van de regio. Binnen een straal van 15 kilometer liggen onder andere de dorpen Goutum, Stiens, Hurdegaryp, Marsum, Jelsum, Wirdum, Weidum, Britsum, Gytsjerk en Leeuwarderijp. Samen met deze plaatsen vormt Leeuwarden een veelzijdig gebied waar cultuur, historie en natuur elkaar versterken. De stad maakt deel uit van de gemeente Leeuwarden, die naast de stad zelf ook de dorpen Lekkum, Snakkerburen, Techum, Zuiderburen en Deinum omvat.

Verklaring van de naam Leeuwarden

De naam Leeuwarden is waarschijnlijk ontstaan uit het woord “Liowerd”, dat verwijst naar een terp in een moerassig gebied. De toevoeging “-warden” duidt op een bewoonde plek. Door de eeuwen heen veranderde de naam geleidelijk tot het huidige Leeuwarden, dat sinds de middeleeuwen als stedelijke kern bekendstaat.

Geschiedenis

Leeuwarden ontwikkelde zich in de middeleeuwen tot handelsstad en bestuurscentrum. In 1435 kreeg de stad stadsrechten. In de zestiende eeuw vestigde de stadhouderlijke familie van Nassau zich hier, wat leidde tot een bloeiperiode in kunst en bestuur.

Een van de oudste gebouwen is de Grote of Jacobijnerkerk, die oorspronkelijk deel uitmaakte van een Dominicanenklooster uit 1245. De kerk onderging meerdere uitbreidingen tussen 1275 en 1521. In 1580 werd de rooms-katholieke eredienst afgeschaft en kreeg de kerk een protestantse functie. Sindsdien fungeert het gebouw als grafkerk voor de Friese stadhouders. De kerk bevat muurschilderingen uit de zestiende eeuw, een barokorgel uit 1727 en een stadhoudersbank uit 1696. Adres: Jacobijnerkerkhof 95, 8911 EN Leeuwarden. Bekijk de locatie op Google Maps. Meer informatie staat op grotekerkleeuwarden.nl.

Toeristische wetenswaardigheden Leeuwarden

Leeuwarden biedt een mix van historische charme en moderne voorzieningen. Het centrum wordt doorkruist door grachten, waaronder de Nieuwestad, een winkelstraat die in tweeën wordt gesplitst door water. Hier vind je boetiekjes, speciaalzaken en bekende ketens. In de zijstraten zoals de Sint Jacobstraat, Voorstreek en het Naauw liggen verrassende winkels met lokale producten.

Een bijzonder winkelgebied is de Grote- en Kleine Kerkstraat, waar ambachtelijke winkels en galerieën gevestigd zijn. Bij slecht weer is het overdekte winkelcentrum Zaailand een goed alternatief. Hier ligt ook het Wilhelminaplein, waar elke vrijdag een warenmarkt plaatsvindt.

Voor cultuurliefhebbers zijn er diverse musea. Het Keramiekmuseum Princessehof is gevestigd in het voormalige stadspaleis van Maria Louise van Oranje-Nassau. Het museum toont keramiek uit Azië, Europa en het Midden-Oosten. Adres: Grote Kerkstraat 9, 8911 DZ Leeuwarden. Bekijk de locatie op Google Maps. Meer informatie staat op princessehof.nl.

De Blokhuispoort, een voormalige gevangenis, is nu een cultureel centrum met ateliers, horeca en evenementen. Hier vinden regelmatig exposities en optredens plaats. Meer informatie staat op blokhuispoort.nl.

Lokale tips en weetjes

  • In de Prinsentuin groeien bijzondere bomen zoals de Japanse notenboom en moerascipres.
  • Op 22 en 23 mei 2026 vindt het Fries StraatFestival plaats met theater, muziek en dans op straat.
  • Het barokorgel in de Grote Kerk telt 38 registers en wordt nog regelmatig bespeeld tijdens concerten.

Streekgerechten en culinaire adressen

In Leeuwarden kun je genieten van Friese specialiteiten zoals sûkerbôle, nagelkaas en Beerenburg. Restaurant Wannee serveert gerechten met lokale ingrediënten en ligt aan de Rengerslaan 8, 8917 DD Leeuwarden. Restaurant Wannee in Leeuwarden is vernoemd naar Cornelia Johanna Wannée, een invloedrijke Nederlandse kookboekenschrijfster. Zij publiceerde in 1910 het boek Kookboek voor de huishoudschool, dat decennialang werd gebruikt in het Nederlandse huishoudonderwijs. Hoewel zij zelf geen directe band met Leeuwarden had, vormt haar nalatenschap de inspiratiebron voor het restaurant. Het restaurant is onderdeel van de Hotel Management School van NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden. Studenten koken en bedienen hier onder begeleiding van professionals. De naam Wannee is gekozen als eerbetoon aan haar visie op eerlijk, voedzaam en lokaal koken—principes die het restaurant vandaag de dag nog steeds uitdraagt. Bekijk de locatie op Google Maps. Meer informatie staat op restaurantwannee.nl.

Fiets- en wandelroutes

Vanuit Leeuwarden starten meerdere fietsroutes door het Friese landschap. Een populaire route voert langs de Dokkumer Ee richting Bartlehiem en Dokkum. Wandelaars kunnen terecht in de Prinsentuin, het Rengerspark en langs de grachten van de binnenstad. Een stadswandeling langs historische gevels en hofjes is beschikbaar via visitleeuwarden.nl.

Seizoensgebonden activiteiten

In het voorjaar bloeien de tuinen van de Prinsentuin, in de zomer zijn er concerten in het park. In de herfst is het centrum sfeervol verlicht en vinden er kunstmarkten plaats. In de winter is Leeuwarden het startpunt van de Elfstedentocht, mits het ijs dik genoeg is…. en dat is helaas al weer heel wat jaartjes geleden.

Bronnen

Plaats een reactie