Laatste update 02/10/2025 door Redactie
Mesch ligt in het zuiden van de provincie Limburg, in de gemeente Eijsden-Margraten. Het dorp grenst aan België en ligt aan de rivier de Voer, ten oosten van Eijsden (2 km). In de omgeving liggen onder andere Noorbeek (4 km), Slenaken (7 km), Epen (10 km), Gronsveld (5 km), Margraten (9 km), Cadier en Keer (8 km) en Maastricht (12 km). Deze regio is goed bereikbaar via de N598 en biedt een mix van heuvels, bossen en cultuurhistorie.
Verklaring van de naam Mesch
De naam Mesch komt waarschijnlijk van het Latijnse “masca”, wat moeras betekent. Door de ligging aan de Voer en de natte gronden in het dal past deze naam goed bij het landschap. In oude documenten komt de naam voor als “Masche” of “Masca”, wat duidt op een nederzetting in een vochtig gebied.
Geschiedenis
Mesch is een van de oudste dorpen van Nederland. Rond het jaar 800 werd hier een kapel gebouwd, die later uitgroeide tot de huidige Sint-Pancratiuskerk. De kerk bevat kolenzandsteen en visgraatverbanden die verwijzen naar Karolingische bouwstijl. In de vijftiende eeuw werd een gotisch koor toegevoegd. Eind negentiende eeuw werd het schip verlengd en een nieuwe toren gebouwd. In 1969 vond een restauratie plaats onder leiding van ir. Satijn, waarbij de kerk grotendeels in oude stijl werd hersteld.
Binnen staat een houten reliekhouder uit de zeventiende eeuw in de vorm van Sint Pancratius, met een relikwie zichtbaar achter glas. Buiten de kerk staat een monument voor Sint Pancratius, die samen met Servatius en Bonifatius de drie IJsheiligen vormt. Hun naamdagen vallen op 12, 13 en 14 mei, dagen die volgens volksweerkunde vaak koud zijn.
Op 12 september 1944 kwamen de eerste Amerikaanse bevrijders via Mesch Nederland binnen. Zij maakten deel uit van het 117e regiment infanterie van de Old Hickory Divisie. Ter herinnering werd in 1984 het Bevrijdingsmonument Mesch onthuld aan de Grijzegraaf.
Toeristische wetenswaardigheden Mesch
Mesch is een rustige bestemming voor wie houdt van natuur, erfgoed en wandelen. Het dorp ligt in een heuvelachtig landschap met bossen, boomgaarden en historische gebouwen.
Sint-Pancratiuskerk
De Sint-Pancratiuskerk is het historische hart van Mesch. De kerk is deels Karolingisch en deels gotisch, met een neoclassicistische uitbreiding.
Adres: Kerkplein 1, 6245 AB Mesch
Openingstijden: Zondag tijdens vieringen, op afspraak voor groepen
OV: Buslijn 57 vanaf Maastricht, halte Mesch Dorp
Google Maps: Kerkplein 1, Mesch
Meschermolen
De Meschermolen is een watermolen aan de Voer, die al in de zeventiende eeuw werd genoemd. De molen was bedoeld voor het malen van graan en kalamijn. Sinds 1920 is de molen particulier bezit van de familie Lippertz. In 1965 werd het malen gestaakt, maar het maalwerk is na restauratie weer functioneel.
Adres: Meschermolen 1, 6245 AB Mesch
Google Maps: Meschermolen 1, Mesch
Laathof Mesch
De Laethof aan de Langstraat dateert uit 1721 en was eigendom van het Mariënstift in Aken. Hier betaalden halfvrije burgers hun cijnzen. De Laathof diende ook als administratief centrum en rechtbank van de vrije rijksheerlijkheid Mesch.
Adres: Langstraat 3, 6245 AB Mesch
Google Maps: Langstraat 3, Mesch
Mescher Plukbos
Ten noordwesten van Mesch ligt het Mescher Plukbos, een jong bos van circa 7 hectare. Het werd aangelegd in 2003 door de gemeente Eijsden-Margraten en Het Limburgs Landschap. Bezoekers mogen hier in het seizoen bosvruchten plukken. Het bos bevat soorten als beuk, haagbeuk, zomereik en walnoot. Mescher Plukbos
Bevrijdingsmonument Mesch
Het Bevrijdingsmonument aan de Grijzegraaf herinnert aan de eerste Amerikaanse troepen die op 12 september 1944 Nederland binnenkwamen. Het monument werd onthuld in 1984 en bestaat uit een bakstenen muur met gedenksteen.
Adres: Grijzegraaf, 6245 KG Mesch
Google Maps: Grijzegraaf, Mesch
Dagboek van een Herdershond-wandelroute
In het centrum van Eijsden loopt de wandelroute “Door het decor van Dagboek van een Herdershond”. Deze route van 6,3 km voert langs opnamelocaties van de televisieserie. Je wandelt langs het Ursulinenconvent, de kerk, de pastorie en andere herkenbare plekken.
Startpunt: Breusterstraat 27, 6245 EH Eijsden
Google Maps: Breusterstraat 27, Eijsden
Wandelroutes
Vanuit Mesch starten diverse wandelroutes door het Voerdal en langs de Belgische grens. Een populaire route is de “Pancratiuswandeling”, die langs de kerk, de molen en het plukbos voert. Deze route is opgenomen op allewandelroutes.nl.
Flora en fauna
Hier worden vogels gespot zoals de geelgors, buizerd, grote bonte specht en ijsvogel. In het voorjaar bloeien bosanemonen en sleutelbloemen langs de Voer. In de herfst zijn er paddenstoelen te vinden in het Plukbos en op de hellingen van de Stenenberg.
Culinaire adressen
In Eijsden ligt Brasserie La Meuse, met uitzicht op de Maas en een kaart vol seizoensproducten.
Adres: Diepstraat 44, 6245 BL Eijsden
Google Maps: Diepstraat 44, Eijsden
Gemeente Eijsden-Margraten en dorpskernen
De gemeente Eijsden-Margraten bestaat uit de volgende kernen:
- Eijsden
- Mesch
- Gronsveld
- Margraten
- Cadier en Keer
- Noorbeek
- Banholt
- Sint Geertruid
- Bemelen
- Oost-Maarland
- Scheulder
- Moerslag
- Libeek
- Bruisterbosch
Deze dorpen liggen in het zuidelijkste deel van Limburg en vormen samen een streek met een rijke geschiedenis en een gevarieerd landschap van heuvels, bossen en rivieren.
Bronnen
- Gemeente Eijsden-Margraten – dorpsindeling, infrastructuur en toeristische informatie
- Het Limburgs Landschap – beheer en informatie over het Mescher Plukbos
- Reliwiki – beschrijving van de Sint-Pancratiuskerk en religieus erfgoed
- Waarneming.nl – flora en fauna in het Voerdal en Plukbos