Laatste update 02/09/2025 door Redactie
Twenterand ligt in het noorden van de provincie Overijssel, precies op de grens waar het open rivierenlandschap van het Vechtdal overgaat in het kleinschalige Twentse coulisselandschap. De gemeente bestaat uit een mix van uitgestrekte weilanden, beekdalen, hoogveengebieden en historische dorpskernen. De variatie in natuur en cultuur maakt het gebied aantrekkelijk voor fiets- en wandelroutes, waarbij bezoekers zowel het landelijke karakter als waardevol erfgoed ervaren.
Plaatsen binnen de gemeente Twenterand: Vriezenveen, Den Ham, Westerhaar-Vriezenveensewijk, Vroomshoop, Bruinehaar, De Pollen, Geerdijk, Kloosterhaar en diverse kleinere buurtschappen.
Verklaring van de naam
De gemeentenaam Twenterand verwijst naar de ligging aan de noordelijke rand van het historische Twente. De naam is ontstaan in 2001 na een gemeentelijke herindeling waarbij de toenmalige gemeenten Den Ham en Vriezenveen werden samengevoegd. Daarmee werd een nieuwe bestuurlijke eenheid gevormd die zowel kenmerken van het Twentse als van het Sallandse landschap in zich draagt.
Geschiedenis
Archeologische vondsten tonen aan dat dit gebied al eeuwenlang wordt bewoond. Vriezenveen ontstond in de middeleeuwen als nederzetting op veengronden, waar turfwinning en landbouw de economische basis vormden. In de 18e en 19e eeuw stond het dorp bekend om de zogeheten ‘Rusluie’, kooplieden die handelsrelaties met Sint-Petersburg onderhielden. Den Ham ontwikkelde zich als esdorp met een centrale brink, typisch voor het Sallandse platteland.
In de 19e en 20e eeuw groeide de textielindustrie, vooral in Vriezenveen, uit tot een belangrijke werkgever. Daarnaast speelde de streek een rol in de Tweede Wereldoorlog; diverse monumenten en verzetsverhalen houden deze geschiedenis levend.
Toeristische wetenswaardigheden
- Historisch Museum Vriezenveen – Tentoonstellingen over dorpsleven, handel met Rusland en het textielverleden.
Adres: Westeinde 54, 7671 CD Vriezenveen
Openingstijden: di–za 10.00–17.00 uur
Entree: € 6,00 volwassenen, € 3,00 kinderen
OV: 10 min lopen vanaf station Vriezenveen
Google Maps: https://maps.google.com/?q=Historisch+Museum+Vriezenveen - Oorlogsmuseum ‘Stichting Irenisch’ – Particuliere verzameling oorlogsmateriaal en verhalen uit 1940–1945.
Adres: Schout Doddestraat 33, 7671 GX Vriezenveen
Bezoek: uitsluitend op afspraak
Google Maps: https://maps.google.com/?q=Oorlogsmuseum+Stichting+Irenisch - Leemansmolen – Achtkantige stellingmolen uit 1862, uniek in de regio.
Adres: Hammerweg 89, 7671 GA Vriezenveen
Openingstijden: za 10.00–16.00 uur en op afspraak
Toegang: gratis
Parkeren: kleine parkeerplaats direct bij de molen
Google Maps: https://maps.google.com/?q=Leemansmolen+Vriezenveen - Veenmuseum Vriezenveenseveld – Openluchtmuseum dat het vroegere leven in het veen toont met plaggenhutten en historische werktuigen.
Locatie: Paterswal 11, 7676 SL Westerhaar-Vriezenveensewijk
Openingstijden: mei–oktober op wo, za en zo van 13.30–17.00 uur
Entree: € 4,00 volwassenen, kinderen gratis
Google Maps: https://maps.google.com/?q=Veenmuseum+Vriezenveenseveld
Extra lokale tips en weetjes
- Engbertsdijksvenen – Een van de laatste hoogveengebieden van Nederland, rijk aan zeldzame planten en vogels. Wandelroutes starten bij het bezoekerspunt aan de Kanaalweg West in Kloosterhaar.
- Het Kanaal Almelo–De Haandrik biedt mogelijkheden voor kanoën en fietsen langs de oeverpaden.
- In Den Ham vindt jaarlijks de Hamse Feesten plaats: een meerdaags evenement met muziekoptredens, streekmarkt en kermis.
- De omgeving van Bruinehaar en Vroomshoop kent een netwerk van ruiterpaden door oude houtwallen en essen.
- De markante kerk van Geerdijk met zijn slanke toren geldt als herkenningspunt in het vlakke landschap.
Bronnen
- Gemeente Twenterand – https://www.twenterand.nl – Informatie gebruikt over gemeentelijke indeling, plaatsnamen, ligging en recreatieve voorzieningen.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – https://www.cultureelerfgoed.nl – Gebruikt voor gegevens over molens, monumenten en archeologische vondsten in de gemeente.
- Provincie Overijssel – https://www.overijssel.nl – Informatie over landschappelijke kenmerken, natuurgebieden en toeristische routes in Noord-Overijssel.