Plaatsen > Westergeest
Westergeest is een dorp in de provincie Friesland. Westergeest, in de volksmond ook weleens Foestrum genoemd, is een klein dorpje in de gemeente Kollumerland en Nieuwkruisland in het noordoosten van Friesland. Westergeest is een bekende watersportplaats aan het kanaal de kuikhorstervaart.
Westergeest ligt op de grens van het vlakke kleilandschap met zijn weidse vergezichten en het beschutte elzensingellandschap van de Wouden.
Westergeest ligt op een verhoging. Velen zien dit aan voor een terp, maar het is een natuurlijke verhoging in het landschap (een “diluviale zandkop”), onder andere de zanderige grond wijst hierop. Het kan natuurlijk zijn dat de zandkop opgehoogd is tot terp. Dit betekent echter dat het wellicht al zeer vroeg bewoond was.
De naam Westergeest is ook afgeleid van deze zandkop. Geest (of gaast) betekent namelijk verhoogde zandgrond. Waar dit ten westen van is is niet helemaal duidelijk. Algemeen neemt men aan dat dit ten westen van de Wygeast bij Oudwoude is. Een andere verklaring is dat het ten westen van het toenmalige Kollumerland ligt.
In 1943 wordt buurtschap Triemen een zelfstandig dorp. Zwagerveen, Hanenburg en Zandbulten vallen dan onder Kollumerzwaag. Van Weerdeburen en Westerburen, twee buurten die ook onder Westergeest vielen, is niets overgebleven, al bestaat er nog wel een Weerdebuurtsterweg. Het enige buurtschap dat tegenwoordig nog onder Westergeest valt is Keatlingwier. Het wegvallen van deze buurten is dan ook de verklaring voor de sterke daling in inwoners tussen 1884 en 1941, welke dan 624 personen bedraagt.
Rond 1150 werd de kerk gesticht vanuit de St. Bonifatiusabdij in Dokkum. Het zijn de benedictijner monniken uit Dokkum die deze kerk, naar het model van de abdijkerk in Dokkum, gebouwd hebben. In 1333 wordt de kerk van “Gaest” genoemd onder de kerken, die behoren tot de St. Bonifatiusabdij. In 1374 wordt op dezelfde manier de kerk van “et Gast” genoemd. Er wordt algemeen aangenomen dat met beide keren de kerk van Westergeest bedoeld wordt. De kerk is gewijdt aan St. Maarten. Rondom de eeuwen-oude kerk wonen rond de 600 inwoners.