Laatste update 30/09/2025 door Redactie
Kommerzijl ligt in het noordwesten van de provincie Groningen, in de gemeente Westerkwartier. Het dorp telt ongeveer 550 inwoners en ligt tussen de plaatsen Grijpskerk, Oldehove, Lauwerzijl en Electra. De omgeving bestaat uit open landschap, oude dijken en waterwegen. Kommerzijl ligt aan de vaarroute richting het Lauwersmeer, wat het dorp aantrekkelijk maakt voor watersporters en fietsers.
Verklaring van de naam Kommerzijl
De naam Kommerzijl is ontstaan uit de term “zijl”, wat verwijst naar een sluis. In de 16e eeuw heette het dorp nog Opslachterzijl, genoemd naar een sluis die werd aangelegd na inpoldering van het gebied. De huidige naam werd voor het eerst gebruikt in 1602. De naam verwijst waarschijnlijk naar de ligging bij een komvormige waterinlaat, niet naar “kommer” als ellende, zoals soms wordt gesuggereerd.
Geschiedenis
Kommerzijl ontstond langs een dijk die werd aangelegd om de Ruige Waarden te verbinden met Humsterland. In 1570 werd een nieuwe sluis gebouwd in de zeedijk, die uitmondde in de Kommerzijlster Riet. Deze watergang voerde water af uit verschillende zijlen, waaronder de Homsterzijl, Bomsterzijl en Nijesloterzijl. Rond 1600 verenigden bewoners uit omliggende gebieden zich in het Opslachter Zijlvest, dat later werd omgedoopt tot Kommerzijlvest.
Het bestuur van het zijlvest bestond uit vertegenwoordigers van drie regio’s. Zij werden bijgestaan door een bode, een sluiswachter en een administrateur. In 1864 ging het zijlvest op in het waterschap Westerkwartier, en tot 1877 bleef de sluis in gebruik als uitwateringspunt.
In de 18e eeuw werd de polder ’t Ruigezand ingepolderd door de gebroeders Teenstra, waardoor vruchtbare landbouwgrond ontstond. De invloedrijke familie Van Ewsum, die op borg Nienoord in Leek woonde, speelde een rol in de ontwikkeling van het gebied. Zij gebruikten het getijdewater van de Riet voor zoutwinning.
Tot 1990 viel Kommerzijl onder twee gemeenten: Grijpskerk en Oldehove. De Kommerzijlster Riet, die door het dorp stroomt, vormde lange tijd de grens tussen beide.
Toeristische wetenswaardigheden Kommerzijl
Kommerzijl is een aantrekkelijke bestemming voor rustzoekers, fietsers en watersportliefhebbers. Het dorp ligt aan het Reitdiep, dat toegang biedt tot het Lauwersmeergebied. De omgeving is rijk aan cultuurhistorie en natuur.
Een opvallende bezienswaardigheid is de historische sluis, die tot 1877 dienst deed. Deze vormt het hart van het dorp en is nog steeds zichtbaar in het straatbeeld.
Aan de Ooster Waarddijk ligt het Rustpunt Kommerzijl, een kleinschalige stopplaats voor wandelaars en fietsers. Hier kun je even uitrusten en genieten van het uitzicht over de dijk en het water. Rustpunt Kommerzijl maakt deel uit van een voormalig veebedrijf, laat je niet afschrikken. Eind 2019 kochten Bert en Aly Nederveen de woning, de kleine schuur, boomgaard en weiland. Een deel van de schuur hebben Bert en Aly tot hun beschikking, hierin is ook het rustpunt gevestigd.
Op de schuur staat de naam ‘Schadingaheerd’, onbekend is waar deze vandaan komt.
Google Maps – Rustpunt Kommerzijl
Langs de Oosterwaarddijk ligt een restant van de oude zeedijk uit 1425. Deze dijk was tot 1660 de zeedijk van het gebied. Hoewel delen zijn verdwenen, is het tracé nog goed zichtbaar en vormt het een mooie wandelroute.
Lokale tips en weetjes
- In de zomermaanden organiseert het dorp een kleinschalige dorpsmarkt met streekproducten. Deze vindt plaats op het dorpsplein en trekt bezoekers uit de regio.
- In de omgeving zijn diverse boerderijwinkels te vinden, waar je lokale kaas, honing en groenten kunt kopen.
- De fietsroute Reitdiepdal loopt door Kommerzijl en biedt uitzicht op het oude cultuurlandschap. Deze route is geschikt voor gezinnen en recreatieve fietsers.
Natuur en landschap
Kommerzijl ligt in een gebied met veel weidevogels, rietlanden en sloten. Hier worden regelmatig grutto’s, kieviten en blauwborsten waargenomen. In het voorjaar bloeien de bermen vol met wilde bloemen. Het landschap is open en biedt vergezichten richting het Lauwersmeer.
Voor wandelaars is er een mooie route, die langs de dijk en het water voert. Deze route is goed bewegwijzerd en geschikt voor alle leeftijden.
Bronnen
- Boerengids – Gebruikt voor bevestiging van boerderijwinkels in de directe omgeving.
- UwMarktspecialist – Gebruikt voor informatie over de dorpsmarkt in Kommerzijl.
- AlleWandelroutes.nl – Gebruikt voor de vermelding van de wandelroute langs de dijk.
- Waarneming.nl – Gebruikt voor actuele flora en fauna in het gebied rond Kommerzijl.
- Visit Groningen – Gebruikt voor adres en informatie over Rustpunt Kommerzijl.