Bellingwolde, Groningen

Laatste update 03/09/2025 door Redactie

In het uiterste oosten van de provincie Groningen, vlak bij de Duitse grens, ligt het langgerekte dorp Bellingwolde. Het maakt deel uit van de gemeente Westerwolde en wordt omringd door plaatsen als Vriescheloo, Blijham, Oudeschans en het Duitse Wymeer. De ligging op de overgang van de vruchtbare kleigronden naar het veenlandschap geeft het dorp een bijzonder karakter. Dankzij de nabijheid van de Dollard, de uitgestrekte polders en het coulisselandschap van Westerwolde is Bellingwolde een aantrekkelijke bestemming voor liefhebbers van natuur, cultuur en historie.

Verklaring van de naam

De naam Bellingwolde wordt doorgaans verklaard als een samenstelling van een persoonsnaam en het woord “wolde”, dat in het Oudnederlands verwees naar een bebost of met struikgewas begroeid gebied. Mogelijk betekent het “het woud van Belling” of “het bosgebied van de familie Belling”. De toevoeging “wolde” komt vaker voor in de regio en duidt op de vroegere aanwezigheid van bos en ruigte, voordat het gebied werd ontgonnen voor landbouw.

Geschiedenis

Ontstaan en vroege ontwikkeling
Bellingwolde ontstond in de 11e eeuw op de grens van klei en veen. Deze strategische ligging bood vruchtbare grond voor akkerbouw, maar bracht ook risico’s met zich mee. Tot in de 16e eeuw had het dorp regelmatig te maken met overstromingen vanuit de Dollard. Pas na grootschalige inpolderingen in de 16e eeuw werd het gebied beter beschermd tegen het water.

Landbouw en lintbebouwing
In de eeuwen daarna ontwikkelde Bellingwolde zich tot een typisch lintdorp, met boerderijen en woningen langs de hoofdweg. De 19e eeuw bracht een bloeiperiode voor de landbouw. Grote herenboerderijen verrezen, vaak met rijk gedecoreerde voorgevels, en er werden arbeiderswoningen gebouwd voor de vele landarbeiders.

20e eeuw en uitbreiding
In de tweede helft van de 20e eeuw groeide het dorp verder door nieuwbouwprojecten, waardoor de oorspronkelijke lintstructuur werd aangevuld met woonwijken. Ondanks deze uitbreiding bleef het historische karakter van de Hoofdweg grotendeels behouden.

Toeristische wetenswaardigheden

Historische gebouwen en erfgoed
Een van de belangrijkste bezienswaardigheden is de Hervormde of Magnuskerk aan de Hoofdweg. Deze laatgotische kerk werd in 1527 gebouwd, nadat de overstroming van 1509 de oudere kerk had verwoest. Bijzonder is dat er bouwmateriaal werd hergebruikt van de afgebroken kerk in het nabijgelegen Ulsda. De kerk heeft een versmald, driezijdig gesloten koor en forse steunberen. Binnen zijn fraaie kruisribgewelven te zien, evenals een preekstoel uit 1660, vervaardigd door meester Christopher, en een orgel uit 1797 van H.H. Freytag en F.C. Schnitger jr. Verspreid in de kerk liggen grafzerken uit de 17e eeuw.

Naast de kerk staat een vrijstaande toren met een vierkante onderbouw uit 1720, bekroond met een achtkante lantaarn en naaldspits uit 1909. De klok in de toren werd in 1697 gegoten door Johan en Manees Fremy. Aan de noordzijde van de kerk ligt de voormalige pastorie (Hoofdweg 223), gebouwd in 1913.

Praktische informatie Magnuskerk
Adres: Hoofdweg 227, 9695 AE Bellingwolde
Openingstijden: doorgaans geopend op zaterdagmiddag en tijdens evenementen; groepsbezoek op afspraak
Entree: gratis, donatie welkom
Parkeren: gratis langs de Hoofdweg
OV: bereikbaar met buslijn 12 vanaf station Winschoten
Google Maps

Musea en cultuur
Het Streekmuseum MOW, Bellingwolde biedt een inkijkje in het leven in Westerwolde door de eeuwen heen. De collectie omvat onder meer olieverfschilderijen van Lodewijck Bruckman, gebruiksvoorwerpen, streekdracht en historische documenten. Het MOW – Eigenzinnig museum in Bellingwolde

Praktische informatie Streekmuseum
Adres: Hoofdweg 161, 9695 AE Bellingwolde
Openingstijden: dinsdag t/m zondag 13.00–17.00 uur
Entree: € 5,- volwassenen, kinderen t/m 12 jaar gratis
Parkeren: gratis op eigen terrein
OV: bushalte op 5 minuten lopen
Google Maps

Wandelen en fietsen
Bellingwolde ligt aan diverse fiets- en wandelroutes door het Westerwoldse landschap. Een aanrader is de route langs de Bellingwolderzijl, een historische sluis die herinnert aan de strijd tegen het water. Ook de nabijgelegen vesting Oudeschans met zijn gerestaureerde wallen en kanonnen is een bezoek waard.

Lokale tips en weetjes

  1. In het voorjaar kleuren de velden rondom Bellingwolde geel door de bloeiende koolzaadvelden, een geliefd onderwerp voor fotografen.
  2. Jaarlijks vindt in augustus de Bellingwolder Boerendag plaats, met oude ambachten, streekproducten en demonstraties.
  3. In de winter is het gebied rond de Ruiten Aa populair bij vogelliefhebbers vanwege de aanwezigheid van zeldzame ganzen en roofvogels.

Culinair en gastvrijheid
In en rond Bellingwolde zijn diverse eetgelegenheden te vinden, van knusse dorpscafés tot restaurants met streekgerechten. Proef bijvoorbeeld Groninger mosterdsoep of een plak kruidkoek bij een van de lokale horecazaken.

Overnachten
Er is een breed aanbod aan accommodaties, van kleinschalige bed & breakfasts tot vakantiehuizen en campings. Veel verblijven liggen in het groen en bieden uitzicht over de landerijen.

Natuur en seizoensactiviteiten
In de zomermaanden is het heerlijk fietsen door het Westerwoldse coulisselandschap, terwijl in de herfst de bossen rondom Vriescheloo en Wedde prachtige kleuren tonen.

Praktische informatie Oudeschans
Adres: Oudeschans 1, 9696 XB Oudeschans
Openingstijden: vrij toegankelijk; museum Oudeschans geopend in weekenden en op afspraak
Entree: museum € 3,-
Parkeren: gratis bij de vesting
OV: bereikbaar met buslijn 811 vanaf Winschoten
Google Maps

Bronnen

Plaats een reactie