Geertruidenberg, Noord-Brabant

Laatste update 23/09/2025 door Redactie

Geertruidenberg - Martin Lamboo (c) 2017
Geertruidenberg – Martin Lamboo (c) 2017

In het noordwesten van de provincie Noord-Brabant, aan de rand van het uitgestrekte Nationaal Park De Biesbosch, ligt de gemeente Geertruidenberg. Deze bestaat uit drie kernen: de historische stad Geertruidenberg, het agrarische dorp Raamsdonk en het bedrijvige Raamsdonksveer. De omgeving wordt gekenmerkt door rivieren, kreken, polders en cultuurhistorisch erfgoed. Nabijgelegen plaatsen zijn onder andere Made, Drimmelen, Oosterhout, Wagenberg en Hank. Dankzij de ligging aan het water en de nabijheid van natuur en snelwegen is Geertruidenberg een aantrekkelijke bestemming voor toeristen die rust, historie en recreatie willen combineren.

Verklaring van de naam Geertruidenberg

De naam Geertruidenberg verwijst naar de heilige Gertrudis van Nijvel, aan wie de stad is opgedragen. Het tweede deel van de naam, “berg”, duidt op een verhoging in het landschap, mogelijk een zandheuvel of terp waarop de eerste nederzetting werd gebouwd. De stad ontstond op een strategische plek aan de rivier de Donge, en ontwikkelde zich tot een belangrijke vesting en handelsplaats. Het stadswapen bevat een klimmende Hollandse leeuw in een tuin met een gebogen lans, een verwijzing naar de periode dat de stad tot het graafschap Holland behoorde.

Geschiedenis

Middeleeuwse stadsrechten en vestingstructuur

Geertruidenberg kreeg in 1213 stadsrechten van Graaf Willem I van Holland, waarmee het tot de oudste steden van Nederland behoort. Dankzij haar ligging aan de Donge en de verbinding met de Maas groeide de stad uit tot een belangrijk handelscentrum. In latere eeuwen werd Geertruidenberg versterkt met wallen, bastions en grachten, waarvan delen nog zichtbaar zijn in het huidige stratenplan.

De St. Elisabethsvloed en het ontstaan van de Biesbosch

De St. Elisabethsvloed van 1421 veroorzaakte ingrijpende veranderingen in het landschap. Door deze overstroming ontstond het gebied dat nu bekendstaat als Nationaal Park De Biesbosch. De kreken, killen, rietvelden en zandplaten bepaalden eeuwenlang de economische en ecologische ontwikkeling van de regio. Geertruidenberg lag aan de rand van dit dynamische natuurgebied en ontwikkelde zich tot een toegangspoort voor turfwinning, visserij en later recreatie.

Gemeentelijke indeling en dorpskarakters

De gemeente Geertruidenberg bestaat uit:

  • Geertruidenberg: een compacte vestingstad met monumentale panden, een historische markt en een beschermd stadsgezicht.
  • Raamsdonk: een agrarisch dorp met karakteristieke Langstraatboerderijen en een landelijke uitstraling.
  • Raamsdonksveer: een levendig dorp met uitgebreide voorzieningen, bedrijvigheid en een centrale ligging aan de A27.

Samen vormen zij een gemeente met een breed aanbod aan cultuur, natuur en recreatie.

Toeristische wetenswaardigheden Geertruidenberg

Historisch centrum en monumenten

Geertruidenberg - Martin Lamboo (c) 2017
Geertruidenberg – Martin Lamboo (c) 2017

Het centrum van Geertruidenberg is rijk aan erfgoed. De Markt wordt omringd door monumentale panden, waaronder het voormalige stadhuis, koopmanshuizen en herbergen. De Geertruidskerk, een gotisch bouwwerk uit de 15e eeuw, is een blikvanger in het stadsbeeld.

Nationaal Park De Biesbosch

Aan de oostzijde van de gemeente ligt het Nationaal Park De Biesbosch, een uniek zoetwatergetijdengebied met kreken, wilgenbossen en rietvelden. Vanuit Drimmelen en Hank vertrekken rondvaartboten en kano-excursies.

Fiets- en wandelroutes

De gemeente is aangesloten op het Brabants Fietsknooppuntennetwerk en biedt toegang tot routes langs de Donge, door de Biesbosch en over de vestingwallen. Populaire wandelroutes zijn het Ommetje Geertruidenberg, het Langstraatpad en de Biesboschwandeling. Hier worden blauwborsten, roerdompen, bevers en ijsvogels waargenomen.

Evenementen en seizoensactiviteiten

In de zomer worden in Geertruidenberg regelmatig evenementen georganiseerd, waaronder historische markten en concerten in de Geertruidskerk. In Raamsdonksveer vindt jaarlijks de Veerse Dag plaats, een dorpsfeest met muziek, kermis en braderie. In het najaar zijn er herfstwandelingen door de Biesbosch en streekmarkten met lokale producten.

Culinaire adressen en streekproducten

In het centrum van Geertruidenberg bevinden zich restaurants met streekgerechten zoals Brabantse asperges, stoofvlees, karnemelkpap en ambachtelijke kazen. In Raamsdonk zijn meerdere boerderijwinkels actief, waaronder:

Lokale tips en weetjes

  1. Het stadswapen van Geertruidenberg bevat een Hollandse leeuw, een verwijzing naar de periode dat de stad tot het graafschap Holland behoorde.
  2. In 2013 vierde Geertruidenberg haar 800-jarig bestaan met een jubileumprogramma en historische optochten.
  3. De vestingstructuur van Geertruidenberg is nog grotendeels intact en zichtbaar in het stratenplan en de wallen.

Bronnen

Plaats een reactie