Helmond, Noord-Brabant

Laatste update 23/09/2025 door Redactie

In het oosten van de provincie Noord-Brabant, tussen de steden Eindhoven, Deurne, Aarle-Rixtel en Someren, ligt de stad Helmond. De gemeente omvat de woonkernen Helmond, Brouwhuis, Stiphout en ’t Hout. Helmond ligt aan de rand van de Peelregio, een gebied met bossen, kanalen en agrarische gronden. Dankzij de ligging aan de Zuid-Willemsvaart, de spoorlijn Eindhoven–Venlo en de A67 is de stad goed bereikbaar. Helmond combineert een rijk industrieel verleden met moderne architectuur en een levendig cultureel aanbod.

Verklaring van de naam Helmond

De naam Helmond wordt al in de 13e eeuw genoemd. Mogelijk is het een samenstelling van “hel”, dat zou kunnen verwijzen naar een laaggelegen gebied, en “mond”, dat duidt op een versterkte plaats. Hoewel de exacte herkomst niet volledig vaststaat, is het aannemelijk dat de naam oorspronkelijk verbonden was aan een burcht die later uitgroeide tot de stad.

Geschiedenis

Helmond kreeg rond 1232 stadsrechten. Hertog Hendrik I van Brabant kocht in 1220 de heerlijkheid Helmond, waarna zijn dochter Maria van Brabant het Cisterciënzerklooster Binderen stichtte. Dit klooster stimuleerde de landbouwontwikkeling in de regio.

In de 15e eeuw werd het huidige Kasteel Helmond gebouwd, ter vervanging van een oudere burcht. Het kasteel werd omringd door wallen en grachten en vormde het bestuurlijke hart van de stad. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog en andere conflicten in de 16e tot 18e eeuw had Helmond te lijden onder economische teruggang, maar de linnenweverij bleef belangrijk dankzij handelscontacten met onder andere Haarlem.

Vanaf de 18e eeuw vestigden textielondernemers zoals Raymakers, Ramaer, Diddens en Fentener van Vlissingen zich in Helmond. In 1823 gaf koning Willem I opdracht tot de aanleg van de Zuid-Willemsvaart, wat de industriële ontwikkeling versnelde. Naast textielbedrijven ontstonden metaalbedrijven zoals Begemann en Van Thiel, en voedingsbedrijven zoals EDAH.

In de 20e eeuw groeide Helmond snel. Het inwonertal steeg van 2.500 in 1800 tot ruim 80.000 eind jaren negentig. In 1976 werd Helmond aangewezen als groeistad, wat leidde tot grootschalige vernieuwing van infrastructuur en stadsontwikkeling. Tegenwoordig telt Helmond ruim 85.000 inwoners en meer dan 2.000 bedrijven.

Toeristische wetenswaardigheden Helmond

Helmond biedt een mix van historische gebouwen, moderne architectuur en culturele bezienswaardigheden. De stad is compact en goed te voet te verkennen.

Kasteel Helmond en Museum Helmond

Het middeleeuwse Kasteel Helmond is een van de best bewaarde waterburchten van Nederland. Het kasteel werd rond 1350 gebouwd en is tegenwoordig onderdeel van Museum Helmond, met tentoonstellingen over kunst, fotografie en stadsgeschiedenis.

  • Adres: Kasteelplein 1, 5701 PP Helmond
  • Openingstijden: Dinsdag t/m zondag 11:00–17:00
  • Entree: €12 (volwassenen), €6 (kinderen 4–12 jaar), gratis <4 jaar
  • OV: Station Helmond, 5 minuten lopen
  • Google Maps: Kasteelplein 1, Helmond

Paalwoningen en Theater ’t Speelhuis

Aan de Europalaan staan de iconische kubuswoningen van architect Piet Blom, gebouwd in 1975 (Google Maps). In 1977 ontwierp Blom ook het oorspronkelijke theater ’t Speelhuis, dat in 2011 afbrandde. Sinds 2013 is het theater gevestigd in de voormalige Onze Lieve Vrouwekerk.

Industrieel erfgoed en Edah-museum

Helmond heeft een rijk industrieel verleden. Oude fabriekspanden en statige fabrikantenwoningen zijn bewaard gebleven. Het Edah-museum, sinds 2021 gevestigd in Loods20, toont de geschiedenis van een van de oudste supermarktformules van Nederland.

  • Adres: Binnen Parallelweg 2, 5701 PH Helmond
  • Openingstijden: Woensdag en zaterdag 11:00–16:00
  • Entree: €5 (volwassenen), kinderen gratis
  • OV: Station Helmond Brouwhuis, 15 minuten lopen
  • Google Maps: Binnen Parallelweg 2, Helmond

Historische straatjes en monumenten

In het centrum van Helmond vind je het Ketsegängske, een smal straatje met gerestaureerde arbeidershuisjes uit 1869. Hier zijn nu kunstgalerieën en bijzondere winkels gevestigd. Vlakbij staat het Huis met de Luts, een voormalig herbergpand uit 1594, en de St. Lambertuskerk met het beroemde Robustelly-orgel uit 1772.

Moderne stadsontwikkeling: Boscotondo

Het project Boscotondo, ontworpen door de Italiaanse architect Adolfo Natalini, heeft de kanaalzone van Helmond een eigentijds karakter gegeven. Rond een centraal plein bevinden zich woningen, een bioscoop, het bestuurscentrum en de stadswinkel.

Lokale tips en weetjes

  • In de voormalige Sint-Annakerk is sinds 2003 het Anna-theater gevestigd, een voorbeeld van geslaagde herbestemming.
  • Helmond organiseert jaarlijks de Kasteeltuinconcerten, met gratis muziekoptredens in de zomer.
  • In de wijk Brandevoort is de sfeer van een oude vestingstad nagebootst, met grachten, pleinen en klassieke gevels.

Bronnen

Plaats een reactie