Laatste update 24/09/2025 door Redactie
In het westen van de provincie Noord-Holland, op circa 15 kilometer van Alkmaar en 20 kilometer van Hoorn, ligt het dorp Hensbroek. Deze landelijke plaats maakt deel uit van de gemeente Koggenland, samen met onder andere Obdam, Ursem, Spierdijk, Zuidermeer, Avenhorn, De Goorn, Berkhout, Grosthuizen, Scharwoude, Middelie, Oostmijzen en Waarder. Hensbroek ligt in het hart van het Westfriese landschap, gekenmerkt door rechte sloten, groene weiden en stolpboerderijen. De omgeving is goed bereikbaar via de N194 en ligt op korte afstand van het treinstation in Obdam.
Verklaring van de naam Hensbroek
De naam Hensbroek is vermoedelijk samengesteld uit het woord “broek”, dat in het Oudnederlands verwees naar een moerassig of laaggelegen gebied, en een persoonsnaam. Hoewel de exacte oorsprong niet met zekerheid is vastgesteld, duidt de naam waarschijnlijk op een natte weide die ooit toebehoorde aan een lokale bewoner. In archieven uit de 14e eeuw komt de naam al voor in varianten als “Hensbroec”.
Geschiedenis
Hensbroek ontstond als agrarisch dorp in het Westfriese poldergebied. De eerste bewoners vestigden zich op de hogere delen van het veen, waar ze boerderijen bouwden en het land ontgonnen. In de 17e eeuw werd het gebied systematisch ingepolderd en voorzien van rechte kavels en sloten, wat het huidige landschap vormde.
Het dorp bleef lange tijd kleinschalig. In de 20e eeuw werd Hensbroek onderdeel van de gemeente Obdam, en sinds 2007 valt het onder de fusiegemeente Koggenland. De dorpskern is compact en telt enkele historische panden, waaronder een kerkgebouw uit 1658 en voormalige boerderijen die zijn omgebouwd tot woonhuizen.
Toeristische wetenswaardigheden Hensbroek
Hensbroek is een rustige bestemming voor wie houdt van wandelen, natuur en kleinschalige recreatie. Het dorp ligt in een open polderlandschap en biedt toegang tot diverse routes en waterpartijen.
Recreatiegebied De Leijen
Aan de zuidzijde van Hensbroek, langs de Gemaalweg, ligt het recreatiegebied De Leijen. Deze plas ontstond eind jaren zestig door zandwinning voor de aanleg van wegen in het kader van de landinrichting. Na afloop van de werkzaamheden werd het gebied ingericht als recreatieterrein van circa 11 hectare.
De Leijen bestaat uit een open waterplas met beschutte zandstrandjes, rietkragen en ligweiden. Rondom het water loopt een wandelpad dat geschikt is voor een korte wandeling of een rondje met de hond. Het gebied is populair bij zwemmers, zonaanbidders en vissers. Op warme dagen wordt er gezwommen en gepicknickt, terwijl de schaduwrijke plekken langs de oever ideaal zijn voor hengelsport.
- Adres: Gemaalweg, 1711 Hensbroek
- Parkeren: Ruime parkeerplaats aan de zuidzijde van de plas
- OV: Station Obdam, vervolgens 10 minuten fietsen
- Google Maps: Gemaalweg, Hensbroek
Bereikbaarheid en voorzieningen
De Leijen is ook bereikbaar via het Kerklaantje, dat aansluit op de Kerkweg. Voor wandelaars en fietsers is dit een prettige route door het groen. Aan de zuidkant van het terrein zijn sanitaire voorzieningen aanwezig bij de speelweide, geopend tijdens het zwemseizoen bij goed weer.
Dorpskerk en erfgoed
De dorpskerk van Hensbroek, gebouwd in 1658, is een rijksmonument en wordt nog steeds gebruikt voor erediensten en kleinschalige concerten. Het gebouw heeft een karakteristieke houten toren en ligt aan de Kerkweg, centraal in het dorp.
- Adres: Kerkweg 2, 1711 RS Hensbroek
- Google Maps: Kerkweg 2, Hensbroek
Lokale tips en weetjes
- In het voorjaar bloeien de bermen rondom De Leijen vol met pinksterbloemen, boterbloemen en fluitenkruid.
- Hier worden grutto’s, kieviten, roerdompen en libellen waargenomen.
- In het buitengebied van Hensbroek liggen boerderijwinkels met streekproducten zoals Westfriese aardappelen, appels en zuivel.
- In het nabijgelegen Ursem ligt boerderijwinkel De Poldermeester, met een ruim assortiment aan lokale producten.
Bronnen
- Gemeente Koggenland – informatie over dorpen, gemeentelijke indeling en voorzieningen
- Waarneming.nl – actuele flora en fauna in en rond De Leijen
- Reliwiki – historische gegevens over kerkelijke gebouwen in Hensbroek
- Alle Wandelroutes – officiële wandelroutebeschrijvingen in West-Friesland
- Boerengids – overzicht van boerderijwinkels in en rond Hensbroek
- Molendatabase – informatie over molens binnen 2 km van Hensbroek
- Landschap Noord-Holland – aanvullende informatie over landinrichting en recreatiegebied De Leijen
- Stichting Cultureel Erfgoed Koggenland – gegevens over monumenten en dorpsgeschiedenis van Hensbroek