Hooghalen, Drenthe

Laatste update 23/09/2025 door Redactie

Hooghalen ligt centraal in de provincie Drenthe, tussen Assen en Beilen, en wordt omringd door dorpen als Hijken, Laaghalen, Hoogersmilde en Loon. Het landschap bestaat uit bosrijke gebieden, heidevelden en esgronden, typerend voor de Hondsrugregio. De ligging maakt Hooghalen tot een aantrekkelijke uitvalsbasis voor natuurliefhebbers en cultuurzoekers.

Verklaring van de naam Hooghalen

De naam Hooghalen verwijst naar de ligging op de hogere zandgronden van de Hondsrug. Het element ‘halen’ komt mogelijk voort uit oude Drentse dialecten en duidt op een nederzetting op hoogte. De geografische ligging heeft het dorp gevormd tot een plek met een rijke bodemgeschiedenis en een strategische positie in het landschap.

Geschiedenis

Hooghalen ontwikkelde zich in de middeleeuwen als agrarisch esdorp. Boeren vestigden zich op de vruchtbare zandgronden van de Hondsrug, waar ze gewassen verbouwden en vee hielden. In de twintigste eeuw kreeg het dorp landelijke bekendheid door de nabijheid van het voormalige kamp Westerbork, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog diende als doorgangskamp. Op deze locatie bevindt zich nu het Herinneringscentrum Kamp Westerbork, dat jaarlijks duizenden bezoekers trekt.

Vanaf de jaren zestig werd het gebied ook belangrijk voor wetenschappelijk onderzoek. De bouw van de Westerbork Synthese Radio Telescoop, bestaande uit 14 schotelantennes van elk 25 meter doorsnee, maakte Hooghalen tot een centrum voor sterrenkunde. Samen met het educatieve Melkwegpad vormt dit een visueel en inhoudelijk indrukwekkend geheel.

Toeristische wetenswaardigheden Hooghalen

Hooghalen biedt een unieke combinatie van natuur, wetenschap en geschiedenis. Het dorp ligt aan de rand van het Nationaal Park Drentsche Aa, een beschermd natuurgebied met kronkelende beekjes, houtwallen en esdorpen. Hier kunnen bezoekers wandelen en fietsen door een landschap dat eeuwenlang vrijwel onveranderd is gebleven.

Melkwegpad en radiotelescoop

Een van de meest bijzondere attracties in Hooghalen is het Melkwegpad, een wandelroute van circa 3 kilometer die het zonnestelsel op schaal uitbeeldt. Langs het pad staan modellen van planeten en informatiepanelen over het heelal. De route leidt naar de imposante Westerbork Synthese Radio Telescoop, die nog steeds in gebruik is voor wetenschappelijk onderzoek. De telescoop is niet toegankelijk voor publiek, maar vanaf het pad goed zichtbaar.

Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Op korte afstand van het dorp ligt het Herinneringscentrum Kamp Westerbork, dat de geschiedenis van het doorgangskamp belicht. Bezoekers kunnen hier tentoonstellingen bekijken, originele barakken bezichtigen en deelnemen aan rondleidingen. Het centrum is ook het startpunt van het Melkwegpad.

Natuurgebied Hijkerveld

Ten westen van Hooghalen ligt het uitgestrekte Hijkerveld, een natuurgebied met heide, vennen en bossen. Hier worden kraanvogels, boomleeuweriken en adderen waargenomen. Het gebied is toegankelijk via diverse wandelroutes, waaronder een gemarkeerde route vanaf de parkeerplaats bij Hijken.

Hier worden ook reeën, vosachtigen en diverse roofvogels gespot, vooral in de vroege ochtend en schemering.

Gemeente Midden-Drenthe

Hooghalen maakt deel uit van de gemeente Midden-Drenthe, die naast Hooghalen bestaat uit de volgende plaatsen:

  • Beilen
  • Smilde
  • Hoogersmilde
  • Hijken
  • Westerbork
  • Nieuw-Balinge
  • Zwiggelte
  • Orvelte
  • Eursinge
  • Laaghalen
  • Laaghalerveen

Deze gemeente staat bekend om haar afwisselende landschap, historische dorpskernen en goed onderhouden fiets- en wandelnetwerken.

Lokale tips en weetjes

  • In Orvelte, op slechts 10 minuten rijden van Hooghalen, bevindt zich een compleet monumentendorp met ambachtelijke winkels en musea. Zie Orvelte op Vakantieland Nederland.
  • In de omgeving zijn diverse boerderijwinkels te vinden met streekproducten zoals Drentse droge worst, kruudmoes en honing van lokale imkers.
  • Het Melkwegpad is ook geschikt voor educatieve groepswandelingen en schoolbezoeken, met lesmateriaal beschikbaar via het Herinneringscentrum.

Streekgerechten en culinaire adressen

In en rond Hooghalen zijn meerdere eetgelegenheden die streekgerechten serveren. In Westerbork en Orvelte zijn sfeervolle restaurants te vinden die werken met seizoensgebonden ingrediënten uit de regio, zoals stoet met spek, boekweitpannenkoeken en wildstoofpot.

Fiets- en wandelroutes

Het gebied rond Hooghalen is rijk aan wandel- en fietsroutes. Een populaire route is de Melkwegpad-wandeling, die start bij het Herinneringscentrum en eindigt bij de radiotelescoop. Daarnaast zijn er routes door het Hijkerveld en langs de Drentsche Aa. Een aanbevolen wandeling is beschikbaar via allewandelroutes.nl (Zie bronnen).

Seizoensgebonden activiteiten

In de herfst worden in het Hijkerveld begeleide wandelingen georganiseerd door lokale gidsen, waarbij de nadruk ligt op paddenstoelen en herfstkleuren. In de winter is het gebied populair bij langlaufers, mits er voldoende sneeuw ligt. In de zomermaanden vinden er culturele evenementen plaats in Westerbork en Orvelte, vaak in combinatie met streekmarkten.

Bronnen

Plaats een reactie