Plaatsen > Oosterend

Oosterend (Easterein) ligt in de gemeente Littenseradiel in de provincie Friesland.

Naast dit dorp met deze naam bestaan er twee andere dorpen die zo heten. 1 op het eiland Texel en 1 op het eiland Terschelling

Het dorp Oosterend (Easterein) ontstond vermoedelijk in de tiende eeuw, na bedijking van het omliggende land in de Marneboezem. Onduidelijk is of het dorp op een terp is ontstaan. Vanwege de gunstige ligging als knooppunt van dijken en vaarten ontwikkelde Easterein zich tot een centrum in de regio. Momenteel is de plaats een beschermd dorpsgezicht.

De (Herv.) Martinuskerk (Martinikerk) (Tsjerkebuorren 2) is een eenbeukige kerk met een vijfzijdig gesloten koor. De kerk heeft een aangebouwde sacristie en een ongelede toren met een stompe, ingesnoerde spits.

Het huidige kerkgebouw stamt uit de veertiende eeuw, hoewel mogelijk muurdelen van een twaalfde eeuwse tufstenen voorganger zijn opgenomen. De huidige toren werd waarschijnlijk in 1688 gebouwd.

In de negentiende eeuw is de kerk met toren grotendeels ommetseld, waarschijnlijk in 1862. Tegelijkertijd kreeg de kerk steunberen aan de zuidzijde en werd een neoclassicistische ingangsomlijsting in de toren gebouwd. In de kerk hangen klokken van Steven Butendiic (1468) en Jacob Noteman (1645).

De binnenkant van de kerk wordt overspannen met een houten gewelf uit de zestiende eeuw. Sinds in 1862 een nieuw gewelf onder het oude werd aangebracht, is het oorspronkelijke alleen nog in het koorgedeelte zichtbaar.
Bijzonder onderdeel van het interieur is de balustrade voor het zangkoor, oftewel oksaal, uit 1554. Deze werd ontworpen door Hein Hagart, leerling van Cornelis Floris.

Tot de kerkinventaris behoren enkele zestiende eeuwse grafzerken, vier overhuifde zeventiende eeuwse herenbanken en een preekstoel uit de negentiende eeuw. Het orgel werd in 1869-’70 gebouwd door W. Hardroff.

De naastgelegen eclectische pastorie (Tsjerkebuorren 1) is in 1861 gebouwd naar een ontwerp van H. Wouda.