Plaatsen > Schoonhoven

Schoonhoven is een gemeente en woonkern in de provincie Zuid Holland.

Schoonhoven is de enige stad in de Krimpenerwaard. Onduidelijk is evenwel in welk jaar stadsrechten werden toegekend. Genoemd wordt wel het jaar 1280. In 1322 werd ook aan Ammerstol stadsrechten toegekend, maar daar maakte men van die rechten geen gebruik. Van een andere plaats in de Krimpenerwaard, Haastrecht, is de status van stad omstreden.

Schoonhoven is al sinds de middeleeuwen bekend als de Zilverstad. Ook nu nog is hier een vakschool voor edelsmeden, juweliers en horlogers gevestigd.

In deze voormalige garnizoensstad biedt het gebouw dat indertijd dienst deed als kazerne (Kazerneplein 4) nu onderdak aan het Nederlands Goud- Zilver- en Klokkenmuseum, waar een unieke verzameling van meer dan duizend antieke en curieuze voorwerpen ligt uitgestald.

Te zien is onder andere een zonnewijzer, die in 1864 werd vervaardigd. Het apparaat werd gebruikt om de torenklokken mee gelijk te zetten. Ook is er in het museum een kenniscentrum gevestigd. In het Kenniscentrum kunnen bezoekers specifieke informatie krijgen over klokken, zilver en goud. Het centrum is niet alleen voor museum bezoekers toegankelijk maar er is ook gelegenheid zijn voor andere activiteiten. Zo zal er ruimte zijn voor cursussen, workshops en schoollessen
Het museum is open van dinsdag tot en met zondag van 12.00 tot 17.00 uur.
Telefoonnummer van het museum: 0182 385612.

Het museum van Knipkunst is te vinden op het adres Stadhuisstraat 7, Schoonhoven.
De openingstijden zijn dinsdag t/m zondag van 12.00 tot 17.00 uur. Telefoon 0182 387000.

Op het adres Haven 13, in het gebouw dat vroeger in gebruik was als synagoge, is nu gevestigd het Schoonhovens Edelambachtshuis. Van dinsdag tot en met zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur kunt u er allerlei zilveren gebruiksvoorwerpen en sierraden bewonderen. Achter de Synagoge is het bijbehorende Joods ritueel bad (Mikwah) te bezichtigen. Tel. 0182-38 26 14.

De Stijlklokkenfabriek Schoonhoven, Oude Haven 36 biedt de mogelijkheid om op afspraak een rondleiding te organiseren.

Dominant aanwezig aan de Haven is het stadhuis, waarvan de eerste steen werd gelegd op 7 april 1452 door slotvoogd Gerijt van Poelgeest. In de zeskantige koepeltoren bevindt zich een carillon met vijftig klokken.
Elke woensdag, tussen 11.00 en 12.00 uur en elke zaterdag tussen 15.30 en 16.30 uur wordt dit VanderGheyn-carillon bespeeld door stadsbeiaardier Boudewijn Zwart.

De voor het stadhuis gelegen Stenen Brug was in 1591 het toneel van een minder verheffende gebeurtenis. Daar werd namelijk kruidenzoekster Marrigje Ariëns, op beschuldiging van hekserij, gewurgd en vervolgens op de brandstapel verbrand. In het vonnis stond dat zij het haar van een jongen heeft doen krimpen, alsof het afgerukt werd. Door het gillen van de jongen kwamen er al gauw veel mensen op af die de 70-jarige Marrigje Ariens dwongen haar vervloeking ongedaan te maken. Toen werd de jongen weer normaal. Vervolgens werd Marrigje Ariens gearresteerd. Na twee maanden proces werd het kruidenvrouwtje schuldig bevonden van hekserij. Hierop werd zij dezelfde dag nog gewurgd en vervolgens op de Steenenbrug verbrand. Marrigje Ariens was daarmee de laatste ‘heks’ die in Nederland verbrand werd. Haar ’toverzak’, een steel met vijf leren zakken, wordt nog altijd op het stadhuis bewaard en is op verzoek te bezichtigen.

Een bijzonder bouwwerk is ook de Watertoren, gebouwd in 1901 naar een ontwerp van architect F.A. de Jong. Tot 1990 was deze watertoren in gebruik om druk op het Schoonhovense waterleidingnet te zetten. Dit rijksmonument werd in 1992 voor het symbolische bedrag van ƒ 1,00 gekocht door de Stichting Behoud Watertoren Schoonhoven. In 1995 is aan deze stichting toegekend de Watertorenprijs voor de grote inzet van het bestuur van deze stichting. Dat bestuur is er, aldus het juryverslag, in geslaagd de restauratie van deze watertoren met succes te voltooien.
Deze sprookjesachtige toren huisvest tegenwoordig het Centrum ‘Zilver in Beweging’ en Zilvergalerie de Watertoren. De toren is 50 meter hoog.

Aan het adres Koestraat 72 staat het voormalige Stadskorenpakhuis.De bouw hiervan kwam in 1566 gereed. Op de begane grond was een schooltje gevestigd en op de zolders werd het stadskoren opgeslagen. Aanleiding tot de bouw van deze opslagruimte was de schaarste aan graan in de periode die direct aan de bouw voorafging. De tekst op de gevelsteen (cartouche) in het midden:
DOER TWTVRIESEN DES COORNS /
VOERLEDEN WAER WT VOLGHDE DVERTYT /
BEN ICK GEBOVT TOT STADSCOORN /
BEHOVT TER GEMEENTE PROFYT
In 1748 werd dit pand verkocht, waarna over de verdere geschiedenis ervan weinig meer bekend is. Wel staat vast de de zolders later werden gebruikt voor de opslag van hennep en dat er in 1901 een restauratie plaats vond.

De Grote- of Bartholomeuskerk dateert uit de dertiende eeuw. In de kerk ligt onder andere begraven Olivier van Noort, de eerste Nederlander die per zeilschip (van 1598 tot 1601) rond de wereld voer.
De geschiedenis van de toren gaat terug tot de vijftiende eeuw. Hij staat flink uit het lood.

Vlak bij de Lek vindt u de Veerpoort uit 1601. Van de oorspronkelijk vijf stadspoorten, is dit de enig overgeblevene.

De Waag uit 1617 huisvest tegenwoordig een pannenkoekenhuis. Vroeger werd hier vlas en hennep gewogen (niet bedoeld als geestverruimend middel maar als grondstof voor touw…).

Al vele eeuwen wordt er over de Lek een verbinding onderhouden tussen Schoonhoven en Gelkenes.

In de periode 1 juli tot begin september vaart over de Lek tussen Schoonhoven, Kinderdijk en Dordrecht de Waterbus. Elke dinsdag en donderdag kunt u dan vanuit Kinderdijk, fietsend de Alblasserwaard verkennen of naar Dordt, om te wandelen en te winkelen. Uw fiets mag gratis mee.

De zilverstad ligt aan een knooppunt van internationale wandelpaden LAW 6-1 (het Oeverloperpad tussen Amsterdam en Frankrijk) en LAW 1-3 (het Graaf Floris V pad tussen Engeland en Duitsland) kruisen elkaar in Schoonhoven.

Op tweede pinksterdag is Schoonhoven overvol: dan wordt de Nationale Zilverdag gevierd met tal van evenementen. Op de laatste vrijdag van augustus is de Schoonhovense Dixienight. Een aantal dixielandorkesten speelt, verspreid door de hele stad, haar favoriete muziek.