Ten Boer, Groningen

Laatste update 02/09/2025 door Redactie

Ten Boer ligt in het noordoosten van de provincie Groningen, op circa tien kilometer van de stad Groningen. Het dorp bevindt zich aan weerszijden van het Damsterdiep en grenst in het zuidoosten aan het Eemskanaal. Het maakt sinds 2019 deel uit van de gemeente Groningen en telt ruim 4.600 inwoners. Rondom liggen de dorpen Garmerwolde, Lellens, Sint-Annen, Ten Post, Thesinge, Wittewierum en Woltersum. De ligging aan de provinciale weg N360 (Groningen–Delfzijl) en de nabijheid van waterwegen maakt het goed bereikbaar.

Verklaring van de naam

De naam Ten Boer is waarschijnlijk afgeleid van “in het boer” of “bij de boerderij”, verwijzend naar een centrale boerderij of nederzetting op de wierde. In historische bronnen komt de naam voor als Ten Buir.

Geschiedenis

Ten Boer is ontstaan als wierdedorp op een kwelderwal, met bewoning die teruggaat tot vóór de jaartelling. In de vroege eeuwen bestond de bebouwing uit kleine boerderijen. In de 12e eeuw vestigde zich op de wierde een benedictinessenklooster naast de bestaande dorpskerk. De eerste bebouwing concentreerde zich langs de toenmalige Heereweg (nu Stadsweg), later ook rond de kloosterkerk.

Na het graven van het Damsterdiep rond 1425 ontstond bebouwing bij ‘de Bolte’, waar nu de Boltbrug ligt. De twee dorpsdelen werden verbonden via de Schipsloot, die nog steeds door het dorp loopt. Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw groeide het dorp door toenemende scheepvaart en bebouwing langs het Trekpad, de voorloper van de huidige N360. In de 20e eeuw verdriedubbelde het inwonertal, mede doordat woningbouw vooral in Ten Boer plaatsvond. Sinds de gemeentelijke herindeling van 2019 is het een van de zeven gebiedsdelen van de gemeente Groningen.

Toeristische wetenswaardigheden

Historisch erfgoed

  • Gemeentehuis: Gevestigd in een 19e-eeuwse boerderij op de wierde in het centrum. Beschermd monument, te bezichtigen tijdens openingstijden.
  • Het Blauwe Huis: Voormalige eerste openbare school van Ten Boer, waar onderwijsvernieuwer Hendrik Wester lesgaf. Eveneens een monument.
  • Kloosterkerk: 13e-eeuwse hervormde kerk, restant van het benedictinessenklooster, in Groninger romanogotische stijl. Het carillon speelt ieder kwartier.

Landschap en routes

  • Damsterdiep: Ooit een belangrijke handelsroute, nu geliefd bij recreatievaarders. Fietspaden langs het water bieden zicht op historische bebouwing.
  • Eemskanaal: Grootschalige waterweg die de zuidoostgrens markeert; populair bij sportvissers en watersporters.
  • Wierdenlandschap: Wandel- en fietsroutes verbinden Ten Boer met omliggende wierdedorpen als Thesinge en Wittewierum.

Lokale tips

  • Historische dorpswandeling: Start bij de Kloosterkerk, loop via de Boltbrug naar het gemeentehuis en volg de Schipsloot voor een beeld van de oude dorpsstructuur.
  • Fietstocht Damsterdiep: Volg de route richting Garmerwolde en bewonder onderweg middeleeuwse kerken en open polderlandschap.
  • Marktdag: Bezoek de wekelijkse markt op het dorpsplein voor streekproducten uit het Groninger land.
  • Fotomoment: Vroege ochtend bij de Boltbrug voor spiegelingen in het Damsterdiep.
  • Culturele evenementen: Informeer lokaal naar concerten in de Kloosterkerk, vaak met akoestiek die liefhebbers trekt.

Bronnen

Plaats een reactie