Laatste update 02/09/2025 door Redactie
Twijzel is een karakteristiek lintdorp in de gemeente Achtkarspelen, in het noordoosten van de provincie Friesland. Het dorp ligt in het dal van de Twijzelermieden, een natuurgebied met uitgestrekte graslanden, houtwallen en petgaten die ontstaan zijn door vroegere turfwinning. De landelijke omgeving maakt het gebied geliefd bij fietsers en wandelaars die het Friese landschap met zijn weidevogels, historische boerderijen en kronkelende vaarten willen ontdekken.
Plaatsen binnen de gemeente Achtkarspelen: Buitenpost, Drogeham, Gerkesklooster-Stroobos, Harkema, Kootstertille, Lutjegast (gedeeltelijk), Surhuisterveen, Surhuizum, Twijzelerheide, Twijzel en Augustinusga.
Verklaring van de naam
De naam Twijzel wordt voor het eerst vermeld in de 15e eeuw. De herkomst is vermoedelijk een samenstelling van woorden die ‘tweesprong’ of ‘verdeeld water’ betekenen, verwijzend naar de ligging aan een kruising van oude vaar- of landwegen.
Geschiedenis
Twijzel ontwikkelde zich als agrarisch lintdorp langs een eeuwenoude verbinding tussen Buitenpost en Kootstertille. De vruchtbare gronden en het nabijgelegen veengebied zorgden voor een combinatie van landbouw en turfwinning.
Een markante naam in de dorpsgeschiedenis is schrijfster Simke Kloosterman (1901–1983), de eerste romanschrijfster die in het Fries publiceerde. Haar voormalige woning is nu ingericht als het Simke Kloostermanhûs, waar bezoekers kennis maken met haar boeken, persoonlijke bezittingen en de tuin, het Simke Boskje.
Het dorp kent daarnaast diverse historische panden, waaronder karakteristieke boerderijen en oude arbeiderswoningen, die herinneren aan de agrarische bedrijvigheid van vroeger.
Toeristische wetenswaardigheden
- Simke Kloostermanhûs – Museum in het woonhuis van de bekende Friese schrijfster, inclusief toegang tot de tuin.
Adres: Tsjerkebuorren 25, 9286 EB Twijzel
Openingstijden: mei–oktober op vr en za van 13.30–17.00 uur (andere tijden op afspraak)
Entree: € 5,00 volwassenen, kinderen gratis
Parkeren: beperkt bij het museum, ruime parkeergelegenheid op Dorpsplein (5 min lopen)
OV: bereikbaar met bus vanaf station Buitenpost (halte Twijzel, 3 min lopen)
Google Maps - Twijzelermieden – Natuur- en weidevogelgebied met wandel- en fietspaden.
Startpunt wandelroute: parkeerplaats aan de Miedenwei, gratis parkeren
Google Maps - Hervormde Kerk Twijzel – Gotische kerk met delen uit de 13e eeuw, voorzien van een zadeldaktoren.
Locatie: Tsjerkebuorren, Twijzel
Bezoek: op afspraak via plaatselijke kerkbeheerder
Google Maps
Extra lokale tips en weetjes
- In het voorjaar staan de bermen langs de dorpsstraat in bloei met duizenden stinzenplanten, zoals sneeuwklokjes en blauwe druifjes.
- Fietsroute ‘Rondje Achtkarspelen’ voert langs Twijzel en biedt uitzicht over open weiden, historische molens en oude dijken.
- Jaarlijks wordt in augustus het dorpsfeest gehouden met optochten, muziek en sportwedstrijden.
- Vanaf de Twijzelermieden zijn in de trektijd grote groepen ganzen en zeldzame steltlopers te zien.
- Nabij Twijzel ligt het Prinses Margrietkanaal, een belangrijke scheepvaartroute door Friesland.
Bronnen
- Gemeente Achtkarspelen – https://www.achtkarspelen.nl – Gebruikt voor informatie over gemeentelijke indeling, plaatsnamen en ligging.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – https://www.cultureelerfgoed.nl – Gebruikt voor gegevens over beschermde monumenten en historische gebouwen in Twijzel.
- Provincie Friesland – https://www.fryslan.frl – Gebruikt voor landschappelijke kenmerken, natuurgebieden en recreatiemogelijkheden in Noordoost-Friesland.