Laatste update 28/08/2025 door Redactie
In Nederland betaal je met de euro (€). Eén euro is onder de oorspronkelijke omwisselkoers gelijk aan 2,20371 Nederlandse gulden (NLG), de nationale munt die tot 2002 in gebruik was. Hoewel het guldenstelsel niet meer wordt gehanteerd, roepen de vroegere biljetten nog steeds nostalgie op en zijn ze geliefd bij verzamelaars vanwege hun karakteristieke ontwerpen met vogels, bloemen en historische figuren.
Verklaring van de naam en achtergrond
De benaming gulden stamt van het woord ‘gouden’ en verwees in de middeleeuwen naar munten van edelmetaal. In de loop van de 19e en 20e eeuw ontwikkelde de gulden zich tot een modern betaalmiddel met papiergeld in vaste coupures. Elk biljet had een herkenbaar thema, vaak geïnspireerd op de Nederlandse natuur of cultuur.
Geschiedenis van het Nederlandse betaalmiddel
Het guldensysteem kende in de loop van de tijd meerdere series bankbiljetten:
- In de nieuwe serie verschenen onder andere het IJsvogel‑biljet van 10 NLG, het Roodborstje‑biljet van 25 NLG, het Zonnebloem‑biljet van 50 NLG, het Uilen‑biljet van 100 NLG, het Vuurtoren‑biljet van 250 NLG en het Kievit‑biljet van 1.000 NLG.
- In de oude serie waren onder meer het Frans Hals‑biljet van 10 NLG, het Snip‑biljet van 100 NLG en het Spinoza‑biljet van 1.000 NLG in omloop.
Met de komst van de euro op 1 januari 2002 verdwenen de guldenbiljetten uit het betalingsverkeer. Tot 2032 kan men deze nog bij De Nederlandsche Bank omwisselen voor euro’s, mits de biljetten in goede staat zijn.
Toeristische wetenswaardigheden over Nederlands geld
- Het Geldmuseum in Utrecht sloot in 2013, maar delen van de collectie zijn te zien bij De Nederlandsche Bank in Amsterdam, waar regelmatig exposities over geldgeschiedenis worden georganiseerd.
- In sommige antiekwinkels en markten, bijvoorbeeld in Delft of Den Haag, vind je nog originele guldens, vaak als verzamelobject.
- Tijdens rondleidingen in Amsterdam en Leiden wijzen stadsgidsen regelmatig op gebouwen die vroeger bankhoofdkantoren of muntwerkplaatsen waren.
Lokale tips
- In Utrecht worden in het Centraal Museum wisselend tentoonstellingen getoond waarin oude betaalmiddelen deel uitmaken van een groter historisch verhaal.
- In Haarlem vind je bij het Teylers Museum objecten die samenhangen met handels- en bankgeschiedenis.
- In Amsterdam biedt het Allard Pierson Museum ook tijdelijke exposities over economische geschiedenis, waarin geld en handelsnetwerken samenkomen.
Bronnen
- De Nederlandsche Bank – Informatie over omwisselen van guldens, huidige geldsystemen en educatieve programma’s.
- Koninklijke Nederlandse Munt – Historische gegevens over Nederlandse munten en herdenkingsuitgiften.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – Beschrijvingen van cultureel erfgoed en historische locaties die verband houden met de productie en het gebruik van Nederlands geld.