VDES-kanalenpakket op een marifoon

Laatste update 25/07/2025 door Redactie

Een VDES-kanalenpakket op een marifoon verwijst naar het VHF Data Exchange System (VDES), een nieuw maritiem communicatiesysteem voor digitaal berichtenverkeer. Vanaf 1 januari 2024 zijn een aantal marifoonkanalen gewijzigd en opnieuw ingedeeld om ruimte te maken voor digitale data. Dit betekent dat sommige kanalen niet meer beschikbaar zijn voor analoge communicatie en in plaats daarvan worden gebruikt voor digitale data-uitwisseling.

VDES (VHF Data Exchange System) wordt ingevoerd om de maritieme communicatie te verbeteren en te moderniseren. Enkele redenen voor de invoering van VDES:

  1. Efficiëntere communicatie: VDES maakt gebruik van digitale data-uitwisseling, wat zorgt voor snellere en betrouwbaardere communicatie tussen schepen en walstations.
  2. Meer capaciteit: Door de herindeling van marifoonkanalen ontstaat er meer ruimte voor digitale diensten, zoals AIS (Automatic Identification System), wat de veiligheid op het water verhoogt.
  3. Toekomstbestendig: VDES is ontworpen om te voldoen aan de groeiende behoefte aan data-uitwisseling in de maritieme sector, waardoor het systeem klaar is voor toekomstige ontwikkelingen en technologieën.

Het is belangrijk om je marifoon te controleren en eventueel te herprogrammeren om ervoor te zorgen dat deze voldoet aan de nieuwe VDES-kanalenbezetting. Voor oudere marifoons kan dit betekenen dat een software-update nodig is.

Je kunt controleren of je marifoon VDES (VHF Data Exchange System) ondersteunt door de volgende stappen te volgen:

  1. Kanalen controleren: Scrol door de kanalen op je marifoon. Als je de kanalen 24, 25 en 26 kunt selecteren, heeft je marifoon een software-update nodig. Als je deze kanalen niet kunt selecteren, beschikt je marifoon over VDES-kanalen.
  2. Handleiding raadplegen: Controleer de handleiding van je marifoon. Hierin staat vaak vermeld of de marifoon VDES ondersteunt.
  3. Software-update: Voor oudere marifoons kan het nodig zijn om een software-update uit te voeren om VDES te ondersteunen. Dit kan meestal worden gedaan door een specialist.

Hoe je marifoon ombouwt naar VDES

VDES (VHF Data Exchange System) is het nieuwe systeem voor maritieme digitale data-uitwisseling. Door de invoering per 1 januari 2024 moeten bestaande marifoonkanalen deels worden omgezet om ruimte te maken voor VDES. Hieronder vind je de beste werkwijze, van zelf updaten tot professioneel laten herprogrammeren.

1. VDES in een notendop

VDES creëert bandbreedte voor digitaal dataverkeer door enkele spraakkanalen vrij te maken. De volgende wijzigingen gelden:

  • Kanalen 24, 25, 26, 84, 85 en 86 worden geblokkeerd voor analoge spraak.
  • Kanaal 27 en 28 splitsen in digitale simplex-kanalen 1027 en 1028.
  • Walstations zijn verplicht over te schakelen; marifoongebruikers kregen tot eind 2023 de tijd om te herprogrammeren.

2. Controle: Heb je VDES al?

Voordat je aan de slag gaat:

  • Blader door de kanalenlijst.
  • Kun je 24, 25 of 26 selecteren? Dan heb je nog geen VDES-pakket en is een update nodig.
  • Kun je 24, 25 en 26 niet kiezen maar ontbreken ook 27/28? Dan is VDES reeds geprogrammeerd.

3. Stapsgewijze aanpak

A. Zelf updaten via kaartplotter of firmware

  1. Raymarine
    • Download de VDES-software van raymarine.nl.
    • Installeer via een microSD in je Lighthouse 4/Axiom MFD en voer de update uit op je Ray53/Ray63/Ray73/Ray90/Ray91.
  2. Garmin
    • Download firmware via garmin.nl.
    • Upload via je kaartplotter naar de VHF115i, VHF215i, VHF315i-modellen.
  3. Eigen softwaretools
    • Voor sommige vaste installaties biedt de fabrikant een PC-of service-tool om zelf de kanaalindeling aan te passen.

B. Professioneel laten herprogrammeren

Als zelf updaten niet kan of je marifoon niet ondersteund wordt:

  • Specialistische watersportzaken zoals Dekker Watersport, George Kniest en VRM Marine programmeren de meeste Icom, Standard Horizon en Cobra marifoons voor € 20–25.
  • Maritiem Service Center Brand kan merken als Simrad, B&G, Lowrance, Furuno en Sailor aanpassen als andere adviseurs geen software hebben.
  • Je stuurt je toestel op of levert het in bij de dealer; de ombouw duurt doorgaans 2–3 weken.

C. Nieuw toestel aanschaffen

Soms is er geen update beschikbaar:

  • Oudere handsets zonder 4-cijferig display kunnen niet alle nieuwe kanalen weergeven.
  • Voor volledige VDES-ondersteuning kies je een modern toestel met factory-directe VDES-programmering.

4. Na de update: check en test

  • Scroll opnieuw door de kanalen en controleer dat 24–26 ontbreken en 1027/1028 aanwezig zijn.
  • Voer een korte zend-en-ontvang-test uit met een walpost of vaargeul om te bevestigen dat digitale data-kanalen werken.
  • Stel een anker- of waypoint-alarm in op de nieuw toegevoegde kanalen indien van toepassing.

5. Wettelijk kader en tips

  • In Nederland wordt het omprogrammeren aanbevolen voor digitale brug-, sluis- en verkeerspost-communicatie. In België is dit per 31 december 2023 verplicht gesteld door BIPT.
  • Informeer bij Agentschap Telecom (RDI) of lokale vaarautoriteiten voor eventuele aanvullende regels.
  • Noteer je MMSI-nummer en ATIS-code opnieuw na hardware-wissel of firmware-herstel.

Met deze aanpak heb je snel en betrouwbaar VDES-ondersteuning, ben je compliant met de nieuwe regelgeving en ben je verzekerd van optimale digitale communicatie op het water. Prettige vaart!

Als je meer wilt weten over hoe je je marifoon kunt aanpassen aan de nieuwe VDES-kanalen, kun je terecht bij maritiem gespecialiseerde winkels of marifoon servicecentra.