Laatste update 02/09/2025 door Redactie
Anderen is een klein en schilderachtig dorp in de provincie Drenthe, gelegen op de Hondsrug in het stroomgebied van de Drentsche Aa. Het dorp maakt deel uit van de gemeente Aa en Hunze en ligt te midden van een landschap dat wordt gekenmerkt door essen, beekdalen en uitgestrekte heidevelden. In de directe omgeving bevinden zich dorpen als Rolde, Balloërveld, Anloo en Gasteren, terwijl de stad Assen op slechts enkele kilometers afstand ligt. De ligging in het Nationaal Beek- en Esdorpenlandschap Drentsche Aa maakt Anderen tot een aantrekkelijke bestemming voor wandelaars, fietsers en rustzoekers.
Verklaring van de naam
De naam Anderen wordt door taalkundigen vaak in verband gebracht met het Oudnederlandse woord andere of andere(n), wat kan duiden op ‘de andere nederzetting’ in vergelijking met een nabijgelegen dorp. Mogelijk werd het zo genoemd om het te onderscheiden van een oudere of grotere kern in de omgeving. Een andere theorie is dat de naam verwijst naar een persoonsnaam uit de vroege middeleeuwen, waarbij het dorp genoemd werd naar een lokale grondbezitter. De ligging op de Hondsrug, een zandrug die in de ijstijd is gevormd, heeft in elk geval bijgedragen aan de vroege bewoning en de herkenbaarheid van de plaats.
Geschiedenis
Anderen kent een lange geschiedenis die minstens teruggaat tot de 14e eeuw. Uit historische bronnen blijkt dat het dorp al meer dan 600 jaar bestaat. Een van de oudste tastbare bewijzen is te vinden in de gebinten van de boerderij aan Hagenend 3, die dendrochronologisch zijn gedateerd op 1376. Uit bisschoppelijke leenprotocollen blijkt dat deze boerderij tussen 1379 en 1382 in leen werd gegeven aan Albert Avinghe.
Het dorp ontwikkelde zich als een typisch esdorp, met boerderijen gegroepeerd rond een brink en akkers op de hoger gelegen essen. De lagere gronden langs de beek werden gebruikt als hooilanden. In de loop der eeuwen bleef Anderen kleinschalig en agrarisch van karakter. In 1996 sloot het laatste middenstandsbedrijf, waarmee het dorp sindsdien geen winkels meer heeft. Vandaag de dag telt Anderen ongeveer 400 inwoners, verspreid over zo’n 100 woningen en boerderijen. Slechts tien van deze boerderijen hebben nog een agrarische bestemming.
De ligging op de Hondsrug en in het beekdal van de Drentsche Aa heeft ervoor gezorgd dat het landschap rond Anderen relatief ongerept is gebleven. Het gebied maakt deel uit van het UNESCO Global Geopark De Hondsrug, dat bekendstaat om zijn bijzondere geologische geschiedenis en archeologische rijkdom.
Toeristische wetenswaardigheden
Ondanks zijn bescheiden omvang is Anderen een uitstekende uitvalsbasis voor het verkennen van de Drentse natuur en cultuur. Het dorp ligt direct aan diverse wandel- en fietsroutes die door het Nationaal Park Drentsche Aa voeren.
Natuur en recreatie
Op loopafstand ligt het Balloërveld, een uitgestrekt heidegebied waar een kudde Drentse heideschapen graast. Dit gebied is in elk seizoen fotogeniek: in de zomer kleurt de heide paars, in de herfst hangt er vaak ochtendmist en in de winter kan er bij sneeuw een bijna sprookjesachtige sfeer ontstaan.
Ten noordoosten van Anderen ligt Anloo, met de 12e-eeuwse Magnuskerk. Hier wordt in de zomer de historische Etstoel nagespeeld, een middeleeuwse rechtszitting die bezoekers een inkijk geeft in het rechtssysteem van vroeger.
Iets zuidelijker vind je het Nije Hemelriek, een recreatieplas met helder water, omgeven door bos. Het is een geliefde plek om te zwemmen, zonnen en picknicken. Vlakbij ligt het Boomkroonpad, waar bezoekers via een houten loopbrug door de toppen van de bomen wandelen en meer leren over het bosleven.
Een ander hoogtepunt is het Hunebedcentrum in Borger, waar je alles te weten komt over de prehistorische hunebedbouwers. In de omgeving liggen meerdere hunebedden, waaronder de Rolder hunebedden bij Rolde, die op fietsafstand van Anderen liggen.
Lokale tips en minder bekende plekken
Een minder bekende, maar bijzondere wandelroute is het pad langs de Anderse Diep, een beek die zich door het landschap slingert en waar je in het voorjaar orchideeën kunt vinden.
Voor een culinaire stop is Eetcafé Hegeman in Rolde een aanrader, met streekgerechten en een terras met uitzicht op de brink.
In augustus vindt in de omgeving de Drentse Fiets4Daagse plaats, waarbij Anderen vaak deel uitmaakt van de route. Dit evenement trekt fietsers uit het hele land en biedt een mooie gelegenheid om het landschap op een sportieve manier te beleven.
Fiets- en wandelroutes
Anderen ligt aan het Pieterpad, de bekendste langeafstandswandelroute van Nederland, die van Pieterburen in Groningen naar de Sint-Pietersberg in Maastricht loopt. Ook het Drenthepad en diverse knooppuntroutes voor fietsers komen door of langs het dorp.
Een populaire fietstocht voert via Gasteren naar het Oudemolensche Diep en terug via Rolde en het Balloërveld. Onderweg passeer je essen, beekdalen en historische boerderijen.
Praktische informatie voor belangrijke locaties
Balloërveld
Adres: Balloërveld, 9459 TA Balloo
Openingstijden: vrij toegankelijk, jaarrond
Entree: gratis
Parkeren: parkeerplaats bij Schaapskooi Balloërveld
OV: bushalte Balloo, vanaf daar ca. 15 min. lopen
Google Maps
Boomkroonpad
Adres: Steenhopenweg 4, 9533 PN Drouwen
Openingstijden: dagelijks 10.00–17.00 uur (zomer tot 18.00 uur)
Entree: € 6,50 volwassenen, € 4,50 kinderen
Parkeren: ruime parkeerplaats bij ingang
OV: bushalte Drouwen, ca. 20 min. lopen
Google Maps
Hunebedcentrum Borger
Adres: Bronnegerstraat 12, 9531 TG Borger
Openingstijden: di–zo 10.00–17.00 uur (zomermaanden ook maandag open)
Entree: € 9,50 volwassenen, € 5,50 kinderen
Parkeren: gratis bij het centrum
OV: bushalte Borger Centrum, 5 min. lopen
Google Maps
Seizoensgebonden activiteiten
In de lente is het gebied rond Anderen ideaal voor vogelspotten, met soorten als de geelgors en de roodborsttapuit. De zomer leent zich voor lange fietstochten en picknicks in het veld. In de herfst trekken paddenstoelenzoekers naar de bossen rond het Boomkroonpad, terwijl de winter rust en stilte brengt, ideaal voor wie het Drentse landschap in zijn puurste vorm wil ervaren.
Bronnen
- Gemeente Aa en Hunze – Algemene informatie over Anderen, ligging, voorzieningen en evenementen.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – Historische gegevens over boerderijen en archeologische vindplaatsen in en rond Anderen.
- Staatsbosbeheer – Informatie over natuurgebieden, wandel- en fietsroutes in het Nationaal Park Drentsche Aa.
- UNESCO Global Geopark De Hondsrug – Gegevens over geologie, landschap en erfgoed van de Hondsrug.