Bovensmilde, Drenthe

Laatste update 24/09/2025 door Redactie

In het zuidelijke deel van de gemeente Midden-Drenthe, in de provincie Drenthe, ligt het dorp Bovensmilde. Deze gemeente omvat naast Bovensmilde ook de plaatsen Beilen, Smilde, Hooghalen, Westerbork, Orvelte, Zwiggelte, Eursinge, Hijken, Nieuw-Balinge, Spier, Laar, Brunsting, Kampsheide en Makkum. Het dorp ligt aan de Drentsche Hoofdvaart, een kanaal dat van Meppel naar Assen loopt, en grenst aan het uitgestrekte natuurgebied Drents-Friese Wold. In de directe omgeving liggen de dorpen Smilde, Hoogersmilde en de stad Assen, die samen zorgen voor een mix van rust, natuur en stedelijke voorzieningen.

Verklaring van de naam

De naam Bovensmilde verwijst naar de ligging ten opzichte van het oorspronkelijke dorp Smilde. ‘Boven’ duidt op de noordelijke of hogere ligging langs de Drentsche Hoofdvaart, terwijl ‘Smilde’ verwijst naar het historische veendorp dat al in de 17e eeuw ontstond. De toevoeging ‘boven’ werd gebruikt om onderscheid te maken tussen de verschillende nederzettingen langs het kanaal, zoals Hoogersmilde en Laaghaler Smilde. De naam weerspiegelt dus zowel de geografische ligging als de historische verbondenheid met het veenkoloniale verleden van de regio.

Geschiedenis

Bovensmilde ontstond als uitbreiding van Smilde, toen in de 19e eeuw het kanaal werd gegraven en de veenontginning zich verder noordwaarts uitbreidde. De aanleg van de Drentsche Hoofdvaart zorgde voor economische groei, met name door turfwinning en scheepvaart. In de 20e eeuw ontwikkelde Bovensmilde zich tot een woonkern met eigen voorzieningen, waaronder scholen, sportverenigingen en winkels.

Het dorp werd landelijk bekend door de gijzeling in mei 1977. Vier Zuid-Molukse jongeren gijzelden toen 105 leerlingen en vijf leerkrachten in een lagere school die direct naast de Molukse wijk lag. De gijzeling duurde enkele dagen en eindigde zonder dodelijke slachtoffers in de school, maar had grote maatschappelijke impact. De school werd na het incident gesloopt en het terrein kreeg een nieuwe bestemming. Deze gebeurtenis is tot op heden een belangrijk onderdeel van de lokale en nationale herinneringscultuur.

Een bijzonder erfgoedobject in het dorp is de Molukse wijk, gebouwd in de jaren vijftig voor de eerste generatie Molukse Nederlanders. De wijk bestaat uit karakteristieke woningen en heeft een eigen kerkgebouw en gemeenschapscentrum. De wijk is een tastbare herinnering aan de migratiegeschiedenis van Nederland en wordt regelmatig betrokken bij educatieve projecten en herdenkingen.

Toeristische wetenswaardigheden

Hoewel Bovensmilde geen uitgesproken toeristische bestemming is, biedt het dorp en de omgeving diverse mogelijkheden voor recreatie en cultuurbeleving. Het kanaal de Drentsche Hoofdvaart is populair onder fietsers en wandelaars. Langs het water loopt een goed onderhouden fietspad dat deel uitmaakt van het landelijke fietsknooppuntennetwerk. Vanuit Bovensmilde zijn er routes richting Assen, Hoogersmilde en het natuurgebied Drents-Friese Wold.

Een lokale bezienswaardigheid is het monument ter nagedachtenis aan de gijzeling van 1977. Het staat op de plek waar de school ooit stond (schoolstraat) en bestaat uit een sobere gedenksteen met inscriptie. Het monument is vrij toegankelijk en wordt jaarlijks bezocht tijdens herdenkingsbijeenkomsten.

Voor natuurliefhebbers is een uitstapje naar het nabijgelegen Drents-Friese Wold een aanrader. Dit nationale park is een van de grootste aaneengesloten bosgebieden van Nederland en biedt een mix van bossen, heidevelden en zandverstuivingen. Vanuit Bovensmilde is het park bereikbaar via de Bosweg en diverse wandelroutes.

Praktische informatie Drents-Friese Wold (ingang Bosweg)
Adres: Bosweg, 9423 Hoogersmilde
Openingstijden: vrij toegankelijk
Entreeprijs: gratis
Parkeren: parkeerplaats aan de Bosweg
Openbaar vervoer: bushalte Hoogersmilde, 15 minuten lopen
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Bosweg,+9423+Hoogersmilde,+Nederland

Een minder bekende plek is het Moluks Kerkgebouw, dat nog steeds in gebruik is voor religieuze vieringen en gemeenschapsactiviteiten. Het gebouw is niet vrij toegankelijk, maar wordt bij speciale gelegenheden opengesteld voor bezoekers. De architectuur is sober en functioneel, en weerspiegelt de geschiedenis van de Molukse gemeenschap in Nederland.

Praktische informatie Moluks Kerkgebouw Bovensmilde
Adres: Molukse wijk, 9421 Bovensmilde
Openingstijden: alleen bij diensten en evenementen
Entreeprijs: gratis toegang bij openstelling
Parkeren: in de wijk
Openbaar vervoer: bushalte op 5 minuten loopafstand
Google Maps: geen officiële locatiepagina beschikbaar

Lokale tips en weetjes:

  • In het voorjaar bloeien langs de Drentsche Hoofdvaart uitgestrekte rijen bloesembomen, een geliefde plek voor fotografen en wandelaars.
  • Het jaarlijkse Kanaalconcert in Smilde, op enkele kilometers afstand, trekt bezoekers uit de hele regio en wordt georganiseerd op pontons in het kanaal. (Bevestigd: editie 2024 vond plaats op 15 juni)
  • In de zomermaanden worden in het dorpshuis van Bovensmilde regelmatig exposities gehouden van lokale kunstenaars en fotografen.

Bovensmilde is goed bereikbaar via de N371 en ligt op korte afstand van Assen en Hoogersmilde. Er zijn diverse bed & breakfasts en kleinschalige campings in de omgeving. Fietsverhuur is mogelijk in Smilde en Assen, en het dorp is aangesloten op het wandelnetwerk van Drenthe.

Bronnen

Plaats een reactie