Cuijk, Noord-Brabant

Laatste update 23/09/2025 door Redactie

In het noordoosten van de provincie Noord-Brabant, direct aan de rivier de Maas en vlak bij de grens met Gelderland, ligt de plaats Cuijk. Het maakt deel uit van de gemeente Land van Cuijk, die naast Cuijk ook kernen omvat als Grave, Mill, Sint Anthonis, Boxmeer, Beers, Haps, Oeffelt, Vianen (NB), Katwijk (NB) en diverse kleinere dorpen en buurtschappen. Cuijk ligt strategisch tussen steden als Nijmegen in het noorden en Venlo in het zuiden, en is via de A73 en het spoor uitstekend bereikbaar. De ligging aan de Maas, omringd door uiterwaarden, bossen en agrarisch landschap, maakt het tot een aantrekkelijke bestemming voor bezoekers die historie, natuur en cultuur willen combineren.

Verklaring van de naam

De naam Cuijk is waarschijnlijk afgeleid van het Latijnse Ceuclum, de naam die de Romeinen aan de nederzetting gaven. Deze benaming is terug te vinden in historische documenten en op archeologische vondsten. Door de eeuwen heen veranderde de schrijfwijze, maar de klank bleef grotendeels behouden. De ligging aan een doorwaadbare plaats in de Maas maakte Cuijk tot een logische vestigingsplek voor handel, militaire aanwezigheid en later stedelijke ontwikkeling.

Geschiedenis

Cuijk kent een lange geschiedenis die teruggaat tot de Romeinse tijd. In de eerste eeuwen na Christus lag hier een belangrijke nederzetting met het fort Castellum Ceuclum, dat werd omgeven door dubbele houten muren en grachten. Dit castellum diende ter bescherming van de Maasovergang en als steunpunt langs de Romeinse weg tussen Nijmegen (Ulpia Noviomagus) en Tongeren (Atuatuca Tungrorum).

Bij opgravingen in 1912 werden resten van de gracht en zuilen van het fort blootgelegd. Al eerder, halverwege de 19e eeuw, was een rijk Romeins graf ontdekt met gebruiksvoorwerpen en sieraden. Deze vondsten tonen aan dat Cuijk in de Romeinse tijd een plaats van betekenis was. Veel van deze archeologische schatten zijn te zien in Museum Ceuclum, dat ook een toren heeft met uitzicht over de Maas en de omgeving.

Na de Romeinse periode bleef Cuijk bewoond en ontwikkelde het zich in de middeleeuwen tot een regionaal centrum. De ligging aan de Maas maakte het tot een knooppunt voor handel en scheepvaart. In latere eeuwen kreeg Cuijk te maken met oorlogen, overstromingen en stadsbranden, maar het herstelde zich telkens. De huidige historische kern bevat nog sporen van middeleeuwse bebouwing, kerken en oude stratenpatronen.

Toeristische wetenswaardigheden

Museum Ceuclum
Adres: Castellum 1, 5431 EM Cuijk
Openingstijden: dinsdag t/m zondag 13:00–17:00 uur (check actuele tijden op de website)
Entree: €4,00 volwassenen, €2,00 kinderen
Parkeren: in de directe omgeving, betaald of met parkeerschijf
OV: NS-station Cuijk op 10 minuten lopen
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Kerkstraat+2,+5431+BX+Cuijk

Beeldentuin Kerkstraat
Adres: Kerkstraat 12, 5431 BX Cuijk
Openingstijden: tijdens openingstijden van de aangrenzende galerie
Entree: gratis
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Kerkstraat+12,+5431+BX+Cuijk

Sint-Martinuskerk
Adres: Kerkstraat 8, 5431 BX Cuijk
Openingstijden: tijdens vieringen en op speciale dagen
Entree: gratis
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Kerkstraat+1,+5431+BX+Cuijk

Evenementen en cultuur
Cuijk staat bekend om het jaarlijkse VierdaagseFeest in juli, wanneer wandelaars van de Nijmeegse Vierdaagse door het centrum trekken en feestelijk worden onthaald. In augustus vinden de Havenfeesten Cuijk plaats, met botenparades, muziek en markten langs de Maas. Het Cuijk Keigoed-evenement in het najaar combineert kunst, cultuur en streekproducten.

Fiets- en wandelroutes
De omgeving van Cuijk leent zich uitstekend voor tochten langs de Maas, door uiterwaarden en over dijken. Populaire routes zijn de Maasroute richting Grave en de Romeinse Limesroute, die archeologische vindplaatsen met elkaar verbindt. Wandelaars kunnen het Maasheggengebied verkennen, een UNESCO-biosfeergebied met eeuwenoude heggenstructuren.

Culinaire adressen
In het centrum van Cuijk vind je diverse eetgelegenheden, van brasseries tot restaurants met streekgerechten. Aan de Maasboulevard liggen terrassen met uitzicht op het water. Lokale specialiteiten zijn onder meer gerechten met Maasvis en streekbieren uit Noordoost-Brabant.

Lokale tips en weetjes

  • Het Maasheggengebied bij Cuijk is het oudste cultuurlandschap van Nederland en staat op de UNESCO-lijst van biosfeergebieden.
  • De toren van Museum Ceuclum biedt bij helder weer uitzicht tot aan Nijmegen en de Sint-Janskathedraal in ’s-Hertogenbosch.
  • In de uiterwaarden bij Cuijk overwinteren regelmatig grote groepen ganzen en zwanen, wat het gebied aantrekkelijk maakt voor vogelaars.
  • De oude spoorbrug over de Maas is een geliefde plek voor fotografen, vooral bij zonsondergang.
  • Er vaart in het seizoen een fiets- en voetveer tussen Cuijk en Middelaar; actuele vaartijden en periode zijn te vinden bij de exploitant.

Bronnen

Plaats een reactie