Laatste update 23/09/2025 door Redactie
In het zuidoosten van de provincie Friesland, binnen de gemeente Smallingerland, ligt Drachten. Hoewel het officieel als dorp wordt aangeduid, heeft het een uitgesproken stedelijk karakter. De plaats ontstond op het kruispunt van de historische route tussen Heerenveen en Dokkum, en de in 1641 aangelegde Drachtster Compagnonsvaart. Omliggende dorpen als Opeinde, De Tike, Rottevalle, Boornbergum en Smalle Ee maken deel uit van de gemeente, die samen een gevarieerd landschap van vaarten, veengebieden en dorpslinten vormen. Grotere steden zoals Leeuwarden, Groningen en Heerenveen liggen op korte afstand en versterken de aantrekkingskracht van Drachten als toeristische uitvalsbasis.
Verklaring van de naam Drachten
De naam Drachten is afgeleid van de vroegere dorpen Noorder-Drachten en Zuider-Drachten, die zich ontwikkelden langs de oevers van de Compagnonsvaart. De term “drecht” verwijst in oude dialecten naar een doorwaadbare plaats of waterloop, wat past bij de ligging van het dorp aan het kanaal. De vaart zelf werd aangelegd in de 17e eeuw voor de turfwinning en speelde een centrale rol in de economische ontwikkeling van het gebied.
Geschiedenis
De oudste kerkelijke activiteit in Drachten vond plaats in Zuider-Drachten, waar in 1148 een kerk werd gesticht. In 1541 volgde een tweede kerk in Noorder-Drachten. Beide gebouwen werden in 1743 afgebroken en vervangen door de huidige Grote Kerk, een T-vormig gebouw met houten geveltoren. Boven de ingang is een bekroning aangebracht in Lodewijk XIV-stijl, voorzien van de wapens van de stichters.
Binnenin de kerk zijn diverse historische elementen bewaard gebleven, waaronder een gesneden preekstoel uit 1743, een herenbank uit 1744 van C. Kooijstra, een tweede herenbank met kuifstuk uit 1750 en vier grafzerken uit de 18e eeuw. Het orgel werd gebouwd door J.A. Hillebrand in 1820 en uitgebreid in 1986. De vier gebrandschilderde ramen stammen uit 1743 en zijn vervaardigd door de gebroeders Jurjen en Ype Staak. In 1916 werden ze gerestaureerd.
In de twintigste eeuw groeide Drachten uit tot de tweede plaats van Friesland, mede dankzij de vestiging van industrieën zoals Philips. Tegenwoordig is het een centrum voor onderwijs, zorg, cultuur en detailhandel.
Toeristische wetenswaardigheden Drachten
Drachten biedt een breed scala aan bezienswaardigheden, culturele instellingen en recreatieve mogelijkheden. De stad is goed bereikbaar via de N31 en N356, en beschikt over diverse parkeergelegenheden en busverbindingen.
Grote Kerk van Drachten
- Adres: Zuidkade 19, 9203 CK Drachten
- Openingstijden: Alleen geopend tijdens diensten en op afspraak
- Entreeprijs: Gratis
- Parkeren: Betaald parkeren in de directe omgeving
- OV-bereikbaarheid: Buslijn 13 vanaf station Leeuwarden
- Google Maps: Grote Kerk Drachten
Museum Dr8888
Museum Dr8888 is hét museum voor moderne kunst in Noord-Nederland. Het toont werken van onder anderen Theo van Doesburg, Evert Rinsema en Kurt Schwitters, en organiseert regelmatig wisselende tentoonstellingen.
- Adres: Museumplein 2, 9203 DD Drachten
- Openingstijden: Dinsdag t/m zondag van 11:00 tot 17:00 uur
- Entreeprijs: €14 voor volwassenen, gratis voor kinderen t/m 12 jaar
- Parkeren: Gratis parkeren op het Museumplein
- OV-bereikbaarheid: Buslijn 13 vanaf station Leeuwarden
- Google Maps: Museum Dr8888
Schouwburg De Lawei
De Lawei is het culturele hart van Drachten, met een breed aanbod van theater, muziek, film en exposities. Het gebouw beschikt over meerdere zalen, een restaurant en een theatercafé.
- Adres: Laweiplein 1, 9203 KL Drachten
- Openingstijden: Afhankelijk van voorstellingen en evenementen
- Parkeren: Betaald parkeren in de omgeving
- OV-bereikbaarheid: Busverbindingen vanaf station Leeuwarden
- Google Maps: De Lawei Drachten
Natuur en recreatie
De Drachtster Compagnonsvaart slingert door het centrum en biedt een sfeervolle wandelomgeving met bruggetjes, kunstwerken en terrasjes. In de zomer vinden hier kleinschalige evenementen plaats, zoals de Vaartconcerten. Het Vrijheidspark in de wijk Vrijburgh is een herdenkingsplek met 90 kersenbomen en kunstwerken die verwijzen naar de Tweede Wereldoorlog.
Voor fietsers is het Fietsrondje Smallingerland (ca. 39,5 km) een aanrader. Deze route voert langs dorpen als Opeinde, Rottevalle, De Veenhoop en Oudega, en biedt uitzicht op vaarten, weilanden en historische boerderijen. In het nabijgelegen Beetsterzwaag zijn diverse wandelroutes beschikbaar, waaronder het Friese Woudenpad en de Adellijke Kleurenpracht-route, die voert langs landgoederen, bossen en historische parken.
Lokale tips en weetjes
- Park Vijversburg ligt op 15 minuten rijden van Drachten en biedt 30 hectare aan wandelpaden, kunstobjecten en een theesalon.
- Restaurant Het Witte Huis, gelegen in Olterterp, serveert streekgerechten en biedt uitzicht op een vijver vanaf het terras.
Seizoensgebonden activiteiten
In mei vindt het evenement Drachten Presenteert plaats in en rond De Lawei, met workshops, optredens en rondleidingen. In december zijn er meerdere kerstmarkten, waaronder die bij De Naturij en Passiflora, met kraampjes, muziek en winterse lekkernijen.
Gemeente Smallingerland
De gemeente Smallingerland bestaat uit:
- Drachten
- Boornbergum
- De Tike
- Opeinde
- Rottevalle
- Smalle Ee
- Goëngahuizen
- De Veenhoop
Deze regio biedt een afwisseling van veengebieden, meren, dorpslinten en moderne woonwijken. Het landschap is aantrekkelijk voor fietsers, watersporters en liefhebbers van cultuurhistorie.
Bronnen
- Museum Dr8888 – Informatie over collectie, tentoonstellingen, openingstijden en entreeprijzen
- PG Drachten – Grote Kerk – Historie, interieur en actuele gebruik van de Grote Kerk
- De Lawei – Programma, gebouwinformatie en bereikbaarheid
- Friesland.nl – Fietsrondje Smallingerland – Routebeschrijving en bezienswaardigheden
- Park Vijversburg – Openingstijden, activiteiten en voorzieningen
- Het Witte Huis Olterterp – Menu, openingstijden en locatie
- Gemeente Smallingerland – Overzicht van dorpen, bereikbaarheid, evenementen en voorzieningen