Eenigenburg, Noord-Holland

Laatste update 15/09/2025 door Redactie

Eenigenburg is een klein, sfeervol terpdorp in de provincie Noord-Holland, gelegen aan de voet van de historische Westfriese Omringdijk. Het dorp maakt deel uit van de gemeente Schagen en ligt te midden van open polderland, waar eeuwenoude dijken, weidse uitzichten en karakteristieke boerderijen het landschap bepalen. Dankzij zijn rijke historie, bijzondere ligging en kleinschalige bezienswaardigheden is Eenigenburg een aantrekkelijke bestemming voor liefhebbers van cultuurhistorie, natuur en rust.

Verklaring van de naam

De naam Eenigenburg kent een lange geschiedenis. In oude bronnen komt het voor als Eini(g)hborg en later Eenighenburg. De betekenis wordt vaak uitgelegd als ‘versterkte hoeve bij het water’, waarbij het water in dit geval de vroegere zeebaai Zijpe was. Het tweede deel van de naam verwijst naar een burcht of versterking, passend bij de aanwezigheid van het middeleeuwse kasteel ’t Huys te Nuwendore.

Geschiedenis

Eenigenburg ontstond in de middeleeuwen op een terp, een kunstmatige woonheuvel die bescherming bood tegen overstromingen. Rond 1282 liet graaf Floris V nabij het dorp een dwangburcht bouwen: ’t Huys te Nuwendore. Deze was bedoeld om de opstandige Westfriezen in toom te houden. Bij een dijkdoorbraak in 1375 werd de burcht grotendeels verwoest; tegenwoordig zijn de fundamenten en een moderne uitkijktoren te bezichtigen.

Het dorp telt meerdere terpen, waarvan de kerkterp en ’t Hoogt nog duidelijk herkenbaar zijn in het landschap. Eeuwenlang leefden de inwoners van landbouw en veeteelt. Tegenwoordig speelt toerisme een rol, mede dankzij het Museum Eenigenburg en de wandelroutes over de dijk en door de polder.

Gemeente en omliggende plaatsen

Eenigenburg ligt in de gemeente Schagen, waartoe ook behoren: Schagen, Callantsoog, Petten, Tuitjenhorn, Warmenhuizen, Sint Maarten, Sint Maartensbrug, Sint Maartensvlotbrug, Burgerbrug, Oudesluis, Groote Keeten en Waarland.

Toeristische wetenswaardigheden

  • Museum Eenigenburg – Klein dorpsmuseum met tentoonstellingen over de lokale geschiedenis, het kasteel ’t Huys te Nuwendore, het daglonershuisje uit 1877 en de emigratie van de familie Eenigenburg naar Amerika.
    Adres: Kerkweg 5, 1744 JD Eenigenburg
    Openingstijden: mei t/m september, zondagen vanaf 13:30 uur
    Entree: gratis (groepen op aanvraag, inclusief consumptie)
    Google Maps
  • ’t Huys te Nuwendore – Restanten van de 13e-eeuwse dwangburcht van Floris V, met een transparante uitkijktoren die uitzicht biedt over de polder en de dijk.
    Google Maps
  • Westfriese Omringdijk – Historische dijk met wandel- en fietsroutes die langs het dorp voeren en panoramische uitzichten bieden over het oude zeekleilandschap.
    Google Maps

Lokale tips en weetjes

  1. Vanaf de uitkijktoren bij ’t Huys te Nuwendore zijn bij helder weer zowel de duinen van Callantsoog als de kerktorens van omliggende dorpen zichtbaar.
  2. Het daglonershuisje naast het museum is volledig ingericht in 19e-eeuwse stijl en biedt zelfs de mogelijkheid om er te overnachten voor een unieke historische beleving.
  3. In het voorjaar zijn de weilanden rond Eenigenburg broedgebied voor grutto’s, kieviten en tureluurs – ideaal voor vogelliefhebbers.
  4. De kerk van Eenigenburg wordt in de zomer gebruikt voor ‘onderwegkerkdiensten’ en intieme concerten met akoestische muziek.
  5. Wandelroute Ommetje Nuwendore (ca. 5 km) voert langs de burcht, over boerenlandpaden en over de hoofdterp van het dorp.

Praktische informatie

  • Parkeren: Gratis parkeergelegenheid bij het dorpscentrum en nabij het museum.
  • OV-bereikbaarheid: Trein naar station Schagen, daarna per fiets (ca. 20 min) of bus richting Tuitjenhorn met overstap naar Eenigenburg.
  • Beste reistijd: Lente voor vogelspotten en bloeiende natuur; zomer voor evenementen en openstelling van het museum; herfst voor rustige wandelingen over de dijk.

Bronnen

Plaats een reactie