Ewijcksluis, Noord-Holland

Laatste update 23/09/2025 door Redactie

In het noordelijkste deel van de provincie Noord-Holland, aan de zuidzijde van het Amstelmeer, ligt het dorp Ewijcksluis. Deze kleine kern maakt deel uit van de gemeente Hollands Kroon, die naast Ewijcksluis ook dorpen omvat als Anna Paulowna, Westerland, Den Oever, Kolhorn, Middenmeer, Nieuwe Niedorp en Wieringerwerf. Ewijcksluis ligt op de overgang van polder naar water, tussen dijken, sluizen en polders, en vormt een rustpunt voor wie houdt van natuur, watersport en kleinschalig erfgoed.

Verklaring van de naam Ewijcksluis

De naam Ewijcksluis is afgeleid van Van Ewijcksluis, een buurtschap die zijn naam dankt aan Daniël Jacob van Ewijck van Oostbroek en De Bilt, gouverneur van Noord-Holland in de 19e eeuw. Hij speelde een belangrijke rol bij de inpoldering van de Anna Paulownapolder. De toevoeging “sluis” verwijst naar de waterwerken die toegang geven tot het Amstelmeer, waarmee de naam zowel een historische als functionele betekenis draagt.

Geschiedenis

Waterbouw en polderontwikkeling

Ewijcksluis ontstond als nederzetting voor dijkwerkers en sluiswachters die betrokken waren bij het beheer van de waterwegen rond het Amstelmeer. De inpoldering van de Anna Paulownapolder in 1845–1846 leidde tot de bouw van sluizen, gemalen en dijken. De sluis in het dorp regelt nog steeds de waterstand tussen het Amstelmeer en de omliggende polders.

Gemaal J.C. de Leeuw

Aan de Van Ewijcksvaart staat het historische gemaal J.C. de Leeuw, het eerste permanente stoomgemaal van het Noorderkwartier. Gebouwd in 1846 en later verbouwd tot elektrisch gemaal, is het nu een provinciaal monument. Het gemaal is niet toegankelijk voor publiek, maar goed zichtbaar vanaf de dijkweg.

Toeristische wetenswaardigheden Ewijcksluis

Sluizen en jachthaven

De sluis van Ewijcksluis vormt een belangrijk onderdeel van het waterbeheer en geeft toegang tot het Amstelmeer. Naast de sluis ligt een kleine jachthaven, waar pleziervaartuigen kunnen aanleggen.

Watersport op het Amstelmeer

Het Amstelmeer is een populaire bestemming voor zeilers, windsurfers, kanoërs en sportvissers. De beschutte ligging en het ondiepe water maken het geschikt voor zowel beginners als gevorderden. De Watersportvereniging Amstelmeer organiseert wedstrijden, jeugdtrainingen en evenementen zoals het jaarlijkse Captainsdiner en de NK SOLO-klasse.

Fiets- en wandelroutes

Ewijcksluis ligt aan het Wandelnetwerk Noord-Holland, met routes zoals de Oude Veerroute en de Oostpolderroute. Deze voeren langs dijken, natuurgebieden en waterwerken. Ook zijn er populaire rondwandelingen rond het Amstelmeer en richting Den Oever.
Hier worden onder andere grutto’s, kluten, bruine kiekendieven en blauwborsten waargenomen.

Streekproducten en culinaire adressen

In Anna Paulowna bevindt zich Marije’s kaaswinkel, met een breed assortiment aan lokale kazen, vleeswaren en delicatessen. In de omgeving zijn ook boerderijautomaten en stalletjes met verse groenten, zuivel en jam. In Den Oever worden in de haven verse vis en garnalen verkocht, vaak direct van de vissersboot.

Evenementen in de regio

In april vindt in Anna Paulowna de jaarlijkse Bloemendagen plaats, met hyacintenmozaïeken, fietsroutes en open dagen bij bloembollenbedrijven. In juli is er de Polderse Kermis, en in augustus de Flora- en Visserijdagen in Den Oever, met muziek, straattheater en streekmarkt.

Lokale tips en weetjes

  1. De sluis van Ewijcksluis is een van de oudste nog functionerende sluizen aan het Amstelmeer.
  2. Het gemaal J.C. de Leeuw is een provinciaal monument en speelde een sleutelrol in de drooglegging van de Anna Paulownapolder.
  3. De Amsteldiepdijk, tussen Ewijcksluis en Wieringen, wordt gezien als een voorloper van de latere Afsluitdijk en leverde waardevolle ervaring op voor waterbouwkundig ontwerp.

Bronnen

Share

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

  • Waardering