Kornwerderzand, Friesland

Laatste update 30/09/2025 door Redactie

Kornwerderzand ligt aan de westkant van de Afsluitdijk, in de gemeente Súdwest-Fryslân in de provincie Friesland. Het dorp bevindt zich tussen het IJsselmeer en de Waddenzee, en ligt vlak bij plaatsen als Harlingen, Makkum, Zurich en Den Oever. Dankzij deze ligging is het een bijzondere plek waar natuur, techniek en geschiedenis samenkomen.

Verklaring van de naam Kornwerderzand

De naam Kornwerderzand verwijst naar de zandplaat waarop het dorp is gebouwd. “Kornwerder” is afgeleid van het nabijgelegen dorp Cornwerd, terwijl “zand” verwijst naar de oorspronkelijke bodemstructuur. In het dorpswapen komen deze elementen terug. Een zwarte dwarsbalk staat voor de Afsluitdijk, het gele veld symboliseert de zandplaat, en de meeuwenkoppen verwijzen naar de vogelrijkdom in het gebied. De brandende granaat herinnert aan de gevechten die hier plaatsvonden in mei 1940.

Geschiedenis

De geschiedenis van Kornwerderzand is nauw verbonden met de aanleg van de Afsluitdijk, die in 1932 werd voltooid. Deze dijk veranderde de Zuiderzee in het IJsselmeer en vormde een belangrijk onderdeel van de Nederlandse waterbouw. Vanwege militaire zorgen werd besloten om bij Kornwerderzand en Den Oever verdedigingswerken aan te leggen.

De stelling bij Kornwerderzand werd tussen 1932 en 1936 gebouwd en bestond uit zeventien kazematten in twee linies. In mei 1940 wist een kleine groep Nederlandse soldaten hier een Duitse aanval af te slaan. Deze gebeurtenis wordt belicht in het Kazemattenmuseum, dat is gevestigd in de originele bunkers.

Toeristische wetenswaardigheden Kornwerderzand

Kornwerderzand is een bijzondere bestemming voor liefhebbers van militaire geschiedenis, waterbouw en natuur. Het dorp ligt direct aan de Afsluitdijk, een indrukwekkend bouwwerk van 32 kilometer lang. Bezoekers kunnen hier wandelen en fietsen met uitzicht op het IJsselmeer en de Waddenzee.

Het Kazemattenmuseum Kornwerderzand is de belangrijkste bezienswaardigheid. In de originele bunkers krijgen bezoekers een beeld van de militaire strategie tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Adres: Afsluitdijk 5, 8752 TP Kornwerderzand
Openingstijden: woensdag t/m zaterdag 10.00–17.00 uur, zondag 11.00–17.00 uur
Entreeprijzen: volwassenen €9, kinderen €6
Parkeren: gratis bij het museum
OV-bereikbaarheid: buslijn 350 vanaf Leeuwarden of Den Oever, halte Kornwerderzand
Google Maps: Kazemattenmuseum Kornwerderzand

Naast het museum ligt het Afsluitdijk Wadden Center, een interactief bezoekerscentrum over waterbeheer, klimaat en de toekomst van de dijk.
Adres: Afsluitdijk 1c, 8752 TP Kornwerderzand
Openingstijden: woensdag t/m zondag 10.00–17.30 uur
Entreeprijzen: kinderen tot 4 jaar gratis, 4–12 jaar €3, vanaf 13 jaar €5
Parkeren: gratis
Google Maps: Afsluitdijk Wadden Center

Voor natuurliefhebbers is het gebied rond Kornwerderzand aantrekkelijk. Hier worden vogels zoals de dodaars, zwarte stern en scholekster waargenomen. Het gebied maakt deel uit van het Natura 2000-netwerk en is geschikt voor wandelingen en fietstochten. In de namiddag zijn de meeste vogels actief.

Lokale tips en weetjes

  • Aan de dijk richitng Noord-Holland staat het Monument voor Cornelis Lely, de ingenieur achter het ontwerp van de Afsluitdijk. Het bronzen standbeeld werd in 1954 onthuld en herplaatst in 2007. Google Maps: Monument Cornelis Lely
  • In Makkum, op enkele kilometers afstand, vind je een strand aan het IJsselmeer en het bekende Makkumer aardewerk.
  • Het Afsluitdijk Wadden Center biedt een 4D-vluchtervaring genaamd Aquavista, waarbij je virtueel over het achterland van de dijk vliegt.
  • In Harlingen worden jaarlijks de Visserijdagen georganiseerd. Dit vijfdaagse evenement vindt plaats van 26 t/m 30 augustus 2026 en biedt muziek, cultuur, gastronomie en maritieme activiteiten.

Bronnen

Plaats een reactie