Laatste update 30/09/2025 door Redactie
Koudum ligt in het zuidwesten van Friesland, in de gemeente Súdwest-Fryslân. Binnen een straal van 15 kilometer liggen dorpen als Molkwerum, Hemelum, Warns, Stavoren, Workum en Balk. De omgeving bestaat uit meren, bossen en weidse landschappen. Het dorp ligt tussen de meren De Fluessen en De Morra, vlak bij de IJsselmeerkust en de Gaasterlandse bossen. Deze ligging maakt Koudum tot een aantrekkelijke bestemming voor natuurliefhebbers en watersporters.
Verklaring van de naam Koudum
De naam Koudum is vermoedelijk afgeleid van het Germaanse ‘kol’ (hoogte) en ‘widu’ (bos). De oudste vermelding stamt uit het jaar 903, onder de naam Kolwidum. Deze naam past bij de ligging van het dorp op een oude stuwwal uit de ijstijd. Hoewel de exacte etymologie niet volledig is bevestigd, is de betekenis ‘hoog punt in het bos’ aannemelijk gezien het landschap.
Geschiedenis
Koudum kent een lange geschiedenis van meer dan duizend jaar. In de middeleeuwen was het dorp actief in de koopvaardij, net als andere dorpen in de Friese Zuidwesthoek. De welvaart uit die periode is nog zichtbaar in het interieur van de kerk op het hoogste punt van het dorp.
Vanaf de achttiende eeuw verschoof de handel naar het westen van Nederland. Veel inwoners trokken weg, terwijl anderen overstapten op landbouw. In de negentiende eeuw bloeide de tuinbouw. Koudum kreeg een eigen veilinggebouw en stond bekend om sperziebonen, bloemkool en andere groenten. Deze producten vonden hun weg door heel Nederland.
Tegenwoordig telt het dorp ongeveer 2650 inwoners en is het vooral bekend als recreatieplaats. De ligging tussen water en natuur maakt het tot een geliefde plek voor toeristen.
Toeristische wetenswaardigheden Koudum
Watersport en skûtsjesilen
Een populaire activiteit in Koudum is het skûtsjesilen. Vakantiepark De Kuilart organiseert zeiltochten van twee uur over De Fluessen, het grootste binnenmeer van Friesland. Deze tochten vinden plaats van april tot en met oktober, op zondagen en in de zomer ook op dinsdagen en donderdagen. De afvaart is vanaf de kade bij het restaurant van het park. Reserveren kan via de receptie van het park.
- Locatie: De Kuilart 1, 8723 CG Koudum
- Website: Vakantiepark De Kuilart
- Google Maps: Vakantiepark De Kuilart
Hervormde Kerk
Op het hoogste punt van het dorp staat de Hervormde Kerk, een rijksmonument met een opvallend interieur. De kerk weerspiegelt de welvaart uit de tijd van de koopvaardij. Het gebouw is toegankelijk voor bezoekers en ligt centraal in het dorp.
- Locatie: Jacob Binckesstraat 2, 8723 BR Koudum
- Google Maps: Hervormde Kerk Koudum
Natuur en wandelen
Koudum ligt tussen de meren De Fluessen en De Morra, en vlak bij de Gaasterlandse bossen. Hier worden regelmatig bijzondere vogels en planten waargenomen. De omgeving is ideaal voor wandelingen en fietstochten. Een aanbevolen route is de wandeling “Rondje Koudum” via allewandelroutes.nl.
Lokale tips
- In de zomermaanden is er een streekmarkt in het centrum van Koudum, met lokale producten zoals kaas, honing en ambachtelijk brood.
- In de directe omgeving liggen meerdere boerderijwinkels met verse zuivel en groente, waaronder een winkel aan de rand van het dorp.
- De molen De Vlijt, op 1,5 km van het centrum, is een werkende korenmolen die op zaterdagen te bezoeken is.
Bronnen
- Gemeente Súdwest-Fryslân – actuele gemeentelijke indeling en inwoneraantal
- Vakantiepark De Kuilart – informatie over skûtsjesilen en recreatie
- Molendatabase.nl – gegevens over molen De Vlijt
- Waarneming.nl – actuele flora en fauna in de omgeving van Koudum
- Reliwiki.nl – informatie over de Hervormde Kerk in Koudum
- Allewandelroutes.nl – wandelroute “Rondje Koudum”
- Boerengids.nl – boerderijwinkels in en rond Koudum
- Skutsjesilen.nl – achtergrondinformatie over skûtsjesilen
- Etymologiebank.nl – herkomst van de naam Kolwidum