Plaatsen > Lauwerzijl
Lauwerzijl ligt in de gemeente Zuidhorn in de provincie Grningen. Lauwerzijl telt ruim 200 inwoners.
Langs dit dorp stroomt het riviertje de Lauwers. Net als Niezijl, Pieterzijl en Kommerzijl eindigt ook de naam van dit dorp op “zijl” en dat betekent dat ze bij een “zijl” of “sluis” zijn ontstaan, sluisdorpen dus. Rond de 11e eeuw kreeg men de techniek van de uitwaterings-sluis onder de knie. Bij eb werden de sluisdeuren opengezet om het overtollige water naar zee af te voeren. Bij opkomend water werden de deuren weer dichtgedraaid zodat het zeewater buiten bleef. Deze ontwikkeling betekende dat de noodzaak van het wonen op wierden zijn langste tijd had gehad. In 1877 werd het gebied van de voormalige gemeente Oldehove vergroot met een vruchtbaar, ingepolderd gebied, nl. een groot deel van de Nieuwe Ruigezandsterpolder. Hierdoor ontstond het dorp Lauwerzijl en werden de 7 “stadsboerderijen” gebouwd. Deze naam ontvingen ze omdat ze, evenals de polder destijds, het eigendom waren van de stad Groningen.
Varende door de Kommerzijlster Riet naar het Reitdiep zien we al op een afstand het in 1919 gebouwde gemaal “De Waterwolf” nabij Electra. De komst van dit gemaal betekende een betere waterbeheersing voor een groot gebied. Het watergemaal “De Waterwolf” is een van de grootste in ons land. Het werd in 1920 in gebruik gesteld door koningin Wilhelmina. Het is nog steeds van groot belang voor de afwatering van de provincies Groningen en Drenthe. De Waterwolf had vier pompen met een totale capaciteit van 4.000 kubieke meter water per minuut. In 1997 werd een vijfde pomp geplaatst waarmee nog eens 500 kuub extra kan worden uitgeslagen. In de nabijheid ligt het circa 4,5 ha grote recreatiegebied “De Waterwolf”, dat in 1967 werd aangelegd. In 1946 was daar al het natuurbad gesticht in de boezem van het Reitdiep.
De herinrichting van het dorp Lauwerzijl is in 2003 afgerond. Om de leefbaarheid in het dorp te verbeteren, is in 2001 begonnen met de aanleg van de rondweg, waardoor de drukke Stadsweg is veranderd in een rustige dorpsstraat. In de zomer van 2002 is de Stadsweg opnieuw ingericht. Bij die herinrichting is het straatprofiel versmald en zijn de bestaande, slecht groeiende essen, gerooid. Tijdens de besprekingen tussen de gemeente en dorpsbelangen over het herinrichtingsplan is het idee ontstaan de bomen te vervangen door fruitbomen. Dit idee is samen met dorpsbelangen Lauwerzijl, Landschapsbeheer Groningen en de gemeente verder uitgewerkt. De bewoners hebben uiteindelijk ingestemd met het plan. In overleg met verschillende kwekers is een lijst gemaakt met voor Lauwerzijl geschikte oude fruitbomenrassen. De bewoners hebben zelf mogen kiezen welke soort en ras fruitboom zij voor hun woning willen hebben. Ook is de bewoners de mogelijkheid geboden fruitbomen te bestellen ten behoeve van de eigen tuin. In totaal zijn er langs de Stadsweg 80 fruitbomen geplant. Op eigen erf plantten de bewoners nog eens 40 bomen. Er werden ruim 30 verschillende appel-, peren- en kersenbomen en walnoten geplant. Hiermee is een voor Groningen uniek project ontstaan.