Laatste update 07/10/2025 door Redactie
Montfoort ligt in het westen van de provincie Utrecht, aan de Hollandse IJssel. De stad grenst aan plaatsen als Linschoten (2 km), Willeskop (3 km), Oudewater (6 km), Woerden (9 km), IJsselstein (10 km) en Benschop (5 km). Deze dorpen zijn goed bereikbaar en bieden extra voorzieningen voor bezoekers.
Verklaring van de naam Montfoort
De naam Montfoort is waarschijnlijk afgeleid van het Latijnse “Mons Fortis”, wat “sterke berg” betekent. In 1163 liet bisschop Godefried van Rhenen hier een kasteel bouwen om het Sticht Utrecht te beschermen tegen aanvallen van de graven van Holland. Rond het kasteel ontstond een nederzetting die later stadsrechten kreeg. Hoewel het terrein geen natuurlijke heuvel was, werd de naam behouden als verwijzing naar de versterkte ligging.
Geschiedenis
In de twaalfde eeuw werd het kasteel van Montfoort gebouwd op een strategische plek langs de Hollandse IJssel. Het diende als verdedigingswerk en machtscentrum van de bisschop van Utrecht. In 1329 kreeg Montfoort stadsrechten en werd de stad ommuurd. De stadsmuur had meerdere poorten, waaronder de IJsselpoort, die nog steeds bestaat.
De burggraven van Montfoort speelden een belangrijke rol in de regionale politiek. Ze streefden naar zelfstandigheid en kwamen regelmatig in conflict met de bisschop. In 1448 veroverde Montfoort zelfs de stad Woerden, wat hun invloed onderstreepte.
Tijdens de Reformatie bleef Montfoort lange tijd katholiek, mede door de invloed van de familie De Merode. Pas later ging de kerk over in protestantse handen. In 1544 werd de Commanderij van Sint Jan gesticht door de Johannieterorde. De kapel en kloostergang zijn nog steeds zichtbaar en vormen een belangrijk onderdeel van het religieuze erfgoed.
Toeristische wetenswaardigheden Montfoort
Kasteel Montfoort
Van het oorspronkelijke kasteel is alleen het poortgebouw met twee ronde torens bewaard gebleven. Het kasteel werd in 1672 verwoest door Franse troepen. Tegenwoordig is het poortgebouw onderdeel van een zalencentrum en restaurant.
Adres: Kasteelplein 1, 3417 JG Montfoort
Google Maps: Kasteel Montfoort
Commanderij van Sint Jan
De Commanderij van Sint Jan is een laatgotisch complex met renaissance-elementen. Het werd gesticht in 1544 en diende als klooster en kapel. Na de Reformatie werd het gebouw gebruikt als grutterij en later gerestaureerd. Tegenwoordig is het een trouwlocatie en cultureel centrum.
Adres: Hoogstraat 41, 3417 HB Montfoort
Google Maps: Commanderij van Sint Jan
Molen De Valk
Op de oude stadswal staat Molen De Valk, een stellingmolen uit 1753. De molen is nog steeds maalvaardig en wordt onderhouden door vrijwilligers. Op zaterdag is de molenwinkel geopend en kun je meel en bakmixen kopen.
Adres: Molenstraat 27, 3417 HR Montfoort
Google Maps: Molen De Valk
IJsselpoort
De IJsselpoort is de enige overgebleven stadspoort van Montfoort. De poort ligt aan de noordzijde van de binnenstad en was onderdeel van de oorspronkelijke stadsmuur. Aan de poort hangen schandstenen, die vroeger werden gebruikt bij publieke straffen.
Adres: Hoogstraat 36, 3417 HD Montfoort
Google Maps: IJsselpoort Montfoort
Grote of Sint-Janskerk
De Grote of Sint-Janskerk werd gebouwd in 1302 in opdracht van Hendrik III van Montfoort. De kerk heeft een gotisch interieur en is een rijksmonument. Het gebouw wordt gebruikt voor kerkdiensten en culturele evenementen.
Wandelroutes en natuur
Langs de Hollandse IJssel lopen diverse wandelroutes. Een populaire route voert langs de stadsmuur, de molen en het kasteelterrein. Hier worden vogels als de ijsvogel, buizerd en ooievaar waargenomen. De routes zijn goed bewegwijzerd en starten bij het centrum.
Streekproducten en boerderijwinkels
Binnen 2 km van Montfoort liggen boerderijwinkels met verse zuivel, eieren en seizoensgroenten. Deze winkels zijn meestal geopend op vrijdag en zaterdag. Ze bieden een authentieke ervaring voor bezoekers die het platteland willen proeven.
Gemeente Montfoort
Montfoort maakt deel uit van de gelijknamige gemeente, samen met de dorpen Linschoten en Willeskop. De gemeente ligt in het Groene Hart van Nederland en heeft een gevarieerd landschap met rivieren, weilanden en historische bebouwing.
Bronnen
- Gemeente Montfoort – Gebruikt voor gemeentelijke indeling, erfgoed, adresgegevens en actuele informatie over instellingen.
- Kasteel Montfoort – Gebruikt voor geschiedenis, locatie en huidige functie van het kasteel.
- De Heeren van Montfoort – Gebruikt voor historische en actuele informatie over de Commanderij van Sint Jan.
- Molendatabase.nl – Gebruikt voor bouwjaar, functie en locatie van Molen De Valk.
- Reliwiki.nl – Gebruikt voor bouwgeschiedenis van de Grote of Sint-Janskerk.
- Waarneming.nl – Gebruikt voor actuele flora en fauna langs de Hollandse IJssel.
- Allewandelroutes.nl – Gebruikt voor wandelroutes in en rond Montfoort.
- Boerengids.nl – Gebruikt voor boerderijwinkels binnen 2 km van Montfoort.