Plaatsen > Schiermonnikoog

Schiermonnikoog is een zogenaamde Wadden-eiland-gemeente. Dit betekent dat het een eiland is in het waddengebied en dat het hele eiland één gemeente vormt. De gemeente Schiermonnikoog ligt in de provincie Friesland. Inwoneraantal: 997; Oppervlakte: 168,89 km²; Wateroppervlakte: 130,11 km². Schiermonnikoog kent maar één, gelijknamige, woonkern.

Schiermonnikoog is een paar jaar geleden niet voor niets gekozen tot mooiste plek van Nederland. Vanwege de spectaculaire en gevarieerde natuur is het hele eiland Nationaal Park. Met een minimum aan auto’s is de rust ongekend.

Voor 1720 bestond het huidige dorp op Schiermonnikoog nog niet, maar waren er wel andere dorpen op het eiland. Deze lagen meer naar het westen. Omdat alle waddeneilanden in het westen afbrokkelen, werden de oude buurtschappen op Schiermonnikoog vanaf 1600 door de zee bedreigd. Huis na huis verdween in de golven. De inwoners bouwden nieuwe huizen op de plek waar nu het huidige dorp is.

Voor 1720 lag er op de plaats van het huidige Westerstrand een dorp: Westerburen. Op een kaart uit de 17e eeuw zijn te zien een kerk, een molen en veertien huizen. In 1570 moesten de woningen in het westen van het dorp afgebroken worden. Dit omdat de zee langzaam duinen wegsloeg en de wind zand van de duinen tegen de huizen waaide. In de loop van de tijd begon men de huizen dan ook maar meer naar het oosten te bouwen. En wel in de buurtschappen Oosterburen en in de Molenbuurt, beide iets ten oosten van het oude dorp. Vanaf 1650 kwamen de zee en de geul de Scholbalg steeds dichterbij. Het zeewater spoelde regelmatig de huizen binnen. Huis na huis werd vanaf 1717 weggeslagen door zware stormen, zoals de kerstvloed van 1717 en de Nieuwjaarsvloed van 1720. Toen begon men met de bouw van huizen en een kerk in de buurtschap Dompen. Dit was op een plek iets ten zuiden van de huidige Westerplas, die wel veilig leek.

Maar men bouwde ook al huizen in wat nu het huidige dorp is, zoals het huis ‘Marten’ uit 1721. Men noemde dit deel Hoogdorp omdat het wat hoger lag dan de rest van de kwelder. Hierdoor hoopte men geen last meer te hebben van overstromingen. Op 2e kerstdag 1760 verdwenen de laatste huizen van het oude dorp in zee. Maar ook Dompen werd bedreigd door de geul de Noorman. De bewoners verhuisden naar het Hoogdorp. Alle huizen van Dompen verdwenen in zee. Tenslotte ging iedereen wonen op de plaats van het huidige dorp. Men bouwde daar ook een nieuwe kerk en twee molens. Ook werden rond 1760 lage dijkjes aangelegd in de kwelder ten zuiden van het nieuwe dorp. Op die manier hoopte men beter beschermd te zijn tegen de zee. Een restant van zo’n dijkje is nog te vinden bij de huidige kinderboerderij. Op de stukken land vonden zowel veeteelt als akkerbouw plaats.

Op Schiermonnikoog eindigde de tweede wereld oorlog voor Nederland. Op 13 april 1945 naderden Canadese soldaten Groningen vanuit het zuiden. De Duitse soldaten hielden de Canadezen drie dagen lang tegen in de stad Groningen, maar vluchtten toen massaal richting Delfzijl terwijl een groep van 120 SS-ers in Oostmahorn besloot te vluchten naar Schiermonnikoog. Op de ochtend van 2 mei gaven de laatste Duitse soldaten op het vaste land van Nederland zich over in Farmsum. De SS-ers op Schiermonnikoog waren echter ondergebracht in de boerderij de Kooiplaats. Na de overgave van de Duitsers op 5 mei hielden de SS-ers op Schiermonnikoog zich rustig. Eind mei landden de Canadezen op het eiland en de SS-ers werden afgevoerd naar de wal. Pas op 11 juni verdwenen de laatste Duitse soldaten van het eiland.

Woorden schieten haast te kort om het strand van Schiermonnikoog te beschrijven. Het strand van Schiermonnikoog is het breedste van Europa. En door aanslibbing vanuit de Noordzee groeit het nog steeds!  Bovendien is het een heel schoon strand, waar de mooiste schelpen en zeesterren te vinden zijn.

Op Schiermonnikoog, het kleinste van de Nederlandse waddeneilanden, staat alles in het teken van het buitenleven.

Jachthaven Schiermonnikoog
Sinds 1970 is er een jachthaven op Schiermonnikoog. Deze ligt aan de oostzijde van de oude veerdam ten zuiden van het dorp. Door de werking van eb en vloed stroomt ieder etmaal water in en uit de haven. Hierdoor worden zand en slib aangevoerd. Om de haven op de vereiste diepte te houden is het noodzakelijk om de haven jaarlijks uit te baggeren. Dit baggeren gebeurde in de maanden maart en april voorafgaande aan het seizoen. In 2016 is de jachthaven van Schiermonnikoog uitgediept. Voor actuele informatie over de diepte van de jachthaven kunt u in het vaarseizoen 2016 terecht bij: De jachthavenmeester: kanaal 31 (VHF) of tel.nr. 0519-531544 of Verkeerspost Schiermonnikoog: kanaal 05 (VHF).

Het verdronken eiland Bosch
Onder de oostpunt van Schiermonnikoog ligt het verdronken eiland Bosch. Het eiland lag tot 1570 tussen Schiermonnikoog en Rottummeroog, maar werd door de Allerheiligenvloed verzwolgen. Dankzij historische kaarten was al langer bekend dat er in de buurt van Schiermonnikoog een eilandje moet hebben gelegen, maar pas in 2008 vonden onderzoekers van de stichting “Verdronken Geschiedenis” met grondradarbeelden het bewijs daarvan op een diepte van 3 à 4 meter waar zij verstoringen in de bodemopbouw zagen.
Of het eiland bewoond werd is nog onduidelijk. Wel blijkt uit archiefstukken dat er regelmatig een officiële strandjutter op Bosch aanwezig was om aangespoelde voorwerpen te verzamelen.

Evenementen en bezienswaardigheden
Op het eiland vinden allerlei kleine en grotere evenementen plaats. Zo is er onder meer een zang- en muziekfestival en een concours hippique. Bijzonder is het Internationaal Kamermuziek Festival Schiermonnikoog in oktober, dat elk jaar meer enthousiaste bezoekers trekt. Op verschillende plekken op het eiland kan men dan luisteren en kijken naar beroemde nationale en internationale musici.

In Horel Duuizincht vindt u een walviscollectie die te bezichtigen is. U treft hier een omvangrijke collectie van voorwerpen en attributen die te maken hebben met de walvis. Nergens in Nederland bestaat zo’n uitgebreide blijvende walvisexpositie.

U kunt elk seizoen op Schiermonnikoog terecht om de natuur, die steeds weer een ander gezicht laat zien, te verkennen. De boot vanuit Lauwersoog doet er – zomer en winter – ongeveer 45 minuten over om het eiland te bereiken.

Vakantiehuizen en vakantie appartementen op Schiermonnikoog.
Op Schiermonnikoog is tot in de kleinste plaats voor uw vakantie onderdak bij particulieren of in hotels te vinden. Op Schiermonnikoog worden vakantiewoningen, hotels en appartementen aangeboden.

Door te klikken in het menu bovenaan de pagina op “Camping”, “Hotels” of “Vakantiehuizen” krijgt u alle informatie die u nodig heeft en kunt u eventueel rechtstreeks contact opnemen met de eigenaar.

Bronnen

• Persbericht Jachthaven Schiermonnikoog