Plaatsen > Staphorst ()
De gemeente Staphorst ligt in de provincie Overijssel. Inwoneraantal: 15.565; Oppervlakte: 135,75 km²; Wateroppervlakte: 1,29 km².
De gemeente Staphorst omvat de woonkernen:
- IJhorst,
- Lankhorst,
- Punthorst,
- Rouveen,
- Staphorst
Rouveen (c) Martin Lamboo 2016
Waar nu Staphorst en Rouveen zijn gesitueerd, lag in de vroege middeleeuwen een meters dik hoogveenpakket. Dit veen wordt aan de west- en noordzijde begrensd door de beekdalen van de Gene (nu: Zwarte water), de Sethe (nu: Meppeler diep) en de Reest. Het veenpakket neemt in oostelijke richting in dikte af. Daar ligt het pleistocene zand dicht onder het oppervlakte. De oudste bewoningsplaatsen in het gebied bevinden zich langs de beken. Op rivierduinen en dekzandruggen langs de beekdalen liggen de vroegste nederzettingen zoals Hesselingen, Hamingen, Baarlo, Heuvenstede en ten Velde. De bewoners van deze dorpen hebben kleine gedeeltes van het veengebied in gebruik. Rond het jaar 1000 krijgt de Bisschop van Utrecht de zeggenschap over grote delen van Drenthe en Overijssel. Onder regie van dit Bisdom is omstreeks 1180 begonnen met een grootschalige ontginning van het veen.
Verder dient nog te worden vermeld dat de historie van de gemeente Staphorst nauw verbonden is met twee kloosters, nl. het klooster Dickninge, dat in 1325 werd gebouwd aan de boorden van de Reest en het klooster Mariënberg, beter bekend als Zwartewaterklooster, dat werd gesticht in 1233. Deze kloosters werden in de omgeving gesticht “als het veen al bevolkt is”. Na de Reformatie worden beide kloosters opgeheven en gesloopt. De geschiedenis van het kerkdorp IJhorst is niet met het veen verbonden geweest. Dit dorp, waarvan de naam voor het eerst wordt gevonden in een stuk dat dateert uit 1292 is dan ook nimmer verplaatst. Vermeldenswaard is dat de kerk al in de 14e eeuw als oud en bouwvallig wordt aangemerkt in een brief van Floris van Wevelinkchoven, de 50e bisschop van Utrecht, die dateert uit 1382.