Gelegen aan de Westerbuurtstraat torent de markante Westerkerk al eeuwen boven de huizen van West-Terschelling uit. Dit rijksmonument is een opvallend herkenningspunt voor eilandbezoekers en draagt een rijke historie in zich.
Bouw en initiatiefnemers
De huidige zaalkerk met dakruiter werd in 1663 opgetrokken onder leiding van architect Jan Jacobsz. Groot. Het ontwerp is sober doch solide, uitgevoerd in gele steen en gekroond door een houten klokkentorentje. De bouw was destijds een initiatief van de lokale hervormde gemeente, die behoefte had aan een nieuw, duurzaam kerkgebouw voor haar groeiende gemeenschap.
Historie in vogelvlucht
- 1653/54: De eerste fundamenten en muren van de nieuwe kerk worden neergezet, vlakbij de Brandaris vuurtoren.
- 1663: Voltooiing van de zaalkerk naar het ontwerp van Jan Jacobsz. Groot; de preekstoel en het doophek dateren uit deze periode.
- 1669: Aankomst en begraving van de eerste predikant Johan Grevenstein; zijn zerk is nog steeds binnen te zien.
- 1892: Bouw van het orgel, door Johan Frederik Witte voor de toenmalige Zuiderkerk in Den Haag.
- 1950: Volledige ommetseling van de kerkgevels met nieuw metselwerk, ter bescherming tegen weersinvloeden.
- 1977: Overplaatsing van het Witte-orgel naar West-Terschelling, kort voordat de Zuiderkerk in Den Haag werd afgebroken.
- 2014: Grondige restauratie van het orgel door Flentrop Orgelbouw, met terugplaatsing van originele frontpijpen en mechaniek.
Interieur en bijzonderheden
De kerk heeft een recht gesloten zaal, met zware kapbalken die rusten op robuuste steunen. Opvallende elementen zijn:
- Een originele preekstoel met vrijwel ongeschonden doophek uit 1663.
- Drie grafzerken in de vloer, waaronder die van Johan Grevenstein (1669) en twee anonieme eilandbewoners.
- Het Johan Frederik Witte-orgel (1892) met mechanische sleepladen en een verend sleepsysteem, recent gerestaureerd en in volle glorie te beluisteren tijdens diensten en concerten.
- In de lichte kerkruimte trekken twee rijkversierde votiefschepen de blik meteen naar boven. Deze houten maquettes, gedateerd respectievelijk 1685 en 1742, zijn met zorg vervaardigd door lokale timmerlieden en geschonken door eilandse vissers- en koopmansfamilies als dankoffer voor veilige terugkeer van zee. Ze hangen aan de massieve kapbalken en symboliseren de eeuwenoude band tussen Terschelling en de Noordzee.
Wat is er vandaag de dag te doen?
Bezoekers kunnen de Westerkerk op meerdere manieren beleven:
- Rondleiding en stiltebezoek op woensdag- en zaterdagmiddag (13:00–16:00) tijdens de zomermaanden.
- Zondagse kerkdienst om 10:00 uur, soms gecombineerd met de Doopsgezinde Gemeente Terschelling.
- Kijken naar het imposante orgel en mee luisteren naar regelmatige bespelingen of speciale orgelconcerten.
- Een kaarsje opsteken en genieten van de serene sfeer in dit eeuwenoude bouwwerk.
Voor actuele openingstijden en evenementen kunt u terecht bij de Protestantse Gemeente Westerkerk West.
Bronnen:
- kerkenopterschelling.nl
- reliwiki.nl