Plaatsen > Veenhuizen
Veenhuizen is een plaats in de gemeente Noordenveld, provincie Drenthe.
Veenhuizen is een veel voorkomende plaatsnaam. Naast Veenhuizen in Noordenveld Drenthe bestaan de volgende Veenhuizen’s:
- Veenhuizen (Gemeente Finsterwolde), gehucht in Groningen.
- Veenhuizen (Gemeente Slochteren), buurtschap in Groningen.
- Veenhuizen (Gemeente Stadskanaal), buurtschap in Groningen.
- Veenhuizen (Gemeente Tietjerksteradeel), buurtschap in Friesland.
- Veenhuizen (Gemeente Coevorden), buurtschap in Drenthe.
- Veenhuizen (Gemeente Noordenveld), dorp in Drenthe.
- Veenhuizen (Gemeente Westerveld), buurtschap in Drenthe.
- Veenhuizen (Gemeente Heerhugowaard), dorp in Noord-Holland.
Deze beschrijving gaat over Veenhuizen, een plaats in de gemeente Noordenveld, provincie Drenthe. Veenhuizen is ontstaan door de bouw van drie grote gestichten voor bedelaars, landlopers en wezen in 1823 door de Maatschappij van Weldadigheid. In Veenhuizen konden nieuwe de nieuwe bewoners als dan niet vrijwillig een nieuw bestaan als boer opbouwen. In Veenhuizen werden velen onder dwang gehuisvest. Veenhuizen werd hierdoor ook wel Hollands Siberië genoemd.
In 1859 nam de rijksoverheid de gestichten over. Wezen en vondelingen maakten plaats voor mensen die veroordeeld waren tot een gevangenisstraf. De gevangenen leefden zij aan zij met de ‘verpleegden’: landlopers en bedelaars. Het onderscheid was te zien aan de kleding. Uiteindelijk maakten alle gestichten plaats voor gevangenissen. Om de strafinrichtingen heen werd een heel dorp gebouwd voor het gevangenispersoneel. De ambtelijke hiërarchie werd weerspiegeld in de grandeur van de woningen. Op de gevels van de meeste huizen prijkten en prijken nog steeds stichtelijke spreuken.
Sinds 1970 leven er in Veenhuizen geen ‘verpleegden’ meer. Het dorp telt echter nog steeds drie strafinrichtingen, waarin in totaal ruim 1.000 gedetineerden vastzitten. Veenhuizen is pas sinds 1981 vrij toegankelijk. Daarvoor mochten naast de gevangenen- alleen het gevangenispersoneel en hun gezin het dorp in. Wie met pensioen ging of een baan buiten Veenhuizen vond, moest verhuizen.
Tegenwoordig vindt u er meer dan 100 rijksmonumenten, waaronder de elektriciteitscentrale, het oude hospitaal en natuurlijk het Tweede Gesticht: het enige gesticht dat de tand des tijds heeft doorstaan en waarin het Gevangenismuseum nu is gevestigd.
Gevangenismuseum
Het gevangenis museum is gevestigd in een pand uit 1823-1825 dat in vroeger tijden een Dwang- en werkgesticht was. Oude Gracht 1 – Veenhuizen
Glasmuseum in Veenhuizen
In het voorjaar van 2010 opent het Nederlands Museum voor Glas en Glastechniek z’n poorten in twee gerestaureerde voormalige gedetineerdenwerkplaatsen aan de Oude Gracht 4 in Veenhuizen. Het Museum voor Glas en Glastechniek zal daar de bijzondere en omvangrijke collectie tentoonstellen die in de voorbije decennia werd verzameld door glaskunstenaar Cees van Olst (62). De collectie omvat niet alleen uiteenlopende glazen kunstwerken, maar ook tal van glasobjecten die met elkaar de geschiedenis en betekenis van glas in cultuur, techniek en industrie vertellen. In de collectie zijn onder andere tal van objecten terug te vinden die afkomstig zijn uit de bekende voormalige glasfabriek in het Drentse Nieuw Buinen. Het concept voor het nieuwe museum zal voorzien in vaste en wisselende tentoonstellingen demonstraties en workshops. Naast de tentoonstellingen zijn er dagelijks demonstraties glasblazen
Natuurgebied
Tussen Veenhuizen en Fochteloo ligt het natuurgebied het Fochteloërveen.
Toeristisch Overstap Punt (TOP)
Het eerste Toeristisch Overstap Punt (TOP) van Drenthe staat, met bijbehorend informatiebord, sinds 2007 bij de grote parkeerplaats nabij het Gevangenismuseum. Vanaf het TOP, een met keien gevulde kegel van 4,5 meter hoog, kan de toerist prachtige bewegwijzerde fiets- en wandelroutes volgen door Veenhuizen en zijn omgeving.