Wanroij, Noord-Brabant

Laatste update 24/09/2025 door Redactie

Wanroij is een sfeervol dorp in het oosten van de provincie Noord-Brabant, gelegen in de gemeente Land van Cuijk. Het ligt aan de rand van het uitgestrekte Peelgebied en wordt omringd door plaatsen als Sint Anthonis, Mill, Oploo en Rijkevoort. Dankzij de ligging nabij de provinciale wegen N264 en N602 is het dorp goed bereikbaar vanuit steden als Boxmeer, Uden en Cuijk. Het landschap rondom Wanroij wordt gekenmerkt door een afwisseling van landbouwgronden, bossen en natuurgebieden, waardoor het een aantrekkelijke bestemming is voor wandelaars, fietsers en liefhebbers van rust en ruimte.

Verklaring van de naam

De naam Wanroij kent een lange geschiedenis en is in de loop der eeuwen in verschillende vormen opgetekend. In een akte uit 1317 van het Graafse gasthuis wordt de plaats vermeld als Wanrode. Het eerste deel van de naam, ‘Wan’, kan mogelijk verwijzen naar een persoonsnaam of naar een oud woord voor ‘weide’ of ‘akker’. Het tweede deel, ‘rode’, is een veelvoorkomend element in plaatsnamen en duidt op ontginning van bos- of heidegrond. Samen zou de naam dus kunnen betekenen: ‘ontginning van Wan’ of ‘ontgonnen gebied van Wan’. De ligging aan de rand van de Peel, waar in de middeleeuwen veel nieuwe landbouwgrond werd gewonnen, ondersteunt deze verklaring.

Geschiedenis

De nederzetting Wanroij ontstond waarschijnlijk in de 12e of 13e eeuw als een typisch Peelranddorp. Het bestond aanvankelijk uit enkele verspreide gehuchten langs oude akkers, met een kleine kern rond de kerk. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd de toenmalige kerk door troepen van de hertog van Parma in brand gestoken. Rond 1900 bleek de herbouwde kerk te klein voor de groeiende bevolking. Architect C. Franssen ontwierp een nieuwe kerk in neogotische stijl, gewijd aan de Heilige Cornelius, de beschermheilige van het hoornvee.

In de 20e eeuw ontwikkelde Wanroij zich verder als agrarisch dorp, maar ook recreatie kreeg een belangrijke plaats. In 1997 werd nabij Recreatiepark De Bergen een grote ruiterhal geopend, die sindsdien jaarlijks vele paarden, ruiters en bezoekers trekt. Het dorp bleef ondanks deze ontwikkelingen zijn gemoedelijke Brabantse karakter behouden.

Een markant historisch element in het buitengebied is de Hamse Molen, een gesloten standerdmolen uit 1811 met drie zolders. Het is de enige molen van dit type in Nederland en vormt een belangrijk onderdeel van het lokale erfgoed.

Toeristische wetenswaardigheden

Wanroij biedt een breed scala aan bezienswaardigheden en activiteiten, variërend van cultuurhistorie tot natuur en recreatie.

Historische en culturele plekken

Op het dorpsplein, achter de kerk, ligt de educatieve natuurtuin Corneliushof. Hier kunnen bezoekers kennismaken met inheemse planten en dieren. Bij de ingang staat een gerestaureerde dorpspomp, naast een waterpartij met drie bronzen vrouwenfiguren van kunstenaar Karel Zijlstra. Deze plek herinnert aan de tijd dat vrouwen hier samenkwamen om de was te bleken en te spoelen.

De Hamse Molen (Google Maps) is een bezoek waard voor liefhebbers van molenbouw en geschiedenis.
Adres: Hamseweg 2, 5446 PJ Wanroij
Openingstijden: Op afspraak en tijdens landelijke molendagen
Entreeprijzen: Vrije toegang, donaties welkom
Parkeren: Beperkt bij de molen, ruimere parkeergelegenheid in het dorp
OV: Busverbinding vanaf station Boxmeer, halte op loopafstand

Recreatie en natuur

Recreatiepark De Bergen (Google Maps) is een veelzijdig park met een grote speeltuin, een waterplas met zandstrand, een roeivijver, skelterbanen en midgetgolf.
Adres: Zevenhutten 1, 5446 PC Wanroij
Openingstijden: Dagelijks, seizoensgebonden faciliteiten
Entreeprijzen: Varieert per activiteit en seizoen
Parkeren: Gratis op het terrein
OV: Busverbinding vanaf Boxmeer of Uden, halte nabij de ingang

In 2008 kreeg Wanroij een nieuw fietspad langs het Peelkanaal, ook bekend als het Defensiekanaal. Dit kanaal werd in de jaren dertig aangelegd als verdedigingslinie en loopt door de gemeenten Mill en Sint Hubert en Sint Anthonis. Het fietspad biedt een mooie route door het Brabantse landschap, met zicht op historische en natuurlijke elementen.

Lokale tips en minder bekende plekken

  • In september vindt de Corneliusfeesten plaats, met kermis, muziek en activiteiten voor jong en oud.
  • Voor culinaire liefhebbers is er in de omgeving een aantal boerderijwinkels waar streekproducten zoals kaas, honing en ambachtelijk brood worden verkocht.
  • Wandelaars kunnen de Peelrandbreukroute volgen, die langs geologische en historische bezienswaardigheden voert.

Seizoensgebonden activiteiten

In de zomermaanden is het buitenzwembad in het nabijgelegen Sint Anthonis een populaire plek voor gezinnen. In de herfst zijn de bossen rondom Wanroij ideaal voor paddenstoelenwandelingen, terwijl in de winter de open velden bij vorst geschikt zijn voor toertochten op de schaats.

Bronnen

Plaats een reactie