Weerribben-Wieden, Overijssel

Laatste update 24/09/2025 door Redactie

Weerribben-Wieden ligt in het noordwesten van de provincie Overijssel, tussen de steden Steenwijk, Meppel en Kampen. Dit uitgestrekte laagveenmoeras is het grootste aaneengesloten veengebied van West-Europa en vormt het hart van Nationaal Park Weerribben-Wieden. De streek omvat pittoreske dorpen zoals Giethoorn, Blokzijl, Kalenberg, Ossenzijl, Wanneperveen, Sint Jansklooster, Zwartsluis en Vollenhove. Samen bieden ze een unieke mix van water, riet, cultuurhistorie en rust.

Verklaring van de naam

De naam Weerribben-Wieden verwijst naar twee naast elkaar gelegen natuurgebieden. “Weerribben” komt van het woord “weer”, wat een strook land tussen sloten betekent. “Wieden” is afgeleid van het werkwoord “wieden”, dat in dit geval verwijst naar het schoonmaken van sloten en het onderhoud van het veenlandschap. Beide gebieden zijn ontstaan door turfwinning, waarbij men veen afstak en het liet drogen op smalle stroken land.

Geschiedenis

Vanaf de 14e eeuw begon men in deze regio met het winnen van turf, een belangrijke brandstof in die tijd. Door het afgraven van veen ontstonden petgaten en legakkers, die het huidige landschap vormden. In de 20e eeuw werd het gebied bedreigd door ruilverkaveling en landbouwintensivering, maar dankzij lokale inzet en natuurbescherming werd het in 1992 uitgeroepen tot Nationaal Park. Sindsdien is het een voorbeeld van geslaagde samenwerking tussen natuurbeheer, recreatie en cultuurbehoud.

Toeristische wetenswaardigheden

Nationaal Park Weerribben-Wieden is een paradijs voor natuurliefhebbers. Je kunt er varen met fluisterboten, kanoën door smalle sloten, wandelen over rietpaden en fietsen langs schilderachtige dorpen. Het park is rijk aan flora en fauna, waaronder de zeldzame otter, purperreiger, grote vuurvlinder en veenmos.

Giethoorn, ook wel het “Venetië van het Noorden” genoemd, trekt jaarlijks duizenden bezoekers. Het dorp is autovrij en kent een netwerk van grachten en bruggetjes. Blokzijl is een voormalig Zuiderzeehavenstadje met een charmant historisch centrum. Vollenhove staat bekend om zijn adellijke verleden en de ruïnes van Kasteel Toutenburg.

Sint Jansklooster herbergt het bezoekerscentrum van het Nationaal Park, waar interactieve tentoonstellingen en excursies worden aangeboden. In Ossenzijl vind je een haven en een startpunt voor vaartochten door de Weerribben.

Lokale tips en weetjes

  1. Beeldenroute in Wanneperveen: Langs de dorpskern staan diverse kunstwerken van lokale kunstenaars, waaronder een bronzen otter en een rietsnijder in actie.
  2. Rietsnijdersmuseum in Paasloo: Een kleinschalig museum dat het ambacht van rietsnijden en turfwinning toont, inclusief originele gereedschappen en verhalen van bewoners.
  3. Bloemencorso Sint Jansklooster: Elk jaar in augustus trekken praalwagens versierd met duizenden dahlia’s door het dorp. Een kleurrijk spektakel dat duizenden bezoekers trekt.

Praktische informatie

Bezoekerscentrum De Wieden – Sint Jansklooster
Adres: Monnikenweg 11, 8326 CP Sint Jansklooster
Openingstijden: di–zo 10:00–17:00 (maandag gesloten)
Entree: gratis toegang tot het centrum, excursies vanaf €5
Parkeren: gratis parkeerplaats bij het centrum
OV: Buslijn 70 vanaf station Steenwijk, halte Monnikenweg
Google Maps: Bezoekerscentrum De Wieden

Fluisterbootverhuur Ossenzijl
Adres: Kalenbergerpad 5, 8376 EK Ossenzijl
Openingstijden: dagelijks 09:00–18:00 (april–oktober)
Prijs: vanaf €25 per uur
Parkeren: betaald parkeren in het centrum
OV: Buslijn 76 vanaf station Steenwijk
Google Maps: Fluisterbootverhuur Ossenzijl

Museumhuis Rams Woerthe – Steenwijk
Adres: Gasthuislaan 2, 8331 MX Steenwijk
Openingstijden: wo–zo 11:00–17:00
Entree: €9,50 volwassenen, kinderen gratis
Parkeren: gratis bij het park
OV: 10 min lopen vanaf station Steenwijk
Google Maps: Museumhuis Rams Woerthe

Minder bekende plekken

  • De Klosse: Een moerasgebied bij Kalenberg met een vlonderpad en uitkijktoren, ideaal voor vogelaars.
  • Vollenhoofse visserijdagen: In juni wordt het vissersverleden van Vollenhove gevierd met demonstraties, muziek en streekgerechten.
  • Fietsroute “Rondje Riet”: Een 35 km lange route langs rietvelden, molens en dorpen. Startpunt: Steenwijkerwold, routebord bij Dorpshuis De Wielewaal.
  • Openbare kunst in Zwartsluis: Beelden van o.a. Henk Rusman en Marijke van der Wijst sieren de kades en pleinen. De “Sluziger” is een bekend beeld van een lokale schipper.

Bronnen