Zuidlaren, Drenthe

Laatste update 23/09/2025 door Redactie

In het noorden van de provincie Drenthe, op de grens met Groningen, ligt het sfeervolle brinkdorp Zuidlaren. Het dorp wordt omringd door plaatsen als Tynaarlo, Vries, Eelde, Glimmen en Haren. De ligging tussen het Zuidlaardermeer en de uitgestrekte Drentse esdorpen maakt het tot een geliefde bestemming voor zowel dagjesmensen als vakantiegangers. De omgeving biedt een afwisselend landschap van bossen, heidevelden, meren en historische brinkdorpen, met volop mogelijkheden voor wandelen, fietsen, watersport en cultuur.

Verklaring van de naam

De naam Zuidlaren verwijst naar de ligging ten opzichte van het nabijgelegen Noordlaren in de provincie Groningen. Het achtervoegsel “-laren” is waarschijnlijk afgeleid van het Oudnederlandse woord laar, dat open plek in het bos betekent. Samen duidt de naam dus op een zuidelijk gelegen open plek in een bosrijk gebied. Deze benaming past bij de historische situatie, waarin het dorp ontstond op een open plek te midden van bossen en heide.

Geschiedenis

Zuidlaren kent een lange geschiedenis die teruggaat tot de vroege middeleeuwen. Het dorp ontwikkelde zich als een typisch Drents esdorp, met meerdere brinken – open grasvelden die dienden als verzamelplaats voor vee en als ontmoetingsplek voor de gemeenschap. De brinken zijn tot op de dag van vandaag beeldbepalend voor het dorpsgezicht.

Een van de oudste en bekendste tradities is de Zuidlaardermarkt, die volgens historische bronnen al sinds de 13e eeuw wordt gehouden. Deze jaarmarkt, die plaatsvindt op de derde dinsdag van oktober, begon als een belangrijke paarden- en veehandel en is uitgegroeid tot een van de grootste en bekendste markten van Nederland. Ter gelegenheid van het 800-jarig bestaan werd in het dorp een standbeeld geplaatst dat herinnert aan deze lange traditie.

Een ander historisch hoogtepunt is Huize Laarwoud, een voormalige havezate die in zijn huidige vorm deels stamt uit circa 1750. Het omgracht landhuis met zijn symmetrische vleugels is een fraai voorbeeld van Drentse landadelarchitectuur. Tegenwoordig doet het dienst als gemeentehuis en is het alleen tijdens speciale gelegenheden, zoals Open Monumentendag, voor publiek toegankelijk.

Toeristische wetenswaardigheden

Zuidlaren is een veelzijdige bestemming waar natuur, cultuur en historie samenkomen. Het dorp is een uitstekend startpunt voor tochten door het Nationaal Park Drentsche Aa, een beschermd beekdallandschap met kronkelende beken, bloemrijke hooilanden en eeuwenoude boerderijen.

Lokale tips en weetjes:

  1. Zuidlaardermeer: Op slechts enkele kilometers van het centrum ligt het Zuidlaardermeer, een paradijs voor zeilers, kanoërs en natuurliefhebbers. Er zijn meerdere strandjes en jachthavens, en in de winter wordt er bij voldoende vorst geschaatst. Startpunt voor wandelingen: Meerweg 58, 9606 PP Kropswolde. Google Maps-link
  2. Beeld van Berend Botje: In het centrum staat een standbeeld van Berend Botje, een figuur uit een bekend kinderliedje dat zijn oorsprong vindt in Zuidlaren. Het beeld is een geliefde fotoplek voor bezoekers.
  3. Kunst in de openbare ruimte: Verspreid door het dorp vind je diverse kunstwerken, waaronder moderne sculpturen op de brinken en kunstzinnige zitbanken. Een wandelroute langs deze werken is verkrijgbaar bij de VVV.
  4. Zuidlaarderbos: Ten zuiden van het dorp ligt het Zuidlaarderbos, een gevarieerd bosgebied met wandel- en ruiterpaden. In het voorjaar bloeien hier bosanemonen en in de herfst is het een populaire plek voor paddenstoelenliefhebbers.
  5. Evenementen: Naast de Zuidlaardermarkt organiseert het dorp jaarlijks een Brinkfair in de zomer, met streekproducten, muziek en kinderactiviteiten.

Bezienswaardigheden:

  • Huize Laarwoud: Adres: Laarwoudlaan 1, 9471 PA Zuidlaren. Alleen geopend tijdens Open Monumentendag. Google Maps-link
  • Zuidlaardermarkt: Jaarlijks op de derde dinsdag in oktober. Toegang gratis.
  • Nationaal Park Drentsche Aa: Bezoekerscentrum in Anloo: Spiekersteeg 2, 9467 PH Anloo. Openingstijden: di–zo 10:00–17:00. Entree gratis. Google Maps-link
  • Zuidlaardermeergebied: Natuurgebied met wandelroutes, vogelkijkhutten en watersportfaciliteiten.

Praktische informatie:

  • Parkeren: Gratis parkeergelegenheid bij het centrum en bij de brinken. Tijdens evenementen zoals de Zuidlaardermarkt worden extra parkeerterreinen ingericht aan de rand van het dorp, met pendelbussen naar het centrum.
  • Openbaar vervoer: Buslijnen verbinden Zuidlaren met Groningen, Assen en Veendam. Haltes bevinden zich in het centrum en bij de hoofdwegen.
  • Toegankelijkheid: De meeste voorzieningen in het dorp zijn rolstoeltoegankelijk. In natuurgebieden zijn enkele paden verhard.

Gemeenten en streken

Zuidlaren maakt deel uit van de gemeente Tynaarlo, die bestaat uit de volgende plaatsen:

De gemeente ligt in de streek Drenthe en grenst aan de provincie Groningen. Het landschap wordt gekenmerkt door esdorpen, beekdalen, bossen en meren. De regio is rijk aan archeologische vindplaatsen, zoals hunebedden, en biedt een uitgebreid netwerk van fiets- en wandelroutes.

Bronnen

Plaats een reactie