Plaatsen > Haaksbergen

De gemeente Haaksbergen ligt in de provincie Overijssel. Inwoneraantal: 24.261; Oppervlakte: 105,55 km²; Wateroppervlakte: 0,27 km².

De gemeente Haaksbergen kent de volgende woonkernen:

• Buurse, 
• Haaksbergen, 
• Sint Isidorushoeve

De eerste mensen vestigden zich op de vruchtbare hooggelegen grond langs de Buurserbeek. Er zijn bewijzen van een nederzetting 800 jaar vóór Christus bij het kerkdorp Buurse, de hoogst gelegen plek in de gemeente. (Haaksbergen helt van oost naar west van ca. 35 à 40 m naar ca. 15 à 20 m boven NAP).
Op de plek van het huidige Marktplein lag omstreeks 800 na Christus een landbouw- nederzetting. Deze nederzetting, het begin van het dorp Haaksbergen, lag toen nog aan de Buurserbeek. Op deze plek zijn de resten van een houten kerkje uit het jaar 1000 na Christus gevonden, de voorloper van de huidige

Pancratiuskerk.
Het eerste schriftelijke bewijs van het bestaan van Haaksbergen vinden we in het goederenregister van de graaf Hendrik van Dale uit 1188, die ook Diepenheim en Ahaus in bezit had. Hierin wordt gesproken over de ‘parochie Hockesberghe’. Met dit als officieel beginpunt vierde Haaksbergen in 1988 het 800-jarig bestaan.

De marken (van 1300-1850)
Rond 1300 onstonden de marken, aanvankelijk alleen gericht op het door de boeren gezamenlijk beheren en gebruiken van de woeste gronden maar gaandeweg meer zaken regelend. Onder leiding van de markerichter namen de markegenoten samen beslissingen over het aantal dieren dat men mocht houden, over het verzamelen van plaggen en hout, over het onderhoud van wegen en sloten, het planten van bomen enzovoort.
Het gericht Haaksbergen (de huidige gemeente) kende de marken Brammelo, Langelo, Eppenzolder/Stepelo, Holthuizen, Boekelo, Haaksbergen/Honesch. Halverwege de 19e eeuw hielden de marken op te bestaan. Ze leven nog voort in de benamingen van buurtschappen en het wapen van de gemeente.

De Buurserbeek
De Buurserbeek ontspringt in het Duitse grensgebied (ten zuiden van Ahaus). Tot ongeveer 1400 liep de Buurserbeek door het dorp Haaksbergen. Rond die tijd werd de beek verlegd en ten zuiden van het dorp verbonden met de Schipbeek waardoor een goede verbinding met de IJssel ontstond en de Hanzesteden Deventer, Kampen, Zwolle en Zutphen. Vanaf de 15e eeuw was de beek belangrijk voor de handel en het transport o.m. van hout voor de schepen van de Oost-Indische Compagnie.

De textieltijd
Eind 18e eeuw, begin 19e eeuw ontstonden de grote textielfabrieken, die jarenlang een stempel op de gemeenschap hebben gedrukt. Het begon met thuisweven en spinnen bij de boeren, met het bleken van het linnen en met de handel daarin. Totdat in 1835 een handspinnerij en even later (1862) een fabrieksweverij in Haaksbergen van start ging.
Dat was bij ons het begin van de textielindustrie. In Haaksbergen was de fabriek van D. Jordaan & Zonen een begrip en jarenlang de grootste werkgever van het dorp. In de hoogtijdagen werkte hier 80% van de beroepsbevolking. De Haaksbergse Harmonie en het park Scholtenhagen hebben we rechtstreeks aan de textieltijd te danken.
De textielsector stortte vanaf 1970 in.

Jongste tijd
Het Haaksbergen van nu vindt zijn vorm vooral vanaf ongeveer 1965. Vanaf dat moment wordt de gemeente als woongemeente ontdekt. Haaksbergen is korte tijd zelfs de snelst groeiende gemeente in Twente. De voorzieningen groeien vervolgens navenant. De tik in de textielsector vangen we op dankzij het feit dat we gelukkig ook meer dan textiel in huis hebben: bedrijven die het goed gaat.