Laatste update 23/09/2025 door Redactie
In het noorden van Nederland, in de gelijknamige provincie Groningen, ligt de bruisende stad Groningen. Deze stedelijke kern vormt het hart van de regio Ommelanden, met omliggende dorpen als Haren, Ten Boer, Sauwerd, Noordlaren en Glimmen. De stad ligt op de noordelijke uitloper van de Hondsrug, tussen het Reitdiep en het Winschoterdiep, en is daarmee een natuurlijke schakel tussen het Drentse zand en het Groningse kleilandschap. Dankzij de combinatie van historische infrastructuur, academische instellingen en een rijk cultureel leven is Groningen een veelzijdige bestemming voor bezoekers die op zoek zijn naar erfgoed, natuur en stedelijke energie.
Verklaring van de naam Groningen
De naam Groningen is vermoedelijk afgeleid van het Oudfriese “Gruninge”, wat zou verwijzen naar een nederzetting in groene, vruchtbare gronden. In middeleeuwse bronnen komt de naam voor in varianten als “Groenige” en “Gruninge”, waarbij “groen” duidt op het landschap en “-inge” op een woonplaats. De ligging aan de rand van het hogere zandgebied en de lagergelegen kleipolders maakte het gebied aantrekkelijk voor vroege bewoning en landbouw.
Geschiedenis
Rond het jaar 800 ontstond op een strategische plek een houten kerk, waarmee de eerste contouren van Groningen als nederzetting zichtbaar werden. Dankzij de ligging aan de samenvloeiing van de Drentse Aa en de Hunze, die samen het Reitdiep vormden, ontwikkelde Groningen zich tot een belangrijke handelsplaats. In de 14e eeuw kreeg de stad marktrechten en het stapelrecht, wat haar positie als regionaal centrum versterkte.
In de 15e en 16e eeuw kende Groningen een periode van economische bloei, maar ook van politieke spanningen met omliggende dorpen en steden. De stad voerde een eigen koers binnen het Hanzeverbond en had regelmatig conflicten met de Ommelander boeren. Tijdens de Gouden Eeuw profiteerde Groningen van de scheepvaart en de verbindingen met de Eems en de Waddenzee, wat leidde tot uitbreiding van de haven en stadswallen.
In de 19e en 20e eeuw onderging Groningen een transformatie tot moderne stad. De aanleg van spoorlijnen, nieuwe wijken en industrieterreinen zorgde voor groei. De oprichting van de Rijksuniversiteit Groningen en het latere UMCG gaf de stad een academisch profiel. Vandaag de dag is Groningen een jonge, internationale stad met een mix van erfgoed, innovatie en cultuur.
Toeristische wetenswaardigheden Groningen
Groningen biedt een breed scala aan bezienswaardigheden, van monumentale kerken tot moderne musea en levendige markten. De compacte binnenstad maakt het mogelijk om veel te voet te verkennen.
Historische gebouwen en monumenten
- Martinikerk
Gotisch bouwwerk met muurschilderingen en een van de grootste barokorgels van Noord-Europa.
Adres: Martinikerkhof 3, 9712 JG Groningen
Google Maps: Martinikerk op Google Maps - Martinitoren
97 meter hoog, met uitzicht over stad en Ommelanden.
Adres: Martinikerkhof 1, 9712 JG Groningen
Google Maps: Martinitoren op Google Maps - Goudkantoor
17e-eeuws pand aan het Waagplein, nu horecalocatie.
Adres: Waagplein 1, 9712 JZ Groningen
Google Maps: Goudkantoor op Google Maps
Musea en cultuur
- Groninger Museum
Architectonisch icoon met tentoonstellingen over kunst, design en lokale geschiedenis.
Adres: Museumeiland 1, 9711 ME Groningen
Google Maps: Groninger Museum op Google Maps - Noorderzon Festival
Jaarlijks in augustus in het Noorderplantsoen, met theater, muziek en literatuur. Volgende editie: 13–23 augustus 2026. - Universiteitsmuseum
Wetenschappelijke collecties van de Rijksuniversiteit Groningen, met aandacht voor biologie, geneeskunde en techniek.
Markten en streekproducten
- Weekmarkt op Vismarkt en Grote Markt
Elke dinsdag, vrijdag en zaterdag van 9:00 tot 17:00 uur
Locatie: Vismarkt en Grote Markt, Groningen - Ommelander Markt
Elke tweede zaterdag van de maand, van 10:00 tot 16:00 uur op het Harmonieplein
Natuur en recreatie
- Stadspark Groningen
Groot park met wandelpaden, evenementenlocaties en picknickplekken. - Reitdieproute naar Zoutkamp
Fietsroute langs het Reitdiep via Garnwerd en Aduarderzijl, met uitzicht op wierden, boerderijen en waterlopen. - Vaartochten
Rondvaarten over de grachten en diepen van Groningen, met vertrek vanaf de Praediniussingel.
Lokale weetjes
- Het beeld Peerd van Ome Loeks op het Stationsplein verwijst naar een Gronings volksliedje en is een geliefde ontmoetingsplek.
- De Hortusbuurt staat bekend om zijn historische tuinen en hofjes, waarvan enkele tijdens Open Monumentendag toegankelijk zijn.
- De Prinsentuin, een renaissancetuin achter het Prinsenhof, is vrij toegankelijk en biedt zicht op de stadsmuren.
Stadswandeling
Een stadswandeling door Groningen voert langs de Martinikerk, het Goudkantoor, de Vismarkt, het Academiegebouw, de Prinsentuin en het Noorderplantsoen. De route is circa 4 kilometer lang en goed te combineren met een bezoek aan het museumkwartier.
Bronnen
- Gemeente Groningen
Gebruikt voor informatie over markten, monumenten, stadswandelingen en bereikbaarheid. - Groninger Museum
Gebruikt voor bezoekersinformatie, tentoonstellingen en openingstijden. - Groninger Kerken
Gebruikt voor historische en bouwkundige informatie over kerken en torens, inclusief de Martinikerk. - Noorderzon Festival
Gebruikt voor informatie over data, programmering en locatie van het festival. - Visit Groningen
Gebruikt voor informatie over het beeld Peerd van Ome Loeks, stadsiconen en recreatie. - Open Monumentendag Groningen
Gebruikt voor informatie over toegankelijke monumenten en hofjes in de Hortusbuurt. - Groninger Landschap
Gebruikt voor informatie over natuurgebieden, fietsroutes en erfgoed in het Reitdiepgebied. - Universiteitsmuseum Groningen
Gebruikt voor informatie over wetenschappelijke collecties en tentoonstellingen.