Aalten, Gelderland

Laatste update 02/09/2025 door Redactie

Aalten ligt in de provincie Gelderland, in het oostelijke deel van de Achterhoek, direct tegen de Duitse grens. De gemeente beslaat circa 83 km² en wordt gekenmerkt door een afwisselend coulisselandschap met akkers, weilanden, bossen en beekdalen.

Naam en herkomst

De naam Aalten is waarschijnlijk afgeleid van “Alethnin” of “Aladon”, zoals de parochie in historische bronnen werd genoemd. Mogelijk is de herkomst verbonden aan een persoonsnaam of een oud woord voor woonplaats. De ligging op vruchtbare gronden maakte het gebied geschikt voor vroege bewoning.

Geschiedenis

De oorsprong van Aalten gaat terug tot de tweede helft van de 8e eeuw, toen Karel de Grote de Saksische stammen in deze regio onderwierp. Lokale gemeenschappen moesten een hoofdhof leveren voor de stichting van een kerk. Waarschijnlijk werd de eerste kerk van Aalten toen gebouwd op gronden van de Ahof, het huidige De Pol. De parochie omvatte aanvankelijk ook Bredevoort en Dinxperlo, en werd voor het eerst vermeld in 1152.

Op 1 januari 2005 fuseerden de gemeenten Aalten en Dinxperlo. De huidige gemeente bestaat uit de kernen Aalten, Dinxperlo en vestingstadje Bredevoort, plus de buurtschappen Barlo, Dale, De Heurne, Haart, Heurne, ’t Klooster, Lintelo en IJzerlo. Het gebied heeft een rijke historie van landbouw, grenshandel en ambacht.

Toeristische wetenswaardigheden

Historisch centrum

Het Marktplein van Aalten met het stadhuis, de Nederlands Hervormde Helenakerk en Museum Frerikshuus vormt een beschermd dorpsgezicht. De laatgotische kerk kent bouwdelen uit de 15e eeuw, met een 12e-eeuwse toren en unieke fresco’s in het gewelf.
Tip: Beklim tijdens open dagen de toren voor een uitzicht over het coulisselandschap.

Musea

  • Museum Frerikshuus: toont oude gebruiksvoorwerpen, streekdrachten, munten en historische afbeeldingen.
  • Freriksschure: een oude Saksische boerderij met houten voorgevel.
  • Markt 12 Museum: vertelt persoonlijke verhalen uit de Tweede Wereldoorlog, met aandacht voor onderduik en verzet.
  • Aaltense Oorlogs- en Verzetscollectie: bijzondere verzameling documenten, uniformen en foto’s; bezoek op afspraak.
    Tip: Combineer een bezoek aan het Markt 12 Museum met een stadswandeling langs historische panden.

Landgoederen en natuur

  • ’t Goor (440 ha): voormalig veengebied met rijke flora en fauna.
  • Watertorengebied (260 ha): glooiende akkers en bosjes; vanaf de watertoren is er weids uitzicht.
  • De Wolboom (150 ha): langs de Romienendiek, een route met Romeinse oorsprong.
  • Hollenberg (90 ha), ’t Klooster (50 ha), De Beestman (30 ha) en ’t Loohuis (21 ha).
    Tip: Volg vanaf het centrum een fietslus langs ’t Goor, de watertoren en de Romienendiek; ideaal in het voorjaar wanneer het groen opkomt.

Ambacht en beleving

  • De Welpshof: historische geitenkaasboerderij waar in het toeristenseizoen op woensdagmiddagen rondleidingen plaatsvinden.
    Tip: Proef de huisgemaakte kazen en neem een wandelroutekaart mee; diverse paden lopen direct langs de boerderij.

Vestingstadje Bredevoort

Historisch boekendorp met middeleeuwse structuur en vestingwallen.
Tip: Bezoek in de zomer de Boekenmarkt en wandel over de stadswallen voor zicht op de oude grachten.

Grensplaats Dinxperlo

Bekend door de unieke ligging direct aan de Duits-Nederlandse grens, met de straat Heelweg in Nederland en Hellweg in Duitsland.
Tip: Bezoek het Grenslandmuseum voor de geschiedenis van het grensleven.

Fietsen en wandelen

Aalten ligt in een netwerk van knooppuntroutes en LAW’s, waaronder het streekpad in de Achterhoek.
Tip: Gebruik het station Aalten als startpunt voor een fietsroute naar de Duitse grens en terug via Bredevoort.

Bronnen

Plaats een reactie