Laatste update 23/09/2025 door Redactie
In het oosten van de provincie Gelderland, midden in de regio Achterhoek, ligt de uitgestrekte gemeente Berkelland. Deze gemeente grenst aan onder andere Haaksbergen, Lochem, Winterswijk, Doetinchem en Rijssen-Holten, en omvat een groot aantal dorpen en buurtschappen. Tot de gemeente behoren onder meer Borculo, Eibergen, Neede, Ruurlo, Beltrum, Geesteren, Gelselaar, Haarlo, Rekken, Noordijk, Rietmolen, Avest, Hupsel, Lochuizen, Mallem, Holterhoek, Brinkmanshoek, De Bruil, De Haar, Achterveld, Broeke, Lintvelde, Loo, Heurne, Hoonte, Noordijkerveld, Olden Eibergen en Veldhoek. Het landschap wordt gekenmerkt door coulisselandschap, beekdalen, bossen en agrarische percelen, met de rivier de Berkel als verbindend element.
Verklaring van de naam
De naam Berkelland is een samenstelling van de rivier de Berkel en het woord ‘land’, waarmee het gebied rondom deze rivier wordt aangeduid. De Berkel stroomt van het Duitse Billerbeck via Eibergen en Borculo naar Lochem, en vormt een belangrijk landschappelijk en historisch element in de regio. De toevoeging ‘land’ verwijst naar het grondgebied dat door de rivier wordt doorsneden en gevoed. De naam werd gekozen bij de gemeentelijke herindeling in 2005, toen de voormalige gemeenten Borculo, Eibergen, Neede en Ruurlo werden samengevoegd.
Geschiedenis
De regio die nu Berkelland vormt, kent een rijke geschiedenis die teruggaat tot de vroege middeleeuwen. Dorpen als Borculo en Eibergen ontwikkelden zich langs de oevers van de Berkel, die diende als handelsroute en waterbron. In Borculo stond al in de 12e eeuw een kasteel, dat later uitgroeide tot een belangrijk bestuurlijk centrum. De stad kreeg in 1375 stadsrechten en ontwikkelde zich tot een regionaal knooppunt.
In Ruurlo bevindt zich het monumentale Kasteel Ruurlo, dat eeuwenlang diende als residentie van de familie Van Heeckeren. Het kasteel is tegenwoordig in gebruik als museumlocatie en vormt een van de culturele hoogtepunten van de gemeente. Ook Neede heeft een lange geschiedenis, met sporen van bewoning die teruggaan tot de prehistorie. De dorpen in de omgeving zijn ontstaan uit agrarische nederzettingen, vaak gelegen op zandruggen en langs beeklopen.
De gemeentelijke herindeling van 2005 bracht de vier voormalige gemeenten samen onder de naam Berkelland, met als doel bestuurlijke efficiëntie en regionale samenwerking. Sindsdien is de gemeente uitgegroeid tot een veelzijdige woon- en recreatieomgeving met aandacht voor erfgoed, natuur en leefbaarheid.
Toeristische wetenswaardigheden
Berkelland biedt een breed scala aan toeristische mogelijkheden, van cultuurhistorie tot natuurbeleving. Een van de bekendste attracties is het Kasteel Ruurlo, dat onderdeel is van Museum MORE en een collectie toont van realistische kunst, waaronder werken van Carel Willink.
Praktische informatie Kasteel Ruurlo
Adres: Vordenseweg 2, 7261 LZ Ruurlo
Openingstijden: dinsdag t/m zondag van 11:00 tot 17:00 uur
Entreeprijs: €15 voor volwassenen, €7,50 voor kinderen
Parkeren: gratis parkeerterrein bij het kasteel
Openbaar vervoer: bereikbaar via station Ruurlo, 15 minuten lopen
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Vordenseweg+2,+7261+LZ+Ruurlo,+Nederland
Een andere trekpleister is de Mallumse Molen bij Eibergen, een historische watermolen aan de Berkel die nog steeds in werking is. De molen is omgeven door een wandelgebied met houtwallen, beekjes en oude boerderijen. In de directe omgeving ligt ook het Muldershuis, een horecagelegenheid met terras aan het water.
Praktische informatie Mallumse Molen
Adres: Mallumse Molenweg 37, 7152 AV Eibergen
Openingstijden: zaterdagen en zondagen van 13:00 tot 17:00 uur (april t/m oktober)
Entreeprijs: gratis toegang
Parkeren: langs de Mallumse Molenweg
Openbaar vervoer: bushalte Eibergen Centrum, 20 minuten lopen
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Mallumse+Molenweg+37,+7152+AV+Eibergen,+Nederland
Voor natuurliefhebbers is het Wooldse Veen bij Rietmolen een aanrader. Dit hoogveengebied is onderdeel van Natura 2000 en biedt een uniek ecosysteem met zeldzame planten en vogels. Er zijn wandelroutes uitgezet en informatiepanelen geven uitleg over het ontstaan en beheer van het gebied.
Praktische informatie Wooldse Veen
Adres: Wooldseweg, 7156 NB Rietmolen
Openingstijden: vrij toegankelijk
Entreeprijs: gratis
Parkeren: kleine parkeerplaats aan de Wooldseweg
Openbaar vervoer: beperkt bereikbaar, bushalte Rietmolen, 25 minuten lopen
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Wooldseweg,+7156+NB+Rietmolen,+Nederland
Lokale tips en weetjes:
- In Neede vindt jaarlijks het Nationaal Kampioenschap Jam maken plaats, een evenement dat lokale traditie en ambacht viert.
- Borculo herbergt het Kristalmuseum, met een uitgebreide collectie mineralen, fossielen en edelstenen.
- Langs de Berkel loopt de Berkelpad, een langeafstandswandelroute van circa 80 kilometer die het rivierenlandschap verbindt tussen Billerbeck en Zutphen.
Voor fietsers zijn er diverse knooppuntroutes beschikbaar, waaronder de Achterhoekse Boerderijenroute en de Kastelenroute Ruurlo–Vorden. In de zomermaanden worden in dorpen als Beltrum en Geesteren streekmarkten en openluchtconcerten georganiseerd. Culinaire adressen zijn onder meer Restaurant De Naober in Borculo, De Olde Mölle in Neede en De Tuinkamer in Ruurlo, waar streekproducten en seizoensgerechten op het menu staan.
Berkelland is goed bereikbaar via de N18 en N315, met treinverbindingen via stations Ruurlo en Lichtenvoorde-Groenlo. Streekbussen verbinden de dorpen met steden als Doetinchem, Enschede en Zutphen. Fietsverhuur is mogelijk in Borculo, Eibergen en Ruurlo, en het gebied is aangesloten op het wandelnetwerk van de Achterhoek.
Bronnen
- Gemeente Berkelland – Gemeentelijke indeling, dorpenlijst, oppervlaktegegevens en bereikbaarheid
- Museum MORE – Openingstijden, entreeprijzen en collectie-informatie van Kasteel Ruurlo
- Stichting Mallumse Molen – Historie, openingstijden en activiteiten bij de Mallumse Molen en het Muldershuis
- Natura 2000 Nederland – Ecologische informatie en beschermingsstatus van het Wooldse Veen
- Kristalmuseum Borculo – Collectie, openingstijden en educatieve programma’s van het Kristalmuseum
- Berkelpad Wandelroute – Routebeschrijving en achtergrondinformatie over het Berkelpad
- Visit Achterhoek – Fiets- en wandelroutes, evenementen zoals het Jamkampioenschap Neede, culinaire adressen en streekinformatie
- Arriva Nederland – Buslijnen, treinverbindingen en bereikbaarheid van Berkelland en omliggende dorpen