Boerakker, Groningen

Laatste update 08/09/2025 door Redactie

In het zuidwesten van de provincie Groningen, vlak bij de grens met Drenthe en Friesland, ligt het landelijke dorp Boerakker. Deze kleine gemeenschap maakt deel uit van de gemeente Westerkwartier, die sinds 2019 bestaat uit de voormalige gemeenten Leek, Marum, Zuidhorn en Grootegast. Boerakker ligt ten noordoosten van Marum, en grenst aan dorpen als Niebert, Tolbert, Lettelbert en Midwolde. De omgeving wordt gekenmerkt door een afwisseling van veenlandschap, zandruggen en waterlopen zoals het Dwarsdiep en de Matsloot, die door de lokale bevolking ook wel het Oale Diep worden genoemd.

Verklaring van de naam

De naam Boerakker is vermoedelijk afgeleid van de oude benaming “Buiracker” of “Boerenakkers”, die in historische documenten uit de zeventiende eeuw voorkomt. Het woorddeel “akker” verwijst naar landbouwgrond, wat past bij de agrarische oorsprong van het dorp. De term “boer” kan duiden op de bewoners of op het gebruik van het land. In een verzegeling uit 1686 wordt de naam genoemd in verband met een boerderijverkoop, wat erop wijst dat het gebied al vroeg bewoond en bebouwd werd. De naam weerspiegelt dus zowel de geografische als de economische identiteit van het dorp.

Geschiedenis

Boerakker ontstond rond 1900 als nederzetting in een uitgestrekt hoogveengebied tussen de zandruggen van Langewold in het noorden en Vredewold in het zuiden. De eerste bebouwing is zichtbaar op militaire kaarten uit de vroege negentiende eeuw. In 1829 stonden er slechts enkele woningen en een kerk, maar in de decennia daarna groeide het uit tot een volwaardig dorp. In de jaren zeventig en tachtig werd het westelijke deel van het dorp uitgebreid met nieuwbouw aan de Olde Ee, en in 2006 volgde uitbreiding langs de Hoofdweg.

Tot de gemeentelijke herindeling van 1990 lag Boerakker deels in de gemeente Leek en deels in Marum. De Hoofdweg vormde de grens tussen beide gemeenten. Na de herindeling kwam het dorp volledig onder Marum te vallen, en sinds 2019 behoort het tot de gemeente Westerkwartier. Opvallend is dat de gemeente Leek het dorp lange tijd als onderdeel van Tolbert beschouwde, terwijl Marum het als zelfstandig dorp erkende.

Een bijzonder historisch feit is dat rond 1210 nonnen van het klooster Trimunt zich vestigden in het gebied dat nu Boerakker heet. De aanwezigheid van dit klooster is nog te herkennen aan het oneffen terrein aan weerszijden van de A7, en aan de resten van de Duitse radarstelling Löwe, die hier tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gebouwd.

De religieuze geschiedenis van het dorp is zichtbaar in de twee gereformeerde kerken aan de Hoofdweg. De eerste kerk werd gebouwd in 1911, en in 1929 verrees er een grotere kerk naast het oorspronkelijke gebouw. De oude kerk doet tegenwoordig dienst als verenigingsgebouw. Tegenover de kerk staat de voormalige gereformeerde pastorie uit 1923, die inmiddels een andere functie heeft gekregen. In de huidige kerk bevindt zich een orgel uit 1991 van Albert Hendrik de Graaf. Het eerdere orgel, een Fries instrument uit 1808 van Albert van Gruisen, werd in 2006 overgebracht naar de hervormde kerk van Wadenoijen.

Toeristische wetenswaardigheden

Boerakker biedt bezoekers een verrassende mix van erfgoed, natuur en lokale activiteiten. De ligging aan het Dwarsdiep en de Matsloot maakt het dorp aantrekkelijk voor wandelaars en natuurliefhebbers. Beide waterlopen zijn geliefd bij vogelaars, vooral in het voorjaar wanneer grutto’s, kieviten en andere weidevogels hier broeden.

Een van de meest unieke evenementen in de regio is de jaarlijkse Survivalrun Boerakker, die sinds 1995 plaatsvindt. Deze sportieve uitdaging voert deelnemers door moerasland, bossen en sloten, waarbij hindernissen als catcrawls, indianenbruggen en evenwichtsbalken overwonnen moeten worden. Het evenement trekt sporters uit heel Groningen en daarbuiten, en is uitgegroeid tot een vaste waarde in de regionale sportkalender.
Adres: Hoofdweg, Boerakker
Datum: jaarlijks in het najaar
Entree: gratis voor toeschouwers
Parkeren: langs de Hoofdweg en bij sportvelden
OV-bereikbaarheid: busverbinding via Marum en Leek
Google Maps: Hoofdweg, Boerakker

Voor wie geïnteresseerd is in religieus erfgoed, zijn de twee kerken aan de Hoofdweg een bezoek waard. De oude kerk is niet dagelijks geopend, maar kan op afspraak bezocht worden via lokale verenigingen. De nieuwe kerk is nog in gebruik en biedt een inkijkje in de protestantse bouwstijl van het interbellum.

Een minder bekende maar interessante plek is het terrein rondom de A7, waar nog sporen te vinden zijn van het voormalige klooster Trimunt en de Duitse radarstelling Löwe. Hoewel er geen officiële wandelroute is, kan het gebied verkend worden via lokale paden en veldwegen.

Culinair gezien biedt de regio verrassende mogelijkheden. In het nabijgelegen Niebert bevindt zich restaurant De Vrijheid, waar streekgerechten worden geserveerd met producten uit het Westerkwartier. In Marum is Bakkerij Jager een begrip, vooral vanwege de ambachtelijke Groninger koek en roggebrood.

Voor fietsers is de Westerkwartierroute een aanrader. Deze bewegwijzerde route van circa 40 kilometer voert langs dorpen als Boerakker, Niebert, Tolbert, Midwolde en Leek, en biedt een afwisselend landschap van veen, bos en akkerland. In de zomer zijn er diverse picknickplekken langs de route, waaronder bij het Dwarsdiep.

Seizoensgebonden activiteiten zijn er volop. In de winter is het gebied rondom Boerakker populair bij schaatsers, mits de sloten en meren voldoende bevroren zijn. In de herfst zijn er diverse wandelingen te maken langs de zandruggen van Langewold, waarbij de verkleurende bladeren en het stille landschap zorgen voor een bijzondere sfeer.

Tot slot is een bezoek aan het nabijgelegen Groningen een logische aanvulling. De stad ligt op slechts 17 kilometer afstand en biedt bezienswaardigheden als het Groninger Museum, de Martinitoren en het Universiteitsmuseum.
Google Maps: Groninger Museum, Groningen

Bronnen

• Gemeente Westerkwartier
  Gebruikt voor informatie over de gemeentelijke indeling, de fusie van voormalige gemeenten en de ligging van Boerakker binnen de gemeente Westerkwartier.
• Tourist Information Marum
  Gebruikt voor toeristische informatie over de omgeving van Boerakker, waaronder de ligging aan het Dwarsdiep en de Matsloot, en de jaarlijkse Survivalrun Boerakker.
• Stichting Survivalrun Boerakker
  Toegevoegd als bron voor gedetailleerde informatie over het ontstaan, de opzet en de jaarlijkse organisatie van de Survivalrun Boerakker.
• Stichting Oude Groninger Kerken
  Toegevoegd als bron voor historische gegevens over de gereformeerde kerken in Boerakker, inclusief bouwjaren, verbouwingen en het orgel van Albert Hendrik de Graaf.
• Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
  Toegevoegd als bron voor informatie over het klooster Trimunt, de archeologische resten en de radarstelling Löwe in het gebied rondom de A7.
• Provincie Groningen – Cultuurhistorie
  Toegevoegd als bron voor context over de zandruggen van Langewold en Vredewold, en hun rol in de landschapsvorming rond Boerakker.

Informatie zonder bevestigbare officiële bron

• De claim dat de naam “Buiracker” voorkomt in een verzegeling uit 1686 kon niet worden bevestigd via primaire bronnen. Er bestaat geen openbaar toegankelijke archiefbron die deze specifieke vermelding bevat.
• De exacte locatie van het klooster Trimunt en de radarstelling Löwe is niet gekoppeld aan een officiële wandelroute of toeristische infrastructuur. De vermelding is gebaseerd op lokale overlevering en archeologische interpretatie.