Plaatsen > Goedereede

Goedereede is een gemeente in de provincie Zuid Holland op het eiland Goeree Overflakkee. Het inwoneraantal is 11.593, de oppervlakte: 153,84 km² en er behoord 37,25 km² water tot de gemeente.

De gemeente omvat de woonkernen Goedereede, Havenhoofd, Oostdijk, Ouddorp en Stellendam

Stad Goedereede
Vlakbij de Ouddorp ligt het stadje Goedereede. Dit historisch, monumentaal beschermde stadsgezicht boeit door zijn stedenschoon. 

Goedereede is een fijne plek, dat blijkt wel uit de naam – goede reede is ‘veilige ankerplaats’ en die reputatie leverde het stadje tot in de 15de eeuw veel handel en welvaart op.

Al in geschriften uit de derde eeuw komt men aanwijzingen over Goedereede tegen. Het eiland is ontstaan doordat er in de zeearmen aanslibbingen ontstonden. Stukken land werden bedijkt en ingepolderd. Elke landaanwinning moest tegen water en storm verdedigd worden. Goeree heeft al heel wat verwoestende rampen over zich heen zien trekken: in 1421, 1530, 1570, 1618, 1682 en 1953. Sinds de derde eeuw leeft de bevolking van visvangst, schapenteelt en landbouw.

Het stadje Goedereede heeft een rijke geschiedenis. Dat zie je nog aan de fraaie patriciërswoningen langs de haven. En die kolossale toren met carillons ooit ook dienst doend als vuurbaken die zal ook wat dukaten hebben gekost.

Omstreeks de derde eeuw zou doorophoging en aanslibbing het eiland Westvoorne zijn ontstaan. Inde middeleeuwen nam door de gunstige ligging van het eiland en de uitgebreidere scheepvaart de bedrijvigheid op en rond het eiland toe. Steeds meer vissers, boeren en kooplieden vestigden zich op Westvoorne. Deze nederzetting kreeg de naam van Goede Reede (“veilige haven” of Goer-ee: ruw, woest eiland”). Deze nederzetting kreeg in 1312 stadsrechten en privileges van de heer Gereart van Voorne. Een belangrijk recht werd verkregen in 1331, namelijk het recht van vrije weekmarkt. Dit hield in dat de handel in een bepaalde streek naar een bepaalde centrum werd getrokken. Het handelsverkeer kwam op gang en rond het jaar 1477 kunnen we spreken van een grote bloei.

Het ging Goedereede niet altijd voor de wind. Water, storm en wind teisterden het eiland onder meer in de jaren 1421, 1530, 1570 (zgn. Allerheiligenvloed), 1618 en 1682.

In 1418 werd de stad geteisterd door krijgsvolk van Jan van Beijeren en door brandstichting en plundering ernstig geschonden. In 1490 moest men zich weren tegen de Zevenbergers en in 1490 sloeg de stad een aanval af van de Hoeksen onder Jan van Brederode.

In 1482 werd de stad grotendeels in de as gelegd, doordat een vrouw in de Catharinastraat hete as had uitgegoten. Ook nu werd de stad herbouwd.

Rond 1545 telde Goedereede 160 huizen binnen de stadsgrachten.

De grootheid van Goedereede ging verloren door de vele aanslibbingen. De haven moest steeds worden verlegd, de kooplui trokken weg, de handel en visserij verliepen en Goedereede, werd na het bedijken van de omliggende polders, een landbouwdorp. Steeds meer raakte Goedereede in verval. De stadsmuren werden niet meer onderhouden en werden tenslotte gesloopt.

Bezienswaardigheden

Wandel eens langs de pittoreske haven met aan weerszijden de patriciërswoningen, de markt, het oude raadhuis en de statige ‘dom’ met zijn carillon, dat om het kwartier zijn zilveren klanken over Goedereede uitstrooit.

De toren
Met de bouw van deze monumentale toren is in 1467 begonnen. In 1512 was hij klaar. In 1894-1895 werden de westelijke steunberen gesloopt en vernieuwd. Tijdens de restauratie heeft dit gotische bouwwerk met zijn fijn versierde bogen en spitsen, een verarming ondergaan, doordat de westelijke steunberen werden gesloopt en niet in de oorspronkelijke staat werden vernieuwd. De toren, die 36,5 meter hoog is, is niet onderheid, maar rust op ruwe stukken steen, die ± 3,5 meter onder de grond liggen.

Vóór 1823 heeft op de toren een spits gestaan. Deze is verwijderd om de toren dienst te kunnen laten doen als vuurtoren. Van 1833 tot 1912 deed hij als zodanig ook dienst. In dat jaar werd de vuurtoren in Ouddorp namelijk in gebruik genomen.

In de toren hangen twee klokken en een carillon van 37 klokken. Dit carillon is aangebracht na de restauratie van 1973 – 1978. Bij deze restauratie, die is uitgevoerd door de Rijksgebouwendienst, is de toren terug gebracht in zijn oorspronkelijke staat. In de toren vindt u, naast het carillon, een museum.

De kerk
De oudste kerk was een parochiekerk, die gewijd was aan de Heilige Katherine. Deze stond aan de Catharinastraat. Deze kerk werd door de geweldige brand van 1482 verwoest en niet meer herbouwd.

Toen in 1453 de stad Goedereede de derde pastoorsplaats van Voorne werd is de hoofdkerkgebouwd welke gewijd was aan St. Elisabeth. Dit was een grote kerk met 14 altaren en 2 orgels. Langzamerhand raakte het gebouw in verval en werd een bouwval.

In 1708 werd daarom een begin gemaakt met de bouw van de huidige kerk. Naar mag worden aangenomen is deze gebouwd op de grondslagen van de oude kerk van 1453. Nog steeds is een stuk muur van de oude kerk aanwezig. Dit stuk muur bevindt zich in de zgn. “Oude school”.

Het oude magazijn
Dit gebouw aan de Nieuwstraat 25 dateert nog uit de tijd dat Goedereede een vesting was. Oorspronkelijk lag dit bij de Molenpoort. Het deed dienst voor de opslag van munitie.

Goedereede kent in het verleden naast de Molenpoort de volgende poorten: Catharina- of Hoofdpoort, de Mariapoort en de Doelpoort. De laatste afbraak vond plaats in 1904 toen de resten van de Catharina- of Hoofdpoort werden afgevoerd. Achter de woningen Groenmarkt 1 t/m 7 ziet men nog steeds fragmenten van de oude stadsmuur, terwijl op een aantal plaatsen de contouren van de poorten in het wegdek zijn aangegeven.

Markt 7
Dit is het raadhuis van de voormalige gemeente Goedereede. Het pand werd gebouwd in 1852 en is uitgevoerd in een neo-klassistische gevel met hoeklisenen. Het rechter gedeelte staat op de plaats van het Middeleeuwse raadhuis, dat ook werd verwoest bij de brand van 1482.

Markt 11
Dit pand in gotische stijl werd herbouwd na de stadsbrand van 1482. Het voorste gedeelte is rond 1545 vernieuwd. Door de jaren heen hebben verschillende restauraties plaatsgevonden, onder andere na een brand in 1961. Volgens overleveringen zou pastoor Adriaan Florisz, de latere Paus Adriaan VI, tijdens zijn bezoeken aan Goedereede hier hebben verbleven. Op de eerste verdieping bevindt zich nog de zgn. pausenkamer. Deze kamer is voorzien van een schouw met Gotische wangen, afkomstig uit Brussel.

Molen “De Windvang” uit 1791 dateert uit 1791 en is een bakstenen bovenkruier

De haven van Goedereede
In vroeger eeuwen gingen de schepen aan de zuid- en oostzijde van de stad voor anker. Via de Waterpoort konden de schepen de gegraven binnenhaven binnen komen. Zoals hiervoor al aangehaald moest de haven steeds worden verlegd in verband met aanslibbingen. Met behulp van bakens en tonnen werd geprobeerd de scheepvaart de weg te wijzen tussen de zandbanken, slikken en schorren.

In 1451 verkreeg de staat van Frank van Borsele, de man van Jacoba van Beijeren, het recht van de binnenkomende schepen baak- en tonnengeld te heffen. Hieruit konden dan de kosten bestreden worden. In de 16e eeuw vonden een groot aantal inpolderingen plaats en nam als gevolg daarvan de scheepvaart af.

De haven, zoals we die nu kennen, vervult alleen nog maar een functie als afwatering.

Na het herstel van de onafhankelijkheid in 1813 kwam het onderhoud bij het rijk. De haven was een getijhaven. Bij hoog tij kwam het water boven de havenkade en het kwam regelmatig voor dat omwonenden vloeiplanken en zandzakken moesten gebruik tegen het hoge water. Dat was in feite een oplossing die niet zonder risico’s was. In 1958 heeft men daarom besloten de haven met een zware dam aan het Havenhoofd af te sluiten. Daarmee kwam ook een einde aan de bedrijvigheid in en rond deze haven.

Natuurwandelgebied Kwade Hoek
Kwade Hoek is een schitterend natuurgebied, met jonge duintjes en velden vol zeekraal. De zee dringt er diep het land in, vormt slikken, gorzen en kronkelende kreken. Dit fraaie natuurmonument treed je binnen via een hek bij Oostdijk. Vandaar uit loopt er een wandelroute naar Goedereede.
Dwars door het waterwingebied loopt een grote kudde Charolais-runderen. Ze zorgen voor gevarieerde plantengroei, want op de plekken die de dieren kaal trappen ontkiemen kleine plantjes. Door de hoge waterstand vindt u er veel bijzondere planten.
Ook de fauna is hier rijk vertegenwoordigd. Zilverreigers en lepelaars, platbuiken en tangpantserjuffers zijn enkele van de vele zwevers en vliegers die graag neerstrijken in de Duinen van Goeree.
Eenmaal uit het graasgebied loopt de wandelroute in de duinen. Via zand- en graspaden voert ze door een duinvallei, volgt dan een fietspad naar de uitzichttoren in het westen en duikt bij paviljoen De Zeester – het keerpunt – het strand op. Eerst is het strand nog een ‘gewoon’ strand, maar dichter bij Kwade Hoek wordt het steeds meer bedekt met jonge duintjes
Dan komt u in de Kwade Hoek waar de route aan het meanderen slaat door een soppig duinlandschap. Diepe plassen tussen kniehoge helmpollen, niet altijd kun je uitwijken en kurkdroog overkomen in Havenhoofd is dan ook een kunst. Nog twee kilometer naar Goedereede. De schoenen zijn kleddernat. Kwade Hoek is een buitendijks gebied, het water komt overal. Doe laarzen aan!’

Vakantiehuizen en vakantie appartementen in Goedereede en omgeving.
In Goedereede en omgeving is tot in de kleinste plaats voor uw vakantie onderdak bij particulieren of in hotels te vinden. Overal in Goedereede en omgeving worden vakantiewoningen, hotels en appartementen aangeboden.

Door te klikken in het menu bovenaan de pagina op “Camping”, “Hotels” of “Vakantiehuizen” krijgt u alle informatie die u nodig heeft en kunt u eventueel rechtstreeks contact opnemen met de eigenaar.