Laatste update 05/10/2025 door Redactie
Aan de zuidrand van de stad Groningen ligt Haren, een groene woonplaats in het overgangsgebied tussen het Groningse kleilandschap en het Drentse zandgebied. De plaats ligt in de provincie Groningen en grenst aan het Paterswoldsemeer en het Zuidlaardermeer. In de directe omgeving liggen de dorpen Glimmen, Noordlaren, Onnen, Essen en deels Paterswolde, die samen met Haren een aantrekkelijk gebied vormen voor natuurliefhebbers, wandelaars en fietsers.
Verklaring van de naam Haren
De naam Haren is vermoedelijk afgeleid van het woord “haar”, dat duidt op een zandrug of verhoogde plek in het landschap. Deze benaming past bij de ligging van het dorp op de Hondsrug, een langgerekte zandrug die zich uitstrekt van Groningen tot Emmen. De naam weerspiegelt dus zowel de geografische kenmerken als de historische verbondenheid met het landschap.
Geschiedenis
Haren ontwikkelde zich in de negentiende eeuw tot een geliefde vestigingsplaats voor Groningse notabelen. De komst van de spoorlijn Groningen–Assen in 1870 stimuleerde de groei van het dorp. Tot 2019 was Haren een zelfstandige gemeente. Sindsdien maakt het deel uit van de gemeente Groningen, samen met de voormalige gemeenten Ten Boer en de stad Groningen zelf.
De voormalige gemeente Haren omvatte de woonkernen Haren, Glimmen, Onnen, Noordlaren en Essen, en een deel van Paterswolde. In Noordlaren ligt het enige hunebed van de provincie Groningen, een prehistorisch grafmonument dat dateert uit de periode van de Trechterbekercultuur.
Toeristische wetenswaardigheden Haren
Natuur en landschap
Haren ligt in een gevarieerd landschap met bossen, beken, stuifzanden, houtwallen en weilanden. Hier worden regelmatig vogelsoorten als grote zilverreigers, boomklevers en fluiters waargenomen. Het gebied is rijk aan fiets- en wandelroutes, waaronder trajecten langs het Paterswoldsemeer, door het Harenerbos en over de Hondsrug.
Een populaire wandelroute is de Hortuswandeling, die start bij de botanische tuin en voert langs historische villa’s, waterpartijen en bosranden. Deze route is opgenomen op allewandelroutes.nl.
Bezienswaardigheden
De bekendste attractie van Haren is de Hortus Botanicus Haren, een van de grootste botanische tuinen van Nederland. De tuin bestaat uit diverse thematuinen, waaronder een Chinese Ming-tuin, een rotstuin, een kruidentuin en een insectarium. Voor kinderen zijn er speurtochten en klauterplekken.
Hortus Haren
Adres: Kerklaan 34, 9751 NN Haren
Openingstijden:
– 21 maart t/m 1 november: dagelijks 10:00–17:00 uur
– 1 november t/m 21 maart: dagelijks 10:00–16:00 uur
Entree: €10,50 volwassenen / €6,50 kinderen (6–18 jaar)
Parkeren: gratis op eigen terrein
OV: 10 minuten lopen vanaf station Haren
Google Maps: Hortus Botanicus Haren. (Lees verder onder de afbeelding).

Het hunebed in Noordlaren ligt aan de Beslotenweg en is het enige hunebed in de provincie Groningen. Het monument is sinds 1991 een rijksmonument en wordt onderhouden door het Hunebedcentrum in Borger.
Hunebed Noordlaren
Locatie: Beslotenweg, Noordlaren
Google Maps: Hunebed Noordlaren
Activiteiten en evenementen
In de zomermaanden organiseert de Hortus Haren diverse evenementen, waaronder de jaarlijkse Hortus Beeldententoonstelling. Daarnaast vinden er lezingen en rondleidingen plaats over botanische en ecologische thema’s.
Elke vrijdagmiddag is er een weekmarkt op het Raadhuisplein in Haren, van 14:00 tot 20:00 uur. Hier vind je verse producten, bloemen, delicatessen en ambachtelijke waren.
Culinaire adressen
Een aanrader is restaurant De Rietschans, gelegen aan het Paterswoldsemeer. Hier kun je dineren met uitzicht op het water, met gerechten bereid uit lokale en dagverse producten.
Restaurant De Rietschans
Adres: Meerweg 221, 9752 XC Haren
Openingstijden: dagelijks 11:00–22:00 uur
Google Maps: De Rietschans
Gemeente en omliggende plaatsen
Haren maakt sinds 2019 deel uit van de gemeente Groningen. De provincie Groningen bestaat uit de gemeenten: Groningen, Het Hogeland, Westerkwartier, Midden-Groningen, Veendam, Pekela, Stadskanaal, Oldambt, Westerwolde, Eemsdelta en Delfzijl.
De streek Haren en omgeving omvat de dorpen Glimmen, Noordlaren, Onnen, Essen en deels Paterswolde, die samen een gevarieerd landschap vormen met cultuurhistorische waarde en recreatieve mogelijkheden.
Bronnen
- Gemeente Groningen – Informatie over gemeentelijke indeling en dorpen
- Hortus Haren – Openingstijden, entreeprijzen, evenementen en geschiedenis
- Waarneming.nl – Flora en fauna in Harenerbos en omgeving
- Alle Wandelroutes – Hortuswandeling en routes in Haren
- Reliwiki – Informatie over kerkelijke gebouwen in Haren en Glimmen
- Hunebedcentrum – Informatie over het hunebed in Noordlaren
- De Rietschans – Menukaart, locatie en openingstijden
- Uwmarktspecialist.nl – Weekmarktinformatie Haren