Laatste update 23/09/2025 door Redactie
Aan de westelijke oever van de rivier de IJssel, in het noordoosten van de provincie Gelderland, ligt het historische stadje Hattem. Deze compacte stad grenst aan het Veluwse bosgebied en wordt omringd door een afwisselend landschap van uiterwaarden, polders en bossen. In de directe omgeving liggen plaatsen als Heerde, Wapenveld, Zwolle, Wezep en Epe. Dankzij de combinatie van cultuur, natuur en water is Hattem een geliefde bestemming voor wandelaars, fietsers en dagjesmensen.
Verklaring van de naam Hattem
De naam Hattem is vermoedelijk afgeleid van een Germaanse persoonsnaam, mogelijk “Hatto” of “Hattoheim”, wat duidt op een nederzetting van Hatto. De ligging aan de IJssel en de aanwezigheid van vruchtbare gronden maakten Hattem tot een strategische plek voor handel en landbouw. De naam komt al voor in middeleeuwse oorkonden en is sinds de 13e eeuw verbonden aan het gebied.
Geschiedenis
Hattem kreeg in 1299 stadsrechten van hertog Reinoud I van Gelre. Daarmee werd het een zelfstandige stad binnen het hertogdom Gelre. De stad ontwikkelde zich als handelsplaats en vestingstad, mede dankzij haar ligging aan de rivier. In latere eeuwen bloeide Hattem op als centrum van ambacht en kunstnijverheid.
De historische binnenstad is tegenwoordig een beschermd stadsgezicht. Hier bevinden zich monumentale panden, smalle straatjes en pleinen die herinneren aan de rijke geschiedenis. De stad telt drie musea: het Voerman Museum Hattem, het Anton Pieck Museum en het Nederlands Bakkerijmuseum. Deze musea bieden een gevarieerd aanbod van kunst, cultuur en ambachtelijke tradities.
- Voerman Museum Hattem
Adres: Achterstraat 46–48, 8051 GC Hattem
Openingstijden: Dinsdag t/m zaterdag, 13:30–17:00 uur
Entree: €6 (volwassenen), €3 (kinderen)
OV: Buslijn 202 vanaf station Zwolle
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Achterstraat+46-48,+8051+GC+Hattem - Anton Pieck Museum
Adres: Noordwal 31, 8051 ES Hattem
Openingstijden: Dinsdag t/m zaterdag, 13:00–17:00 uur
Entree: €7,50 (volwassenen), €4 (kinderen)
OV: Buslijn 202 vanaf station Zwolle
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Noordwal+31,+8051+ES+Hattem - Nederlands Bakkerijmuseum
Adres: Kerkhofstraat 13, 8051 GG Hattem
Openingstijden: Dinsdag t/m zaterdag, 10:00–17:00 uur
Entree: €9,50 (volwassenen), €6,50 (kinderen)
OV: Buslijn 202 vanaf station Zwolle
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Kerkhofstraat+13,+8051+GG+Hattem
Toeristische wetenswaardigheden Hattem
Natuur en landschap
Het westelijke deel van Hattem bestaat uit circa 400 hectare bosgebied, waaronder het Landgoed Molecaten, de Flip Hul en de bossen van het Geldersch Landschap. Hier worden boomklevers, spechten en reeën waargenomen. De bossen zijn toegankelijk via wandel- en fietspaden en bieden rust en ruimte voor natuurliefhebbers.
Het oostelijke deel van de gemeente bestaat uit een afwisselend polder- en uiterwaardenlandschap. Vanaf de dijk langs de IJssel is er een panoramisch uitzicht over het water en de omliggende natuur. Hier bevinden zich visplekken, een jachthaven en een passantenhaven. In de zomer vaart er een fiets- en voetveer over de IJssel, waarmee bezoekers eenvoudig naar Zwolle kunnen oversteken.
Recreatie en routes
Samen met de gemeente Heerde heeft Hattem een uitgestrekte ATB-route uitgezet voor mountainbikers. Daarnaast loopt het langeafstandswandelpad Maarten van Rossumpad door Hattem, dat wandelaars meeneemt langs historische en natuurlijke hoogtepunten. Diverse lokale wandelroutes zijn beschikbaar via allewandelroutes.nl.
Een lokale tip is het Apeldoorns Kanaal, waar kano- en roeitochten mogelijk zijn. Dit kanaal verbindt Hattem met andere Veluwse plaatsen en biedt een rustige vaarroute door het landschap.
Evenementen en cultuur
De Stichting Promotie Hattem organiseert jaarlijks diverse evenementen. In augustus vindt het Dikke Tinne Festival plaats, een middeleeuws spektakel met muziek, theater en ambachten. In december is er een sfeervolle Kerstmarkt in de binnenstad, met kraampjes, glühwein en optredens van lokale koren.
Iedere woensdagmiddag is er een weekmarkt op het centrale plein, waar lokale producten en ambachtelijke waren worden aangeboden. De vrijdagavond is koopavond, waarbij winkels tot in de avond geopend zijn.
Streekproducten en gastronomie
In Hattem zijn diverse eetgelegenheden waar streekgerechten worden geserveerd. Denk aan wildstoofpotten in de herfst, verse vis uit de IJssel, en ambachtelijk gebakken brood. Lokale ondernemers bieden daarnaast producten aan zoals Veluwse honing, jam en kruidkoek.
Een aanrader is De Keuken van Caatje, gevestigd op Molecaten Park De Leemkule, waar seizoensgebonden gerechten worden geserveerd in een bosrijke omgeving.
Lokale tips en weetjes
- Hattem maakt deel uit van de regio Noord-Veluwe, samen met onder andere Heerde, Epe, Elburg, Oldebroek en Nunspeet.
- Hier worden ijsvogels en bevers waargenomen langs de oevers van de IJssel.
- De naam “Dikke Tinne” verwijst naar de voormalige stadspoort met uitzonderlijk dikke muren, die in de middeleeuwen als verdedigingswerk diende.
Bronnen
- Gemeente Hattem – Gebruikt voor informatie over gemeentelijke indeling, bereikbaarheid en lokale voorzieningen.
- Provincie Gelderland – Gebruikt voor overzicht van gemeenten en streekindeling.
- Voerman Museum Hattem – Gebruikt voor adres, openingstijden en tentoonstellingen.
- Anton Pieck Museum – Gebruikt voor collectie-informatie en bezoekersgegevens.
- Nederlands Bakkerijmuseum – Gebruikt voor openingstijden, entreeprijzen en activiteiten.
- Waarneming.nl – Gebruikt voor actuele flora en fauna in natuurgebieden rondom Hattem.
- Allewandelroutes.nl – Gebruikt voor wandelroutes in de omgeving van Hattem.
- Geldersch Landschap & Kasteelen – Gebruikt voor informatie over bossen en landgoederen in Hattem.
- Stichting Promotie Hattem – Gebruikt voor actuele evenementen en culturele activiteiten.
- Molecaten – Gebruikt voor informatie over restaurant De Keuken van Caatje op Landgoed Molecaten.